(Jasminum officinale L.)
Πάνω από 200 είδη, δείτε κείμενο
Το γιασεμί ή ίασμος[1][2] είναι γένος αγγειόσπερμων, δικότυλων φυτών που ανήκει στην οικογένεια των Ελαιίδων (ή Ελαιοειδών) (Oleaceae). (αρχ. ελλ. επίθετο ιάσμινον (εξ ιάσμης) και Ιάσμη[3][4]) (λατ. Jasminum). Σύμφωνα με πηγή, πιστεύεται ότι προέρχεται από τα Ιμαλάια, το Θιβέτ και την Κίνα.
Η λατινική λέξη Jasminum προέρχεται από την ελληνική λέξη ιάσμινον[3] (μύρον)[5][6] που σημαίνει ιασμέλαιο. Η ελληνική αυτή λέξη προέρχεται από την περσική λέξη yâsamin (یاسمین)[4][7] ή yāsam.[8]
Υπάρχουν 300 περίπου είδη που απαντώνται στις εύκρατες και θερμές χώρες της γης.
Είναι αναρριχώμενο φυτό (θάμνος, είτε αειθαλής είτε φυλλοβόλος). Η ευωδία του είναι ευχάριστη και γλυκιά.
Τα φύλλα του εναλλάσσονται, είναι απλά ή τρίφυλλα και πτερωτά. Τα άνθη του είναι λευκά στα περισσότερα είδη αλλά και κίτρινα, λευκά-ροζ, ροζ, γαλάζια και μπλε. Είναι αρωματικά και αναδύουν ένα γλυκό και πολύ ευχάριστο άρωμα. Ο καρπός του γιασεμιού είναι ράγα με δύο λοβούς. Είναι διακοσμητικό φυτό και καλλιεργείται σε γλάστρες και κήπους.
Το γιασεμί πολλαπλασιάζεται με εμβολιασμό, με μοσχεύματα ή με καταβολάδες. Είναι ευαίσθητο στο δυνατό κρύο και τον παγετό ενώ αγαπά τη ζέστη και τη μεγάλη ηλιοφάνεια.
Εκτός από διακοσμητικά, μερικά είδη του καλλιεργούνται για βιομηχανικούς σκοπούς και χρησιμοποιούνται ευρέως στην αρωματοποιία. Η καλλιέργεια των ειδών αυτών γίνεται κοντά σε παραθαλάσσιες περιοχές, γιατί η θαλάσσια αύρα είναι ευεργετική για την ανάπτυξη τους.
Από το γιασεμί εξάγεται ένα αιθέριο έλαιο γνωστό με την ονομασία ιασμέλαιο. Για την εξαγωγή αυτού του ελαίου χρησιμοποιούνται 2 μέθοδοι, η απόσταξη και η εκχύλιση.
Το αιθέριο έλαιο αυτό χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία. Περιέχει λινολικό οξύ, γερανιόλη, βενζυλικό οξύ, ευγενόλη, τερπινεόλη και λιναλοόλη. Είναι απαραίτητο συστατικό σχεδόν όλων των αρωμάτων.
Η Γαλλία είναι πρώτη στον κόσμο στην παραγωγή ιασμελαίου. Ακολουθούν η Κίνα, η Ιταλία, η Αίγυπτος και η Ελλάδα.
Συγκεκριμένα υπάρχουν αναφορές του βλαστού αυτού σε αιγιπτιακά κείμενα, περσικά, καθώς σαφώς και κινεζικά.
Πραγματοποιείται σε παραθαλάσσιες περιοχές γιατί η αύρα βοηθά στην ανάπτυξή τους.[εκκρεμεί παραπομπή] Οι ρίζες του γιασεμιού δεν αναπτύσσονται πολύ ούτε διεισδύουν βαθιά στο έδαφος. Είναι πολυετές φυτό και χρησιμοποιεί το έδαφος μακροχρόνια. Η καλλιέργειά του διαρκεί γύρω στα 15 χρόνια. Τα άνθη του αναπτύσσονται από τον πρώτο χρόνο αλλά είναι λίγα ενώ σημαντική παραγωγή λουλουδιών έχουμε από τον τρίτο χρόνο. Τα είδη των γιασεμιών που φυτεύονται σε αγρούς χρειάζονται αρκετό πότισμα όταν η περίοδος των βροχών σταματήσει. Το έδαφος πρέπει να λιπαίνεται με διάφορα λιπάσματα και κοπριά, ενώ το φυτό χρειάζεται κλάδεμα και αφαίρεση των ξερών βλαστών και φύλλων. Η συλλογή των λουλουδιών γίνεται τις πρώτες πρωινές ώρες και τους μήνες Ιούνιο έως Οκτώβριο.
Μερικά από τα γνωστότερα είδη γιασεμιού είναι:
Παλαιότερα στο Σύστημα κατά Βέτσταϊν (1935) η οικογένεια των Ελαιοειδών υπάγετο στην τάξη των Λιγουστρωδών (Ligustrales).
Η πόλη Δαμασκός στη Συρία το έχει ως σύμβολό της το γιασεμί και ονομάζεται "πόλη του γιασεμιού". Από την άλλη είναι σύμβολο της μητρότητος στην Ταϊλάνδη. Ακόμη στην Τυνησία ονομάστηκαν "επανάσταση των γιασεμιών" η αλλαγή προέδρου το 1987 και μια επανάσταση το 2011. Τέλος, στην Κίνα οι αγώνες υπέρ της δημοκρατίας το 2011 είχαν ως σύμβολο τους το λουλούδι αυτό.[εκκρεμεί παραπομπή]