The Guardian

The Guardian
Datos
Tipu	diariu
Fundación	5 de mayu de 1821
Intervalu	1 día
Idioma	inglés
Estáu	Reinu Xuníu
Sede	Londres
Llugar de publicación	Reinu Xuníu
Editorial	Guardian Media Group (es)
Formatu	tabloide, berlinés (es) y periódicu de gran formatu
Fundador	John Edward Taylor
Propietariu	Guardian Media Group (es)
Posición política	Neolliberalismu
Páxina web	theguardian.com y guardian2zotagl6tmjucg3lrhxdk4dw3lhbqnkvvkywawy3oqfoprid.onion

The Guardian ye un periódicu británicu propiedá de Guardian Media Group. Publicar de llunes a sábadu en formatu berlinés. Editáu nos sos oríxenes en Mánchester, hasta 1959 titulóse The Manchester Guardian.^{[lower-alpha 1]} Dende 1964, tien la so sede en Londres.^{[lower-alpha 2]}

Los editoriales d'esti periódicu suelen tener enclinos izquierdistes. Una encuesta fecha pol grupu MORI ente abril y xunu de 2000 amosó que'l 80% de los llectores de The Guardian yeren votantes del Partíu Llaborista. Acordies con otra encuesta fecha en 2004, el 44% de los llectores d'esti periódicu votaron a los llaboristes y un 37% a los lliberal demócrates.^[1]

Anguaño The Guardian ye l'únicu periódicu británicu a nivel nacional que publica en color (sacante n'Irlanda del Norte). Tamién foi'l primer periódicu británicu en ser impresu en formatu berlinés. En payares de 2005 The Guardian tuvo un permediu de 378.618 exemplares vendíos, comparáu colos 904.955 exemplares de The Daily Telegraph, los 692.581 de The Times y 261.193 de The Independent.^[2]

Historia

Orixe

Centru de visites y archivu na sala de prensa de *The Guardian*. Al fondu ve un cartelu col nome orixinal del periódicu.

The Manchester Guardian foi fundáu en 1821 por un grupu d'homes de negocios non conformistes encabezaos por John Edward Taylor. L'anunciu de la so fundación proclamaba que "va reforzar celosamente los principios de la llibertá civil y relixoso, va defender acaloradamente la causa de la Reforma, va ayudar l'espardimientu de los principios xustos de la Economía Política y va sofitar, ensin referencia a la parte o partíu d'orixe, a toles idees útiles"

El so direutor más conocíu foi C. P. Scott, quien mercó'l periódicu en 1907. So la so direición la llinia de la publicación radicalizóse, sofitando l'ala más dura del lliberalismu y oponiéndose, contra la opinión pública del periodu, a la segunda Guerres de los Bóers,

L'amistá de Scott con Chaim Weizmann xugó un papel importante na Declaración Balfour y na posición del diariu en rellación a la creación del estáu d'Israel. Posición que camudó col tiempu, como se reflexa nel llibru Disenchantment: The Guardian and Israel de Daphna Baram.

En 1936 la propiedá pasó al Scott Trust, con cuenta d'asegurar la independencia del periódicu.

Tradicionalmente allegáu a les idees de centru esquierda del antiguu Partíu Lliberal del Reinu Xuníu, y con una base inconformista, sobremanera nel norte del país, el periódicu aumentó la so importancia y ganóse el respetu xeneral de la esquierda mientres la Guerra Civil Española. Xunto al pro lliberal News Chronicle, el llaborista Daily Herald, el comunista Daily Worker y otros selmanarios, The Guardian sofitó'l gobiernu llexítimu de la II República Española contra les tropes del xeneral Franco.

Darréu foi unu de los pocos periódicos ingleses de nota que se manifestó contrariu a la posición del gobiernu británicu mientres la Guerra del Sinaí.^[3]

Desenvolvimientu posterior: discutinios y premios

En 1983 el periódicu foi'l centru d'un escándalu provocáu cuando reveló la instalación n'Inglaterra de misiles de cruceru estauxunidenses armaos con bombes nucleares. El periódicu foi obligáu por una orde xudicial a revelar la so fonte d'información, lo que llevó al encarcelamientu de Sarah Tisdall.

En 1995 tanto'l Guardian como otros medios fueron demandaos por bilordiu pol entós ministru del gobiernu conservador Jonathan Aitken polos sos allegamientos que los sos gastos d'estadía mientres una visita a París fueren pagaos por un príncipe d'Arabia Saudita (lo que yera equivalente a aceptar una coima) En 1997 el Guardian publicó documentos demostrando que les negatives de Aitken yeren falses, lo que llevó a la so encarcelación por perxuriu y tentativa de malvar el cursu de la xusticia.

A principios del sieglu XXI el diariu atacó'l Acta d'Establecimientu y l'Acta de Traición de 1848 (qu'establez que proponer l'abolición de la monarquía ye traición).

Mientres les presentes guerres d'Iraq y Afganistán el diariu foi unu de los más críticos de les posiciones tantu d'EE.XX. como del Reinu Xuníu.

Igualmente'l periódicu foi bien críticu col gobiernu israelín, lo que llevó inclusive a acusaciones d'antisemitismu. En xunu del 2007, el diariu conmemoró'l 60 aniversariu de la Guerra de los Seis Díes dando'l mesmu espaciu pa escribir artículos a los primeros ministros tantu d'Israel como de l'Autoridá Nacional Palestina.

La Comisión Británica de la Prensa dio-y dos vegaes (1995 y 2006) el gallardón de "Diariu del Añu".

