PROFILBARU.COM

seziz, social experiment, emsavadeg, aozadur, group action, melestradurezh tiriadel
Rann eus	Q109018877
Deiziad krouiñ	18 Meu 1871
Anv er yezh a orin	Commune de Paris
Yezh ofisiel	galleg
Stad	Frañs
Kêr-benn	Pariz
Located in the present-day administrative territorial entity	Frañs
Lec'h	Pariz
Daveennoù douaroniel	48°51′25″N 2°21′5″E
Renad politikel	parliamentary republic
Moneiz	French franc
Deiziad	28 Mae 1814
Deiziad kregiñ	18 Meu 1871
Deiziad echuiñ	28 Mae 1871
Deiziad divodañ	28 Mae 1871
Hashtag	CommuneDeParis, Commune1871
Banniel (deskrivadur)	red flag

Kumun Pariz a zo ur gumun ganet diwar un emsavadeg poblek e Pariz ganet diwar brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia. Padout a reas ar gumun eus an 18 a viz Meurzh 1871 d'an 28 a viz Mae 1871, pa nac'has annezidi 'zo eus Pariz anavezout ar Vodadeg Vroadel dilennet diwar mouezhioù ar sitoaianed c'hall a veve e lec'hioù nann-aloubet gant Prusia.

Enebet e oa perzhidi ar gumun ouzh aloubadeg Bro-C'hall gant ar Brusianed eus un tu, hag ouzh gouarnamant mirour Adolphe Thiers dilec'hiet e Versailhez eus an tu all. An emsavoù micherourien o deus bet ul levezon vras Gumun Pariz, a oa ar banniel ruz hec'h arouez. Hervez an istimadurioù e varvas etre 5.000 ha 15.000 perzhiad eus ar gumun da vare ar Sizhunvezh Wadek (21-28 a viz Mae 1871) pa voent lazhet en emgannoù a-enep d'an arme pe fuzuilhet ganti.

Kronologiezh

Eus ar brezel d'ar Gumun

1870

19 a viz Gouere : Bro-C’hall a zisklêr ar brezel da Brusia.
2 a viz Gwengolo : trec’het eo Napoleon III e Sedan.
4 a viz Gwengolo: disklêriadur an Trede Republik e Lyon hag e Pariz.
27 a viz Here : Bazaine, e-penn an arme republikan, a godian e Metz.
28/30 a viz Here : klask a ra an arme terriñ gronn ar Brusianed, o vont d’ar Bourget. Ur c’hwitadenn eo.
31 a viz Here : emsavadeg e Pariz. Flourens ha tud Belleville a dap an Ti-Kêr, diouzh an noz eo tapet gant an arme en-dro.
3 a viz Du : votadeg evit ur gouarnamant a Zifenn Broadel.
5/7 a viz Du : dilennadegoù ar maered er c’harterioù.
3 a viz Kerzu : c’hwitet eo un taol eus an arme evit terriñ kelc’hiadur ar Brusianed.
21/22 a viz Kerzu : c’hwitet eo adare un taol eus an arme evit terriñ kelc’hiadur ar Brusianed er Bourget.

1871

19 a viz Genver : c’hwitet eo un arsailh all evit klask terriñ ar c’helc’hiadur.
22 a viz Genver : manifestadeg vras a enep ar galloud dirak an Ti-Kêr.
28 a viz Genver : sinet eo an arsav-brezel etre Prus ha Frañs.
8 a viz C’hwevrer : dilennet eo ur Vodadeg Vroadel.
15 a viz C’hwevrer : en em gevrediñ a ra ar Gward Broadel.
17 a viz C’hwevrer : Adolphe Thiers lakaet e-penn ar galloud seveniñ.
26 a viz C’hwevrer : sinet eo ar peoc’h e Versailhez, mouezhiet eo gant ar Vodadeg Vroadel d’ar 1añ a viz Meurzh.
1/3 a viz Meurzh : ar brusianed en em stal war ar Champs-Elysées e-pad tri devezh.
10 a viz Meurzh : dilojañ a ra ar Vodadeg Vroadel da Versailhez.

Eus ar Gumun d’an Trede Republik

1872

14 a viz Meurzh : Freuzadur ar Gward Broadel. Lezenn Dufaure a harz diouzh an dud da vont en Etrebroadel.
14 a viz Meurzh : an harluidi kentañ a zo kaset d’ar galeoù da Galedonia-Nevez.

1875

14 a viz C’hwevrer : mennad Wallon, votet gant ur vouezh diforc’h etre ar muiañ-niver hag ar bihan-niver.

1876

Miz C’hwevrer / miz Meurzh: an trec’h az a gant ar republikaned en dilennadegoù.

1879

3 a viz Meurzh : distaoladeg lodeg.

1880

23 a viz Mae : kentañ lid-koun dirak moger ar re gevredet e bered Père Lachaise.
11 a viz Gouere : distaoladeg hollek.

Kumun Pariz

Kronologiezh

Eus ar brezel d'ar Gumun

Eus ar Gumun d’an Trede Republik

Tudennoù pouezus