As leyendas aragonesas sobre o Santo Gredal dicen que o vaso sagrato estió en bellas localidaz aragonesas.
L'orichen d'a palabra gradal u gredal con fonetica aragonesa ye desconoixito pero ye una denominación orichinaria de l'aria d'Aragón, Catalunya y Occitania,[1] (en occitán y catalán ye grial y a denominación Santo Grial s'ha preso en totas as atras luengas occidentals).
Bellas leyendas son simplas y tienen un orichen onomastico, como a presencia d'o Gredal en Casa Custodio, d'o lugar de Griebal. Un mesmo orichen en homofonías posibles puet tener l'asociación de Sant Lorient muerto en a gradiella con o "Santo Gredal" u "Santo Gradal".
Seguntes a leyenda principal u mes conoixita y larga o Santo Gredal yera en Roma y o papa Sixto II li'n confitó a Sant Lorient cuan as persecucions de Valerián contra os cristianos. Sant Lorient lo se levó ta Uesca. En Uesca yera cosirato en a ilesia de Sant Pero lo Viello dica que cuan a invasión musulmana o bispe de Uesca Acisclo fuyió ta o norte con o Santo Gredal. O Santo Gredal fue cosirato por os cristianos locals en una espelunga de Yebra de Basa, dimpués pasó por Sant Pero de Ciresa, Sant Hadrián de Sasau, Sant Pero d'a Seu Reyal de Bailo y a Seu de Chaca.
Os pelegrins iban ta Sant Chaime de Compostela por o camín de Chaca; pa atrayer a os pelegrins t'o monesterio de Sant Chuan d'a Penya decidioron levar-ie a reliquia, y bi estió dica 1399.
En 1399, lo rei Martín I d'Aragón se levó lo copón sagrato t'o palacio de l'Alchafaría de Zaragoza, an que bi estió mas de vinte anyadas, dimpués d'una breu estada en Barcelona, acompanyando a lo rey, se tresladó ta la Seu de Valencia cuan Alifonso V lo Magnanimo lis ne cedió a las autoridaz valencianas como guarancia a truca de financiación en a guerra de Nápols.
Almetas - Aniello machico - Brinzoner - Cardincha - Durendart - Esconchurador - Espantabruixas - O Libret - Religada
Amants de Teruel - Árbol de Sobrarbe - Barón Artal de Mur - Barón d'Escrich - Barón d'Espés - Campana de Uesca - Campana de Viliella - Cuento d'os cheposos - Fustero de Bara - Cazataire maldito - Ferrero de Serradui - Fortún de Vizcarra - Franceset de Castanesa - Fundación de Sant Chuan d'a Penya - Galino Galinás - Marieta - Palafox - Santo Gredal - Tío Apolinar - Trachinero d'Espés - O toro y a estrela - Soterrada viva d'Alfambra - Viellas pervivients
Basa de la Mora - Pozo de Sant Lazaro - Turbón