Bu məqalədəki və ya bölmədəki məlumatlar köhnədir.
Səhifəyə yenilənmiş məlumatlar əlavə etməklə Vikipediyanı zənginləşdirməyə kömək edə bilərsiniz.(iyul 2024)
2019-cu ilə qədər, on iki Nobel mükafatı laureatı müsəlman olmuşdur. On iki laureatdan yeddisi Nobel sülh mükafatına, üçü isə elm sahələrinə görə layiq görülmüşdür. 1979-cu ildə Fizika üzrə Nobel mükafatı alan Məhəmməd Əbdus Salam, Pakistanın Əhmədi icmasının üzvü idi. Əziz Sancar ikinci Türk Nobel mükafatçısı və 2015-ci ildə molekulyar biologiya sahəsində Kimya üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür.[1]
2015-ci ildə DNT təmiri sahəsindəki araşdırmalarına və bioloji saatın tənzimlənməsi sahəsində 6 vacib kəşfin sahibi olaraq Kimya üzrə Nobel mükafatına layiq görülüb.[9]
O,Nobel mükafatına layiq görülən ilk Türk kimyaçı və bu günə qədər bu mükafata layiq görülən ikinci türkdür.[10][11]
Misirli yazıçı, müasir ərəb ədəbiyyatına verdiyi töhfələrlə diqqət çəkdi.
1988-ci ildə Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı "Bütün bəşəriyyət üçün məna kəsb edən, incəliklərlə zəngin ərəb hekayələrinə və realizmə görə" Nəcib Məhfuza verildi.[12]
Bu mükafatı alan ilk müsəlman müəllifdir.[4][13][14]
"Mənim adım qırmızı" dır və "Qar" romanları ilə dünyada tanınan məşhur Türk yazıçı
Postmodern üslubunda yazdığı romanlarına görə 2006-cı ildə Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı Orxan Pamuka verildi.[15][16]
Nobel mükafatını alan ilk Türkdür, Tanrı ilə şəxsi əlaqəyə inanmadığı halda, özünü tarixi və mədəni identifikasiyanı dinlə əlaqələndirən bir mədəni müsəlman olaraq qələmə verir.[4][17][18][19]
ABŞ prezidenti Cimmi Karterin nəzarətində 1978-ci il 17 sentyabrda İsrail prezidenti Menaxem Beginlə 12 gün davam edən gizli danışıqların ardından Kemp-Deviddə imzalanan Kemp-Devid müqaviləsinə görə Ənvər Sadat bu mükafata layiq görülmüşdür.[20]
2003-cü ildə Nobel Sülh mükafatı, "demokratiya və insan haqları müdafiəsinə görə" Ebadiyə verildi. Xüsusilə qadın və uşaq hüquqları uğrunda mübarizəsindəki səylərinə görə.[34]
2005-ci il də Nobel Sülh mükafatı, Əl-Baradei və Atom Enerjisi üzrə Beynəlxalq Agentliyə "nüvə enerjisinin hərbi məqsədlər üçün istifadə edilməsinin qarşısını almaq və nüvə enerjisinin dinc məqsədlər üçün ən təhlükəsiz şəkildə istifadə edilməsini təmin etmək səylərinə görə" birlikdə verildi.[39][40]
Nobel Sülh mükafatına layiq görülən ikinci Misirlidir (2005).[4][41][42][43][44]
Yəmənli jurnalist, siyasətçi və insan haqları müdafiəçisi. Ərəb Baharı liderlərindən biri.
Karman, Elen Conson-Serlif və Leyma Qbovi ilə birlikdə 2011-ci ildə Nobel sülh mükafatını "qadınların təhlükəsizliyi və barış quruculuğu işində tam iştirak etmək üçün qadın haqları uğrunda şiddətsiz mübarizələrinə görə" bərabər mükafat almışlar.[52]
Yuzəfzay 17 yaşında,indiyə qədər bu mükafata sahib olan ən gənc laureatdır.[58] O, eyni zamanda Nobel mükafatına layiq görülən ikinci Pakistanlı və ilk etnik Puştundur.[59]
Salamın ən böyük və diqqətə layiq fəaliyyətləri arasına Pati-Salam modeli, maqnetik foton, vektor Meson, Böyük Birləşmə qaydası, super simmetrik işləri və ən əhəmiyyətlisi Elektrozəif qüvvət nəzəriyyəsi də daxildir ki, bu fizika sahəsindəki ən prestijli mükafatı - Fizika üzrə Nobel Mükafatını qazanmasına səbəb olmuşdur.[60]
O,Nobel mükafatına layiq görülən yeganə pakistanlı alimdir.[61][62] O, Əhmədiyyə Müsəlman Cəmiyyətinin üzvü idi,Pakistan hökuməti tərəfindən belə müsəlman cəmiyyəti qəbul edilmirdi.[63] 1974-cü ildə Pakistan parlamenti Pakistan Konstitusiyasında Əhmədiyyənin qeyri-müsəlman cəmiyyət olduğunu elan edən ikinci düzəliş etdi. Buna etiraz olaraq Salam Pakistanı tərk edərək Londona getdi.
