Η Λαγκάδα Δυτικής Μάνης ή Λαγκάδα Μεσσηνίας[1] είναι οικισμός που υπάγεται στον Δήμο Δυτικής Μάνης. Ανήκε στον πρώην Δήμο Λεύκτρου μέχρι την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης το 2010.[2][3][4] Είναι ένας από τους δύο χαρακτηρισμένους παραδοσιακούς οικισμούς της Μεσσηνίας μαζί με τις Θαλάμαι (Κουτήφαρι) και ένας από τους 118 παραδοσιακούς οικισμούς στην Πελοποννήσο.[5][6][7] Στη διαμόρφωση της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής συνέβαλαν οι Μανιάτες μάστορες στο σκάλισμα της πέτρας ή αλλιώς «πετροφάοι», όπως ο τεχνίτης Ιωάννης Κισκύρας από τη Λαγκάδα το 1820.[8] Ακόμα, από την Λαγκάδα καταγόταν ο αγιογράφος Αναγνώστης ο οποίος έχει αγιογραφήσει πλήθος εκκλησιών στην ευρύτερη περιοχή.[9][10][11][12][13] Απέχει από την Καλαμάτα 57χλμ.[14]
Ονομασία
Ο οικισμός είναι αμφιθεατρικά χτισμένος ανάμεσα στα δύο λαγκάδια Εμπλουτσός και Βαθύ Λαγκάδι, στα οποία οφείλει το όνομά του.[5][13] Κατά άλλη εκδοχή, το χωριό πήρε το όνομά του από τα σπίτια, τα οποία είναι χτισμένα στις πλαγιές ενός χειμάρρου.[15]
Ιστορία
Η ιστορία της ξεκινά επί Μάρκου Αυρηλίου, με την κατάληψη του διπλανού οικισμού Θαλάμες που μέχρι τότε ανήκε στη Σπάρτη, από τους Ρωμαίους. Οι Ρωμαίοι εγκατέστησαν τους στάβλους τους στην Λαγκάδα και τη σωματοφυλακή τους στον οικισμό Σωματιανά, απ' όπου προέρχεται και η ονομασία τους. Με τον καιρό λοιπόν δημιουργήθηκε ο οικισμός που κατοικήθηκε από Ρωμαίους πολίτες των οποίων τα ονόματα εξελληνίστηκαν, κρατώντας όμως μέχρι σήμερα τη λατινική τους ρίζα.[5][16] Το 1336 παραχωρήθηκε στον ευγενή Νικολό Ατσαγιόλι και μετέπειτα Βάιλο του Πριγκιπάτου της Αχαΐας, ως φέουδό του. Το 1503 κυριάρχησε στη Λαγκάδα η οικογένεια του Βούλτσου[15][17][18] ή Μπούλτσου, εξού και η ονομασία της περιοχής Μπουλτσιάνικα στο Βόρειο μέρος του χωριού.[13] Το 1805 επισκέφτηκε το χωριό κατά τη διάρκεια της περιήγησής του στον ελλαδικό χώρο, ο Άγγλος στρατιωτικός, τοπογράφος και αρχαιολόγος Ουίλιαμ Μάρτιν Ληκ, ο οποίος κάνει αναφορά στον οικισμό.[19]
Αξιοθέατα
Υπάρχει πλήθος Ιερών Ναών και Μονών στον οικισμό, όπως ο Ιερός Ναός Προφήτη Ηλία, ο Ιερός Ναός Παναγίας Φανερωμένης, η Ιερά Μονή Παναγίας του Καβελλάρη χτισμένη το 1673,[20] η Ιερά Μονή Προφήτη Ηλία, ο Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής, ο Ιερός Ναός Αγίου Στρατήγου, ο Ιερός Ναός Αγίων Πάντων, ο Ιερός Ναός Κοίμησης Θεοτόκου κ.α.[13][21] Ιδιαίτερη μνεία θα πρέπει να γίνει στον Ιερό Ναό Εισοδίων Θεοτόκου, όπου φυλάσσονται σε λάρνακα τα οστά του εκχριστιανιστή της Μάνης, που καταγόταν από την Αρμενία, Άγιου Νίκωνα του Μετανοείτε που πέθανε στην Λαγκάδα.[5][22][23]
Ιστορικά Διατηρητέα Μνημεία
Στην Λαγκάδα υπάρχουν τα εξής χαρακτηρισμένα Ιστορικά Διατηρητέα Μνημεία από το Υπουργείο Πολιτισμού:
↑Αγιογράφος στο ναό Αγίου Γεωργίου (1750), αγιογράφος στον Προφήτη Ηλία (1758), Ιστοριογράφος στον ναό Χρυσοστόμου στο Σκουτάρι στα 1750 ο Αναγνώστης από Λαγκάδα. Λακωνικαί Σπουδαί τόμ. Ζ΄,σελ 127, 17 Οκτ 2014