Mir Muhamedova (Mehmed i Mustajbegova) džamija nalazi se u Čajniču, Bosna i Hercegovina. Mještani zovu je Muhamed Mustaj-begovom ili Djevojačkom džamijom. U literaturi je poznata i pod imenima Mehmed i Mustajbegova džamija. Proglašena je za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.[1]
Lokacija
Džamija sa haremom nalazi se u Čajniču na udaljenosti od 100 metara od gradske čaršije.[1]
Historija
Nije poznat tačan datum izgradnje, ali sudeći po načinu izgradnje, izgrađena je na prelazu iz 16. na 17. stoljeće. Najstariji sačuvani natpisi na džamiji su iz 1618, tako da se može pretpostaviti da je džamija, građena tokom ovog perioda.
Nije sačuvana originalna dokumentacija, niti postoje snimci prije drugog svjetskog rata, osim historijskih razglednica na kojima se nalazi ova građevina. U literaturi se spominje podatak da je džamija imala drvenu munaru. Na historijskim razglednicama Čajniča iz austrougarskog perioda, kao i perioda između dva svjetska rata ,džamija je u tom periodu imala kamenu munaru.
Džamija je tokom drugog svjetskog rata bila teže oštećena, da bi 1967. godine bila izvršena rekonstrukcija.
Početkom rata u Bosni i Hercegovini, džamija je teško oštećen 1992. godine. Tada je srušena munara i na objektu ostali su zidovi do visine od oko 5,00 m. Krov i krovna konstrukcija su u potpunosti uništeni. Obnovljena je 2012. godine.[1]
Opis
Prema konceptu prostorne organizacije Mir-Muhamedova džamija u Čajniču pripadala jednoprostornim džamijama sa četverovodnim krovom, sa kamenom munarom i sa otvorenim sofama iznad kojih se nalazio trijem. Ukupna površina džamije je 115 m2.[1]
Literatura
Alija Bejtić, Spomenici osmanlijske arhitekture u Bosni i Hercegovini, separat – Prilozi za orijentalnu filologiju i historiju jugoslovenskih naroda pod turskom vladavinom, sv. III -IV, Orijentalni institut u Sarajevu, Sarajevo, 1953.
Desanka Kovačević – Kojić, Gradska naselja srednjovjekovne bosanske države, Veselin Masleša, Sarajevo, 1978.
Husref Redžić, Umjetnost na tlu Jugoslavije, Islamska umjetnost, Izdavački zavod Jugoslavija, Beograd, 1982.
Andrej Andrejević, Islamska monumentalna umjetnost XVI vijeka u Jugoslaviji – kupolne džamije, Filozofski fakultet u Beogradu, Institut za historiju umjetnosti, Beograd, 1984.
Hivzija Hasandedić, El-Kalem, Muslimanska baština u istočnoj Hercegovini, Sarajevo, 1990.
Mehmed Mujezinović, Islamska epigrafika Bosne i Hercegovine, knjiga II, Sarajevo Publishing, Sarajevo, 1998.
dr. Ekrem Hakki Ayverdi, Avrupa’ da osmanli mimari eserleri, Yugoslavya, II (3. kitap), Istanbul Fetih Cemiyeti’nin, Istanbul, 2000.