«Залата́я па́льмавая галі́на» (фр. : Palme d'Or ) — галоўная ўзнагарода Канскага кінафестывалю . З’яўляецца адной з найбольш прэстыжных узнагарод у сферы кіно[ 1] .
Сваю сучасную назву атрымала ў 1955 годзе. З 1946 па 1954 год найвышэйшай узнагародай фестывалю было «Гран-пры » (фр. : Grand Prix — вялікі прыз)[ 1] .
За ўсю гісторыю кінафестывалю ніводзен кінарэжысёр не атрымліваў гэтую ўзнагароду тройчы. Дзвюма «Залатымі пальмавымі галінамі » былі ўзнагароджаны Фрэнсіс Форд Копала (1974 , 1979 ), Сёхэй Імамура (1983 , 1997 ), Эмір Кустурыца (1985 , 1995 ), Біле Аўгуст [en] (1988 , 1992 ), браты Жан-П’ер і Люк Дардэны [en] (1999 , 2005 ), Міхаэль Ханэке (2009 , 2012 ), Кен Лоўч (2006 , 2016 ), Рубен Эстлунд (2017 , 2022 )[ 2] .
Гісторыя
Да 1954 года ўключна ў якасці галоўнай узнагароды Канскага кінафестывалю ўручалася «Гран-пры». Матэрыяльна прыз уяўляў сабой твор якога-небудзь сучаснага мастака моды (кожны год прыз быў новы). У 1954 годзе рада дырэктараў фэстывалю прыняла рашэнне ўвесці адмысловы прыз. Было запрошана некалькі ювеліраў для стварэння прыза ў выглядзе пальмавай галіны (пальмавая галіна выяўлена на гербе Кан ); пераможцам стала Люсьен Лазон.
З 1964 па 1974 год з-за праблем з аўтарскім правам на прыз часова было адноўлена ўручэнне «Гран-пры» ў якасці галоўнай узнагароды. З 1975 года ўручаецца новы прыз, які таксама выкананы ў выглядзе пальмавай галіны. Спачатку ён знаходзіўся ў чырвоным саф’янавым футляры; у 1984 годзе быў змешчаны на пірамідальны пастамент; у 1992 годзе – на пастамент у выглядзе аграненага хрусталю . З 1997 года галіна змяшчаецца ў футляр з сіняга саф’яну разам з суцэльным кавалкам аграненага хрусталю (з 2022 года — ружовага кварца). Сама галіна выканана з 24-каратнага золата масай 118 грам.
Лаўрэаты
Год
Фільм
Рэжысёр
Спасылкі
З 1939 па 1954 год прэмія насіла назву «Гран-пры міжнароднага кінафестывалю»
1939
«Юніян Пасіфік [en] »
Сесіл Блаўнт Дэміль
1940—1945
Фестываль не праводзіўся па прычыне Другой сусветнай вайны .
[ 3]
1946
«Вялікі пералом [en] »
Фрыдрых Эрмлер ?!
«Людзі без крылаў [en] »
Францішак Чап [en]
«Апошні шанс [en] »
Леапольд Ліндтберг [en]
«Цкаванне [en] »
Альф Шоберг [en]
«Марыя Кандзеларыя [en] »
Эміліа Фернандэс
«Рым — адкрыты горад »
Раберта Раселіні
«Горад у даліне [en] »
Чэтан Ананд [en]
«Кароткая сустрэча [en] »
Дэвід Лін
«Пастаральная сімфонія [en] »
Жан Дэлануа [en]
«Згублены ўікэнд [en] »
Білі Уайлдэр
«Чырвоныя лугі [en] »
Бодыль Іпсен [en] , Лаў Лаўрытцэн [en]
1947
«Вар’яцтвы Зігфілда [en] » (Гран-пры — Найлепшая музычная камедыя)
Вінсент Мінелі
«Антуан і Антуанета [en] » (Гран-пры — Найлепшы псіхалагічны або любоўны фільм)
Жак Бекер
«Дамба » (Гран-пры — Найлепшы дызайн анімацыі)
Бен Шарпстын [en]
«Перакрыжаваны агонь [en] » (Гран-пры — Найлепшы сацыяльны фільм)
Эдвард Дмітрык [en]
«Праклятыя [en] » (Гран-пры — Найлепшы прыгодніцкі або крымінальны фільм)
Рэнэ Клеман
1948
Фестываль не праводзіўся з-за праблем з бюджэтам.
