Αραβική πλάκα

Η Αραβική πλάκα είναι μια τεκτονική πλάκα στο βόρειο και ανατολικό ημισφαίριο.

Είναι μία από τις τρεις ηπειρωτικές πλάκες (μαζί με τις Αφρικανικές και Ινδικές πλάκες) που έχουν κινηθεί προς τα βόρεια στην πρόσφατη γεωλογική ιστορία και συγκρούονται με την Ευρασιατική πλάκα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη συγχώνευση τεμαχίων πλάκας και οροσειρών που εκτείνονται στα δυτικά από τα Πυρηναία, διασχίζοντας τη Νότια Ευρώπη προς το Ιράν, σχηματίζοντας τα Όρη Αλμπόρζ και Ζάγκρος στα Ιμαλάια και τις περιοχές της Νοτιοανατολικής Ασίας.^[1]

Σύνορα

Ευρασιατικές, ανατολικές και αραβικές (μοβ χρωματικές) πλάκες.

Η Αραβική πλάκα αποτελείται κυρίως από την Αραβική Χερσόνησο . Εκτείνεται δυτικά στη Χερσόνησο του Σινά και την Ερυθρά Θάλασσα και βόρεια προς τους Λεβάντες. Τα όρια της πλάκας είναι:

• Ανατολικά, με την Ινδική πλάκα, στη Ζώνη Διάρρηξης Όουεν.
• Νότια, με την Αφρικανική πλάκα στα δυτικά και τη Σομαλική πλάκα και την Ινδική πλάκα στα ανατολικά.
• Δυτικά, ένα αριστερό πλευρικό όριο ρήγματος με την Αφρικανική πλάκα ονομάζεται Ρήγμα Νεκράς Θάλασσας και ένα αποκλίνον όριο με την Αφρικανική πλάκα που ονομάζεται Ρήγμα Ερυθράς Θάλασσας, που διατρέχει το μήκος της Ερυθράς Θάλασσας.
• Βόρεια, πολύπλοκο συγκλίνον όριο με την πλάκα της Ανατολίας και την Ευρασιατική πλάκα.^[2]

Ιστορία

Η Αραβική πλάκα ήταν μέρος της Αφρικανικής πλάκας κατά ένα μεγάλο μέρος του Φανεροζωϊκού μεγααιώνα (Παλαιοζωικός-Καινοζωικός), μέχρι την Ολιγόκαινο εποχή της Καινοζωικού αιώνα. Το τεκτονικό βύθισμα της Ερυθράς Θάλασσας ξεκίνησε στο Ηώκαιονο, αλλά ο διαχωρισμός της Αφρικής και της Αραβίας έγινε περίπου 25 εκατομμύρια χρόνια πριν στο Ολιγόκαινο, και έκτοτε η Αραβική πλάκα κινείται αργά προς την Ευρασιατική πλάκα.^[3] Το άνοιγμα του ρήγματος της Ερυθράς Θάλασσας οδήγησε σε εκτεταμένη ηφαιστειακή δραστηριότητα. Υπάρχουν μεγάλα ηφαιστειακά λιβάδια που ονομάζονται Παλαιά Χάρατ, όπως το Χάρατ Χαϊμπάρ και το Χάρατ Ραχάτ, που καλύπτουν μεγάλα τμήματα της δυτικής Αραβικής πλάκας. Κάποια δραστηριότητα συνεχίζεται ακόμα και γύρω από τη Μεδίνα^[4] και υπάρχουν τακτικές εκρήξεις στην Ερυθρά Θάλασσα.^[5]

Η σύγκρουση μεταξύ της Αραβικής πλάκας και της Ευρασίας ωθεί προς τα επάνω τα Όρη Ζάγκρος του Ιράν. Επειδή η Αραβική πλάκα και η Ευρασιατική πλάκα συγκρούονται, πολλές πόλεις βρίσκονται σε κίνδυνο, όπως αυτές της νοτιοανατολικής Τουρκίας (που βρίσκεται στην Αραβική πλάκα). Αυτοί οι κίνδυνοι περιλαμβάνουν σεισμούς, τσουνάμι και ηφαίστεια.

Χώρες

Οι χώρες εντός της πλάκας περιλαμβάνουν τμήματα του Ιράκ, των Λεβάντων (Συρία και Ιορδανία), ολόκληρη την Αραβική Χερσόνησο (Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Ομάν, Κατάρ, Μπαχρέιν, Κουβέιτ, Υεμένη) και το Τζιμπουτί στο Κέρας της Αφρικής. Επίσης, περιοχές που περιλαμβάνουν τμήματα της Νότιας Υποπεριοχής Ντενκάλια, της Νοτιοανατολικής Ανατολίας, του Αουντάλ και της Επαρχίας Χουζιστάν.

Παραπομπές

1. Image Science and Analysis Laboratory, NASA-Johnson Space Center. «Tectonics of the Arabian Plate». The Gateway to Astronaut Photography of Earth. NASA. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουλίου 2007. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2007. 
2. arabia2 (15 Σεπτεμβρίου 2014). «Plate Boundaries of the Arabian Plate – GEOS 309: Tectonics». Geos309.community.uaf.edu. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2016. 
3. «Arabian Plate - African/Arabian Tectonic Plates». Africa-arabia-plate.weebly.com. Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2016. 
4. «Volcanoes of Saudi Arabia». 7 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2016. 
5. Γουενμπίν Σου· και άλλοι. (26 Μαΐου 2015). «Birth of two volcanic islands in the southern Red Sea». Nature Communications 6, Article number: 7104.