Nel 2006 recibió tamién el títulu de "Periódicu Meyor Diseñáu del Mundu", dau pola organización internacional "Society for News Design".

El sitiu web del periódicu recibió numberosos gallardones y reconocencies, tales como los premios Webby; Eppy; Meyor Diariu en Llinia (seis veces consecutives) y un gallardón en 2007 por ser el "diariu más tresparente", dau pola Universidá de Maryland n'Estaos Xuníos.

En 2013 foi unu de los periódicos encargaos de publicar los documentos d'altu secretu peneraos por Edward Snowden nos que se revelaba la esistencia de programes d'espionaxe masivu (PRISM) per parte de los servicios d'intelixencia d'Estaos Xuníos cola collaboración de países como Reinu Xuníu. Dende entós viénose produciendo una persecución a The Guardian per parte de periódicos rivales, el mesmu gobiernu del conservador David Cameron y distintes axencies d'intelixencia.^[4] Organismos internacionales como Naciones Xuníes denunciaron esta situación. El relator de la ONX pa la llibertá d'espresión, Frank La Rue, declaró que: toi absolutamente sorprendíu pola forma que trataron a 'The Guardian', de la idea de l'acusación al fechu de que dellos miembros del Parllamentu inclusive lu consideraren un 'traidor'. Creo que ye inaceptable nuna sociedá democrática.^[5] El direutor del diariu, Alan Rusbridger, tuvo que comparecer ante la Comisión d'Interior de la Cámara de los Comunes del Parllamentu británicu, onde un diputáu llaborista llegó-y a preguntar: ¿Ama usté esti país?, ente otres acusaciones de traición.^[4] Rusbrigger allegó a la comparecencia col llibru Spycatcher sol brazu, autobiografía d'un antiguu espía del MI5, Peter Wright, qu'intentó ser prohibida pol gobiernu británicu nel momentu de la so publicación, en 1987.^[4] Diarios como El País, compararon l'acoso al diariu col macartismo.^[4]

Escritores y columnistes

Ente los sos escritores y columnistes pueden destacar:

Alan Rusbridger, direutor del periódicu, quien ye profesor visitante nel Nuffield College, que forma parte de la Universidá d'Oxford. Ye tamién profesor visitante nel Queen Mary, de la Universidá de Londres..
Madeleine Bunting, direutora de Demos, un influyente think tank izquierdista inglés (foi fundáu por escritores del Marxism Today', órganu oficial del Partíu Comunista de Gran Bretaña)
Gavyn Davies, exbanquero nel grupu Goldman Sachs y exconsejero del gobiernu británicu.
Larry Elliott, escribió, ente otros, The Age of Insecurity, xunto a Dan Atkinson (Versu Books, 1998, ISBN 0-18-598484-3).
John N. Gray, filósofu políticu y autor de numberosos llibros.
Jonathan Freedland, escribió llibros serios, tales como Bring Home the Revolution, nel cual aboga por tresformar Inglaterra nuna república, y noveles (sol nome Sam Bourne), por casu, L'últimu testamentu (2007) que toma llugar n'Oriente Mediu y básase na so esperiencia nuna serie de diálogos entamaos pol diariu y qu'establecieron les bases pa los Alcuerdos de Xinebra en 2003.
Stephen Fry, comediante, actor, direutor y escritor británicu.
Timothy Garton Ash, direutor del Centru d'Estudios Europeos nel Colexu de San Antonio (Universidá d'Oxford), profesor na Universidá de Stanford y contribuyente regular nel New York Times, Washington Post, Wall Street Journal, etc.
Roy Hattersley, autor y comentarista políticu, ex-ministru mientres el gobiernu llaborista de la segunda metá de la década de 1960.
Simon Jenkins, periodista de trayeutoria, exdireutor del prestixosu periódicu londinense The Times. Foi declaráu Caballero del Reinu Xuníu pol so llabor periodística. Dexó'l Times en xineru de 2005 pa dedicase al Guardian. Escribió numberosos llibros sobre temes variaes, dende educación y política esterior hasta arquiteutura ya ilesies d'Inglaterra.
George Monbiot, unu de los escritores más conocíos nel movimientu ecoloxista. Autor de diez libros sobre la tema y figura representativa del grupu People & Planet. Monbiot recibió'l Premiu 500 de la ONX pol so trabayos en rellación a asuntos ambientales. Como tal, ganóse l'odiu cordial de sectores derechiegos na política actual.
Peter Preston, exdireutor del periódicu. Les sos investigaciones nos escándalos del gobiernu conservador de Margaret Thatcher fueron unu de los factores principales na cayida d'esi gobiernu.
Polly Toynbee, prolífica intelectual y escritora, presidenta de l'Asociación Humanista de Gran Bretaña. Los sos llibros céntrense principalmente na condición de vida de los sectores marxinaos y en crítiques a actitúes relixoses.
Gary Younge, descendiente direutu d'inmigrantes negros, tamién escribe pal selmanariu norteamericanu The Nation, que se proclama "el portaestandarte de la esquierda". El so interés principal ye la llucha polos derechos civiles.
Rory Carroll, quien fora secuestráu en Bagdag en 2006 dempués d'una entrevista con una víctima de Sadam Husein. Dende entós reporta p'América Llatina y el Caribe.

Notes

↑ El periódicu entá sigue siendo conocíu por esti nome especialmente n'América del Norte.^{[ensin referencies]}
↑ Con servicios d'imprenta tantu en Mánchester como en Londres.