[ 4]
1949
«Трэці чалавек »
Кэрал Рыд
1950
Фестываль не праводзіўся з-за праблем з бюджэтам.
[ 4]
1951
«Фрэкен Юлія [en] »
Альф Шоберг [en]
«Цуда ў Мілане [en] »
Віторыа дэ Сіка
1952
«Атэла [en] »
Орсан Уэлс
«Два грошы надзеі [en] »
Рэната Кастэлані [en]
1953
«Плата за страх [en] »
Анры-Жорж Клузо
1954
«Брамы пекла [en] »
Тэйноскэ Кінугаса [en]
З 1955 па 1963 год прэмія насіла назву «Залатая пальмавая галіна»
1955
«Марці [en] »
Дэлберт Ман
[ 5]
1956
«Свет маўчання »
Жак-Іў Кусто , Луі Маль
[ 5]
1957
«Сяброўскае ўгаворванне [en] »
Уільям Уайлер
[ 5]
1958
«Ляцяць жураўлі [en] »
Міхаіл Калатозаў
[ 5]
1959
«Чорны Арфей [en] »
Марсель Камю [en]
[ 5]
1960
«Салодкае жыццё »
Федэрыка Феліні
[ 6]
1961
«Такая доўгая адсутнасць [en] »
Анры Кальпі [en]
[ 6]
«Вірыдыяна [en] »
Луіс Буньюэль
1962
«Выканаўца зароку [en] »
Анселма Дуартэ [en]
[ 6]
1963
«Леапард »
Лукіна Вісконці
[ 6]
З 1964 па 1974 год прэмія насіла назву «Гран-пры Міжнароднага кінафестывалю»
1964
«Шэрбурскія парасоны [en] »
Жак Дэмі
[ 6]
1965
«Спрыт… і як яго набыць [en] »
Рычард Лестэр [en]
[ 6]
1966
«Мужчына і жанчына [en] »
Клод Лелуш
[ 6]
«Дамы і спадары [en] »
П’етра Джэрмі
1967
«Фотапавелічэнне [en] »
Мікеланджэла Антаніёні
[ 6]
1968
Фестываль быў перарваны ў знак салідарнасці з пратэстным рухам студэнтаў і рабочых «Май 1968 [en] ».
[ 4]
1969
«Калі.... [en] »
Ліндсей Андэрсан [en]
[ 6]
1970
«Ваенна-палявы шпіталь [en] * »
Роберт Олтмен
[ 7]
1971
«Пасрэднік [en] »
Джозеф Лоўзі [en]
[ 7]
1972
«Працоўны клас ідзе ў рай [en] »
Эліа Петры
[ 7]
«Справа Матэі [en] »
Франчэска Розі [en]
1973
«Наёмны працаўнік [en] »
Алан Брыджэс [en]
[ 7]
«Пудзіла [en] »
Джэры Шацберг [en]
1974
«Размова [en] »
Фрэнсіс Форд Копала
[ 7]
З 1975 года прэмія носіць назву «Залатая пальмавая галіна»
1975
«Хроніка вогненных гадоў [en] »
Махамед Лахдар-Хаміна [en]
[ 7]
1976
«Таксіст [en] »
Марцін Скарсэзэ
[ 7]
1977
«Бацька-гаспадар [en] »
Браты Тавіяні [en]
[ 7]
1978
«Дрэва для чаравікаў [en] »
Эрмана Ольмі [en]
[ 7]
1979
«Апакаліпсіс сёння »
Фрэнсіс Форд Копала
[ 7]
«Бляшаны барабан [en] »
Фолькер Шлёндорф
1980
«Увесь гэты джаз [en] »
Боб Фос
[ 8]
«Цень воіна [en] »
Акіра Курасава
1981
«Чалавек з жалеза »
Анджэй Вайда
[ 8]
1982
«Зніклы без вестак [en] »
Коста-Гаўрас [en]
[ 8]
«Дарога [en] »
Шэрыф Гёрэн [en] , Йылмаз Гюней [en]
1983
«Легенда пра Нараяму [en] »
