Brezel Seizh Vloaz
Ar Brezel Seizh Vloaz (1756-1763) zo ur brezel en XVIIIvet kantved a c'hoarvezas e meur a rannved (Europa, Norzhamerika, India hag all), ha dre-se eo bet keñveriet ouzh ar Brezel-bed kentañ.
Ar re a gemeras perzh eo Rouantelezh Bro-C'hall, enebet ouzh rouantelezh Breizh-Veur en un tu, Arc'hdugelezh Aostria ouzh Rouantelezh Prusia en tu all. Koulskoude, dre c'hoari an emglevioù etre ar stadoù eo tost holl Stadoù Europa hag o zrevadennoù a gemeras perzh er brezel. Gwelet e voe Spagn o harpañ Bro-C'hall, ha Rusia o harpañ Aostria. Lavaret e vez peurvuiañ e krogas ar brezel d'an 29 a viz Eost 1756, pa lammas Friedrich II, Roue Prusia, war Priñselezh Sachsen, petra bennak ma oa kroget an emgannoù e trevadennoù Norzhamerika a-raok ober o reuz en Europa.
Kemmoù bras a voe e kempouez ar galloudoù en Europa da-heul ar brezel. Savet e voe an Impalaeriezh saoz, an hini kreñvañ a-hed an XIXvet kantved, ma'z eas da get an trevadennoù gall savet en XVIIvet kantved en Indez ha Kanada, ha kreñvaet e voe pouez Prusia a voe trec'h en emgann Rossbach war ar C'hallaoued, hag en emgann Leuthen war an Aostrianed e 1757.
Istor
Brezel a voe adalek 1756 betek 1763, hag e meur a rannved, ken na vez lavaret e oa ar brezel-bed kentañ. C'hoarvezout a reas en Europa, Norzhamerika hag en Indez dreist-holl.
Er brezel bras a-raok e oa Brezel Hêrezh Aostria (1740 – 1748), etre Aostria a-unan gant Breizh-Veur, en un tu, ha Prusia a oa aet a-unan gant Bro-C'hall. Met er brezel Seizh Vloaz e voe emglev etre Bro-C'hall hag Aostria en un tu, hag Aostria ha Breizh-Veur en tu all. Meur a vro all a gemeras perzh avat : Rusia a du gant Aostria, ha Spagn a-du gant Bro-C'hall.
Emgannoù bras
Emgannoù bras war zouar Europa er Brezel Seizh Vloaz Patrom:Sfnp
Emgann
|
Niver a soudarded saoz ha prusian
|
Niver a soudarded gall hag aostrian
|
Kolloù en emglev saoz ha prusian
|
Kolloù en emglev gall hag aostrian
|
Disoc'h
|
Lobositz
|
28,500
|
34,000
|
3,300
|
2,984
|
Trec'h e voe Aostria
|
Praha
|
64,000
|
61,000
|
14,300
|
13,600
|
Trec'h e voe Prusia
|
Kolín
|
34,000
|
54,000
|
13,733
|
8,100
|
Trec'h e voe Aostria
|
Hastenbeck
|
36,000
|
63,000
|
1,200
|
1,200
|
Trec'h e voe Bro-C'hall
|
Gross-Jägersdorf
|
25,000
|
55,000
|
4,520
|
5,250
|
Trec'h e voe Rusia
|
Rossbach
|
21,000
|
40,900
|
541
|
8,000
|
Trec'h e voe Prusia
|
Breslau
|
28,000
|
60,000
|
10,150
|
5,857
|
Trec'h e voe Aostria
|
Leuthen
|
36,000
|
65,000
|
6,259
|
22,000
|
Trec'h e voe Prusia
|
Krefeld
|
32,000
|
50,000
|
1,800
|
8,200
|
Prussian-allied victory
|
Zorndorf
|
36,000
|
44,000
|
11,390
|
21,529
|
Indecisive
|
Kemeredigezh ar Gêrveur
|
9,000
|
3,000
|
810
|
3,000
|
British victory
|
Sant Kast
|
1,400
|
10,000
|
1,400
|
495
|
Trec'h e voe Bro-C'hall
|
Hochkirch
|
39,000
|
78,000
|
9,097
|
