Corwen

Corwen

Math	cymuned, tref
Poblogaeth	2,244
Daearyddiaeth
Sir	Sir Ddinbych
Gwlad	Cymru
Yn ffinio gyda	Cynwyd
Cyfesurynnau	52.98°N 3.379°W
Cod SYG	W04000147
Cod OS	SJ075435
Cod post	LL21
Gwleidyddiaeth
AS/au Cymru	Ken Skates (Llafur)
AS/au y DU	Liz Saville Roberts (Plaid Cymru)
Statws treftadaeth	Henebion Cenedlaethol Cymru
Manylion
Ffeiliau perthnasol ar Comin

Tref fach a chymuned yn Sir Ddinbych, yw Corwen. Saif yn Nyffryn Edeirnion ar lôn yr A5 rhwng Betws-y-Coed (23 milltir) a Llangollen (11 milltir). I'r gogledd mae Rhuthun (13 milltir) ac i'r de y mae'r Bala (12 milltir).

Cerflun o Owain Glyndŵr gan Colin Spofforth yng Nghorwen (2007)

Mae Afon Dyfrdwy yn llifo heibio i'r dref. Yn yr Oesoedd Canol roedd Corwen yn rhan o gwmwd Dinmael. Mae gan y dref gysylltiadau ag Owain Glyndŵr; cymysg fu'r ymateb i'r cerflun cyntaf o'r arwr a godwyd ar y sgwâr, ond mae'r Tywysog ar ei farch (gweler y llun) wedi'i dderbyn gyda breichiau agored. Bob blwyddyn ers 2009 ceir gorymdaith drwy'r dref a dathliadau dros gyfnod o ddeuddydd i ddathlu Diwrnod Glyn Dŵr (Medi 16). Ceir hefyd hen domen neu fwnt sef Castell Glyndŵr tua kilometr i'r dwyrain, i gyfeiriad y Waun.

Dyma ble'r oedd Pafiliwn Corwen.

Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Ken Skates (Llafur) ac yn Senedd y DU (San Steffan) gan Simon Baynes (Ceidwadwyr).^[1][2]

Pobl o Gorwen

• Mary Lloyd (1819–96), ffeminist, cerflunydd a lesbiad Cymreig arloesol o deulu Plas Rhagad
• Elena Puw Morgan (1900-73), nofelydd
• D. Tecwyn Lloyd (1914-92), awdur a golygydd

Dau saer o Gorwen yn 1885, gyda'u hoffer trin pren. Ffotograff gan John Thomas (ffotograffydd)

Eisteddfodau

• Cynhaliwyd Eisteddfod Corwen gan y Gwyneddigion ym 1789.
• Cynhaliwyd Eisteddfod Genedlaethol Cymru Corwen ym 1919.

Atyniadau yn y cylch

• Caer Drewyn - bryngaer o Oes yr Haearn ar Fynydd y Gaer a gysylltir ag Owain Gwynedd ac Owain Glyn Dŵr
• Mwnt Owain Glyndŵr - 3 milltir i'r dwyrain
• Y Rug - plasdy'r Salbriaid a'r Wynniaid ar ei hôl hwy, lle ceir Capel y Rug (yng ngofal Cadw).
• Rheilffordd Llangollen

Cyfrifiad 2011

Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:^[3][4][5]

Cyfrifiad 2011
Poblogaeth cymuned Corwen (pob oed) (2,325)			100%
Y nifer dros 3 oed sy'n siarad Cymraeg (Corwen) (1,084)			47.9%
:Y ganran drwy Gymru			19%
Y nifer sydd wedi'u geni yng Nghymru (Corwen) (1505)			64.7%
:Y ganran drwy Gymru			73%
Y nifer dros 16 sydd mewn gwaith (Corwen) (348)			34%
:Y ganran drwy Gymru			67.1%

Oriel

• 
  Corwen, tua 1778
• 
  Yr hen westy, tua 1875
• 
  Dathliadau Owain Glyn Dŵr; Medi 2013
• 
  Dathliadau Owain Glyn Dŵr; Medi 2013
• 
  Dathliadau Owain Glyn Dŵr; Medi 2013
• 
  Tafarn y Delyn a Banc y Nat West, canol y dref.
• 
  Eglwys Sant Mihangel a Sant Sulien
• 
  Twr a chloc yr eglwys
• 
  Ffenestr
• 
  Y "Coleg" yng ngefn yr eglwys
• 
  Cefn yr eglwys
• 
  Yr eglwys o'r llwybr ochor

Gweler hefyd

• Croes Corwen: croes eglwysig
• Gorsaf reilffordd Corwen

Cyfeiriadau

1. Gwefan y Cynulliad;^{[dolen farw]} adalwyd 24 Chwefror 2014
2. Gwefan parliament.uk; adalwyd 24 Chwefror 2014
3. "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
4. Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
5. Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.

Trefi a phentrefi Sir Ddinbych

Dinas
Llanelwy
Trefi
Corwen  · Dinbych  · Llangollen  · Prestatyn  · Rhuddlan  · Rhuthun  · Y Rhyl
Pentrefi
Aberchwiler  · Betws Gwerful Goch  · Bodelwyddan  · Bodfari  · Bontuchel  · Bryneglwys  · Bryn Saith Marchog  · Carrog  · Cefn Meiriadog  · Clocaenog  · Cwm  · Cyffylliog  · Cynwyd  · Derwen  · Diserth  · Y Ddwyryd  · Efenechtyd  · Eryrys  · Four Crosses  · Gallt Melyd  · Gellifor  · Glyndyfrdwy  · Graeanrhyd  · Graigfechan  · Gwyddelwern  · Henllan  · Loggerheads  · Llanarmon-yn-Iâl  · Llanbedr Dyffryn Clwyd  · Llandegla  · Llandrillo  · Llandyrnog  · Llandysilio-yn-Iâl  · Llanelidan  · Llanfair Dyffryn Clwyd  · Llanferres  · Llanfwrog  · Llangwyfan  · Llangynhafal  · Llanrhaeadr-yng-Nghinmeirch  · Llanynys  · Maeshafn  · Melin y Wig  · Nantglyn  · Pandy'r Capel  · Pentrecelyn  · Pentre Dŵr  · Prion  · Rhewl (1)  · Rhewl (2)  · Rhuallt  · Saron  · Sodom  · Tafarn-y-Gelyn  · Trefnant  · Tremeirchion