Сёхэй Імамура
[ 8]
1984
«Парыж, Тэхас »
Вім Вендэрс
[ 8]
1985
«Тата ў камандзіроўцы [en] »
Эмір Кустурыца
[ 8]
1986
«Місія »
Ралан Жафэ
[ 8]
1987
«Пад сонцам Сатаны [en] »
Марыс Піала [en]
[ 8]
1988
«Пеле Заваёўнік »
Біле Аўгуст [en]
[ 8]
1989
«Секс, хлусня і відэа [en] »
Стывен Содэрберг
[ 8]
1990
«Дзікія сэрцам [en] »
Дэвід Лінч
[ 9]
1991
«Бартан Фінк [en] »
Браты Коэн
[ 9]
1992
«Добрыя намеры [en] »
Біле Аўгуст [en]
[ 9]
1993
«Бывай, мая наложніца [en] »
Чэнь Кайгэ [en]
[ 9]
«Піяніна »
Джэйн Кэмпіён
1994
«Крымінальнае чытво »
Квенцін Таранціна
[ 9]
1995
«Андэграўнд [en] »
Эмір Кустурыца
[ 9]
1996
«Таямніцы і хлусня [en] »
Майк Лі
[ 9]
1997
«Смак вішні [en] »
Абас Кіярастамі
[ 9]
«Вугор [en] »
Сёхэй Імамура
1998
«Вечнасць і адзін дзень [en] »
Тэадорас Ангелопулас
[ 9]
1999
«Разета [en] »
Жан-П’ер і Люк Дардэны [en]
[ 9]
2000
«Танцорка ў цемры »
Ларс фон Трыер
[ 10]
2001
«Пакой сына [en] »
Нані Марэці
[ 10]
2002
«Піяніст »
Раман Паланскі
[ 10]
2003
«Слон [en] »
Гас Ван Сент ?!
[ 10]
2004
«Фарэнгейт 9/11 [en] »
Майкл Мур [en]
[ 10]
2005
«Дзіця [en] »
Жан-П’ер і Люк Дардэны [en]
[ 10]
2006
«Вецер, што калыша ячмень »
Кен Лоўч
[ 10]
2007
«4 месяцы, 3 тыдні і 2 дні »
Крысціян Мунджыў
[ 10]
2008
«Між сцен [en] »
Ларан Кантэ [en]
[ 10]
2009
«Белая стужка »
Міхаэль Ханэке
[ 10]
2010
«Дзядзька Бунмі, які памятае свае мінулыя жыцці [en] »
Апічатпонг Вірасетакул [en]
[ 11]
2011
«Дрэва жыцця »
Тэрэнс Малік
[ 11]
2012
«Каханне »
Міхаэль Ханэке
[ 11]
2013
«Жыццё Адэль [en] »
Абдэлатыф Кешыш [en]
[ 11]
2014
«Зімняя спячка »
Нуры Більге Джэйлан
[ 11]
2015
«Дыпан »
Жак Адзіяр
[ 11]
2016
«Я, Дэніэл Блэйк [en] »
Кен Лоўч
[ 11]
2017
«Квадрат »
Рубен Эстлунд
[ 11]
2018
«Крамныя зладзеі »
Хірокадзу Корээда
[ 11]
2019
«Паразіты »
Пон Джун Хо
[ 11]
2020
Фестываль не праводзіўся з-за пандэміі COVID-19 .
[ 12]
2021
«Тытан »
Жулія Дзюкурно
2022
«Трыкутнік смутку »
Рубен Эстлунд
2023
«Анатомія падзення »
Жусцін Трые
2024
«Анора »
Шон Бейкер [en]
[ 13]
Шматразовыя лаўрэаты
За ўсю гісторыю кінафестывалю ніводзен рэжысёр не ўдастайваўся «Залатой пальмавай галіны » тройчы. Два разы ўзнагароду атрымлівалі наступныя рэжысёры:
Крыніцы
Кінафестывалі Узнагароды
1939—1954¹ 1955—1963 1964—1974¹ 1975—цяпер ¹ У 1939—1954 і 1964—1974 гадах узнагарода насіла назву «Гран-пры міжнароднага кінафестывалю».