7,590
|
Trec'h e voe Aostria
|
Kay
|
28,000
|
40,500
|
8,000
|
4,700
|
Trec'h e voe Rusia
|
Minden
|
43,000
|
60,000
|
2,762
|
7,086
|
British-allied victory
|
Kunersdorf
|
49,000
|
98,000
|
18,503
|
15,741
|
Trec'h e voe Aostria ha Rusia
|
Maxen
|
15,000
|
32,000
|
15,000
|
934
|
Trec'h e voe Aostria
|
Landeshut
|
13,000
|
35,000
|
10,052
|
3,000
|
Trec'h e voe Aostria
|
Warburg
|
30,000
|
35,000
|
1,200
|
3,000
|
British-allied victory
|
Liegnitz
|
14,000
|
24,000
|
3,100
|
8,300
|
Trec'h e voe Prusia
|
Kloster Kampen
|
26,000
|
45,000
|
3,228
|
2,036
|
French victory
|
Torgau
|
48,500
|
52,000
|
17,120
|
11,260
|
Trec'h e voe Prusia
|
Villinghausen
|
60,000
|
100,000
|
1,600
|
5,000
|
British-allied victory
|
Schweidnitz
|
25,000
|
10,000
|
3,033
|
10,000
|
Trec'h e voe Prusia
|
Wilhelmsthal
|
40,000
|
70,000
|
700
|
4,500
|
British-allied victory
|
Freiberg
|
22,000
|
40,000
|
2,500
|
8,000
|
Trec'h e voe Prusia
|
Emgannoù war zouar e Norzhamerika)Patrom:SfnpPatrom:Sfnp
Emgann
|
Niver a soudarded a Vreizh-Veur
|
French, Spanish and native numbers
|
British-native casualties
|
French, Spanish and native casualties
|
Disoc'h
|
Monongahela
|
1,300
|
891
|
906
|
96
|
French-allied Victory
|
Fort William Henry
|
2,372
|
8,344
|
2,372
|
8,344
|
French-allied Victory
|
Fort Ticonderoga I
|
15,367
|
8,200
|
3,600
|
377
|
French-allied Victory
|
Louisbourg
|
9,500
|
5,600
|
524
|
5,600
|
British victory
|
Gwadloup
|
5,000
|
2,000
|
804
|
2,000
|
British victory
|
Martinik
|
8,000
|
8,200
|
500
|
N/A
|
Trec'h e voe ar C'hallaoued
|
Fort Niagara
|
3,200
|
1,786
|
100
|
486
|
British-allied victory
|
Kebek I
|
9,400
|
15,000
|
900
|
N/A
|
British victory
|
Montmorency
|
5,000
|
12,000
|
440
|
60
|
Trec'h e voe ar C'hallaoued
|
Plains of Abraham
|
4,828
|
4,500
|
664
|
644
|
British-allied victory
|
Saint-Foy
|
3,866
|
6,900
|
1,088
|
833
|
Trec'h e voe ar C'hallaoued
|
Kebek II
|
6,000
|
7,000
|
30
|
700
|
Trec'h e voe ar Saozon
|
La Havana
|
31,000
|
11,670 (Spagnoled)
|
5,366
|
11,670
|
Trec'h e voe ar Saozon
|
Emgannoù bras war zouar e-pad ar Brezel Seizh Vloaz en IndezPatrom:Sfnp
Emgann
|
British-sepoy numbers
|
Mughal-French numbers
|
British-sepoy casualties
|
Mughal-French casualties
|
Disoc'h
|
Calcutta I
|
514
|
50,000 (Mughals)
|
218
|
7,000
|
Mughal victory
|
Calcutta II
|
1,870
|
40,000 (Mughals)
|
194
|
1,300
|
Trec'h e voe ar Saozon
|
Plassey
|
2,884
|
50,000 (Mughals)
|
63
|
500
|
Trec'h e voe ar Saozon
|
Chandannagar
|
2,300
|
900 (French-sepoy)
|
200
|
200
|
Trec'h e voe ar Saozon
|
Madras
|
4,050
|
7,300 (French-sepoy)
|
1,341
|
1,200
|
Trec'h e voe ar Saozon
|
Masulipatam
|
7,246
|
2,600 (French-sepoy)
|
286
|
1,500
|
Trec'h e voe ar Saozon
|
Wandiwash
|
5,330
|
4,550 (French-sepoy)
|
387
|
1,000
|
Trec'h e voe ar Saozon
|
|
|