Mysticism in Contemporary Islamic Politics: Orhan Pamuk and Abdolkarim Soroush by John von Heyking, University of Lethbridge[64]
"Islam, Melancholy, and Sad, Concrete Minarets: The Futility of Narratives" in Orhan Pamuk's The Black Book by Ian Almond[65]
Kitablar
The Age of Deception: Nuclear energy policy in Treacherous Times by Mohamed El Baradei.[66]
Islam, Orientalism and Intellectual History: Modernity and the Politics of Exclusion since Ibn Khaldun (Library of Middle East History) by Mohammad R. Salama ISBN1848850050, 1848850050.[67]
Orhan Pamuk and the Politics of Turkish Identity: From Islam to Istanbul by Erdag Goknar, ISBN0415505380, 978-0415505383, Routledge Publication.[68]
↑ 12345678"Archived copy". 2012-01-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-03-18. "Muslim Nobel Prize Winners", 'Islamic History Month Canada' accessed March 24, 2012
↑[2]Arxivləşdirilib 2017-10-06 at the Wayback Machine Muslim "Nobel Laureate Ahmed Hassan Zewail" by Bernie, 'Planck's constant', accessed March 24, 2012.
↑[4]Arxiv surəti 6 avqust 2017 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2013-08-10 at the Wayback Machine Science in the Islamic world: an interview with Nobel Laureate Ahmed Zewail, The Fountain Magazine, Issue 67, January–February 2009, retrieved March 21, 2012.
"I'm very proud of the value system that I was given by my family and the way I grew up as a Muslim in Egypt."
↑[5]Arxivləşdirilib 2010-11-02 at the Wayback Machine "The West and Islam need not be in conflict" by 'Ahmed Zewail', The Independent, October 24, 2006, retrieved April 11, 2012.
"The author is the only Arab Muslim to receive the Nobel Prize in science, 1999"
↑[7]Arxiv surəti 9 iyun 2012 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2012-06-09 at the Wayback Machine "Naguib Mahfouz's Socialistic Sufism: An Intellectual Journey from the Wafd to Islamic Mysticism", Yagi, Kumiko, Ph.D. Harvard University, 2001. 235 pages. Adviser: Graham, William A. Publication Number: AAT 3028463, accessed March 24, 2012.
↑[8]Arxivləşdirilib 2018-06-18 at the Wayback Machine "Naguib Mahfouz – The Son of Two Civilizations" by 'Anders Hallengren', article on Naguib Mahfouz, Nobel Foundation, retrieved March 24, 2012.
↑[11]Arxivləşdirilib 2011-08-31 at the Wayback Machine "Orhan Pamuk, Nobel Laureate, in Conversation with Reza Aslan", Levantine Cultural Center, posted October 16, 2009, accessed March 21, 2012.
↑[12]Arxiv surəti 17 iyun 2016 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2016-06-17 at the Wayback Machine "Orhan Pamuk: Incompatibility of Islam and Democracy Has Been Disproven", 'Islam Today', dated March 30, 2011, retrieved April 5, 2012.
↑[13]Arxivləşdirilib 2012-05-24 at the Wayback Machine "Do you consider yourself a Muslim?",
"Orhan Pamuk and the Turkish Paradox", Spiegel Online, dated December 21, 2005, retrieved March 21, 2012.
"I consider myself a person who comes from a Muslim culture. In any case, I would not say that I'm an atheist. So I'm a Muslim who associates historical and cultural identification with this religion. I do not believe in a personal connection to God; that's where it gets transcendental. I identify with my culture, but I am happy to be living on a tolerant, intellectual island where I can deal with Dostoyevsky and Sartre, both great influences for me."
↑[16]Arxivləşdirilib 2017-12-08 at the Wayback Machine'Nobel Lecture, December 10, 1978' by Anwar Sadat, Nobel Foundation,retrieved April 5, 2012.
↑"Archived copy". 2012-01-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-04-07."The Islamization Of Egypt" by Adel Guindy,retrieved April 7, 2012.
Sadat's famous slogan, "I am a Muslim president of a Muslim state" '
↑[17]Arxivləşdirilib 2012-08-15 at the Wayback Machine" Anwar Sadat, The First Islamist Ruler In Egypt's Modern History", Coptic Nationalism, posted March 30, 2012, retrieved April 7, 2012.
"The Pope must understand that I am a Muslim President of a Muslim State"
Source: 'The exact words of Sadat in Arabic are: "إن البابا يجب أن يعلم أنني رئيس مسلم لدولة مسلمة." These words Mohamed Hassanein Heikal translates in his book, Autumn of Fury, as, "The Pope must understand that I am the Muslim President of a Muslim country." [Mohamed Heikal, Autumn of Fury, the Assassination of Sadat (London; Corgi Book; 1984); p. 228] This is not an accurate translation. The words should be translated as in the text of my article with an emphasis on the words "a Muslim State", that is Egypt.'
↑[25]Arxivləşdirilib 2017-10-06 at the Wayback Machine "Nobel Peace Prize winner promotes her new book The Golden Cage", by Jasmine Gould, 'Connect2Mason',dated April 26, 2011, retrieved April 4, 2012.
"The first Iranian and Muslim woman to win the Nobel Peace Prize for her work in human rights"
↑[26]Arxivləşdirilib 2016-08-28 at the Wayback Machine"Shirin Ebadi – Iran 2003", 'Meet the Laureates', Nobel Women's Initiative, accessed April 4, 2012.
"She is the first Muslim woman to receive the Nobel Peace Prize"
↑[27]Arxivləşdirilib 2018-06-21 at the Wayback Machine"In the name of the God of Creation and Wisdom", Nobel Lecture by Shirin Ebadi, Oslo, December 10, 2003, Nobel Foundation, retrieved April 4, 2012.
ElBaradei, who describes himself as having a Muslim background, sometimes cites his favorite Christian prayer when speaking of his role on the world stage.
"Recipient of Nobel Peace Prize Mohamed ElBaradei an Egyptian Muslim can be a role Model for all those who want to contribute towards peace and prosperity in the modern world."
↑[34]Arxivləşdirilib 2018-08-06 at the Wayback Machine 'Nobel Lecture by Mohamed El-Baradei, Oslo, December 10, 2005.', Nobel Foundation, retrieved April 5, 2012.
↑[36]Arxivləşdirilib 2013-05-19 at the Wayback Machine"Yunus martyred, Bangladesh marred" by 'Misha Hussain', Dawn (newspaper),April 6, 2011, retrieved April 7, 2012.
"a Bengali and a Muslim"
↑[40]Arxivləşdirilib 2017-10-07 at the Wayback Machine"Microcredit pioneer wins Nobel Peace Prize – and puts Episcopalian – and Anglican combatants to shame",The Questioning Christian, dated October 13, 2006, retrieved April 5, 2012.
↑[44]Arxivləşdirilib 2018-09-30 at the Wayback Machine"Tawakul Karman, Nobel Peace Prize Laureate, Talks the Talk and Walks the Walk" by 'Sahar Taman', The Huffington Post, published October 8, 2011, retrieved April 7, 2012.
"a Yemeni Muslim woman"
↑[45]Arxivləşdirilib 2018-08-15 at the Wayback Machine"In the name of God the Compassionate the Merciful",Nobel Lecture by Tawakkul Karman, Oslo, 10. December 2011, Nobel Foundation,retrieved April 5, 2012.
↑"Archived copy". 2012-07-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-03-18. "Tawakel Karman (The Nobel Peace Prize winner 2011) & Hijab" by 'Sarah Ahmed', dated December 12, 2011, retrieved March 21, 2012.
"She is a co-recipient of the 2011 Nobel Peace Prize, becoming the first Yemeni, the first Arab woman, and the second Muslim woman to win a Nobel Prize and the youngest Nobel Peace Laureate to date."
↑[46]Arxiv surəti 8 oktyabr 2017 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib 2017-10-08 at the Wayback Machine "Tawakkul Karman is the first arab woman and the youngest Nobel Peace Laureate in hijab", 'Haute Hijab', December 20, 2011, accessed March 21, 2012.
"Tawakkul Karman, a Muslim, was the first Arab woman awarded the Nobel Peace Laureate"
"Abdus Salam is known to be a devout Scientist, whose religion does not occupy a separate compartment of his life; it is inseparable from his work and family life. He once wrote: 'The Holy Quran enjoins us to reflect on the verities of Allah's created laws of nature; however, that our generation has been privileged to glimpse a part of His design is a bounty and a grace for which I render thanks with a humble heart.'",
Primary Source:The biography was written by Miriam Lewis, now at IAEA, Vienna, who was at one time on the staff of ICTP (International Centre For Theoretical Physics, Trieste).
↑[49]Arxivləşdirilib 2021-06-03 at the Wayback Machine Google Books,Ghani, Abdul. Abdus Salam: a Nobel laureate from a Muslim country : a biographical sketch, Publisher-Maʻaref Printers, Karachi. 1982. i–xi.,retrieved April 8, 2012.
↑Government of Pakistan, (GoPAK). "Second Amendment". Ministry of Law and Justice. The Electronic Government of Pakistan. 2017-07-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-03.
↑[52]Arxivləşdirilib 2021-06-04 at the Wayback Machine The New York Times Book Review, The New York Times, By Leslie H. Gelb, published May 6, 2011, retrieved March 21, 2012.
↑[54]Arxivləşdirilib 2012-01-29 at the Wayback Machine “Cosmic Anger: Abdus Salam – The First Muslim Nobel Scientist” by Gordon Fraser, Oxford University Press, retrieved March 24, 2012.
[61] “No Nobels for the Muslim World” by Aziz Akhmad, The Express Tribune, October 6, 2011
[62] “Əbdus Salam, 'İlk müsəlman Nobel laureatı'”, ‘Mədəni səfər’. (Əbdus Salam nəzəri fizik idi, elm sahəssində Nobel mükafatına layiq görülən ilk Pakistanlı və ilk müsəlman idi.) (ing.)
[63] “Dr. Əbdus Salam: Fizika üzrə Nobel mükafatçısı” (ing.)