Арзамас
Арзамас (рус. Арзамас) — Россия шәһәре, Түбән Новгород өлкәсенең халык саны буенча өченче шәһәр. Арзамас районының административ үзәге.
Халык саны — 106 367 кеше (2010).[2]
География
Шәһәр Тёша елгасында, Түбән Новгороддан 117 километр көньяграк урнашкан. Тимер һәм автомобил юллар төене.
Климат
Арзамас климаты
|
Күрсәткеч
|
Гый
|
Фев
|
Мар
|
Апр
|
Май
|
Июн
|
Июл
|
Авг
|
Сен
|
Окт
|
Ноя
|
Дек
|
Ел
|
Абсолют максимум, °C
|
8,6
|
8,3
|
17,5
|
28,9
|
33,2
|
34,7
|
38,2
|
37,3
|
32,3
|
24,0
|
14,5
|
9,6
|
38,2
|
Уртача максимум, °C
|
−4
|
−3,7
|
2,6
|
11,3
|
18,6
|
22,0
|
24,3
|
21,9
|
15,7
|
8,7
|
0,9
|
−3
|
9,6
|
Уртача температура, °C
|
−6,5
|
−6,7
|
−1
|
6,7
|
13,2
|
17,0
|
19,2
|
17,0
|
11,3
|
5,6
|
−1,2
|
−5,2
|
5,8
|
Уртача минимум, °C
|
−9,1
|
−9,8
|
−4,4
|
2,2
|
7,7
|
12,1
|
14,4
|
12,5
|
7,4
|
2,7
|
−3,3
|
−7,6
|
2,1
|
Абсолют минимум, °C
|
−42,2
|
−38,2
|
−32,4
|
−21
|
−7,5
|
−2,3
|
1,3
|
−1,2
|
−8,5
|
−20,3
|
−32,8
|
−38,8
|
−42,2
|
Явым-төшем нормасы, мм
|
52
|
41
|
35
|
37
|
49
|
80
|
85
|
82
|
68
|
71
|
55
|
52
|
707
|
Чыганак: World Weather
|
Тарих
Рәсми нигезләнү датасы 1578 ел дип санала.
1669—1671 елларда — Степан Разин җитәкчелегендәге крестьян сугышы үзәкләреннән берсе. 1719 елдан шәһәр. 1708—1714 һәм 1717—1719 елларда — Казан губернасы составында, 1719 елдан — Түбән Новгород губернасы составында Арзамас провинциясе үзәге. (1796 елдан — губернасының) өяз шәһәре.
1856 елда биредә 35 чиркәү, 1289 йорт һәм 186 лавка (кибет) булган.
1929 елдан Арзамас районы үзәге булып тора; 1954—1957 елларда — Арзамас өлкәсе үзәге.
1978 елда Хөрмәт Билгесе ордены белән бүләкләнгән.
Халык
Милли состав
Икътисад
Машиналар төзү — двигательләрне, коммунального хуҗалыгы өчен җиһазларны җитештерү, һ.б. Җиңел һәм азык-төлек сәнәгатьләренең ширкәтләре.
Югары уку йортлары
- Арзамас дәүләт педагогик училищесы
- Н.И. Лобачевский ис. Түбән Новгород дәүләт университетының филиалы
- Түбән Новгород дәүләт техника университетының филиалы
- Россия кооперация университетының филиалы
- Заманча һуманитар акдемиясенең филиалы, һ. б.
Галерея
-
Изге Никола кәшишханәсе
-
-
«Вавин йорты»
-
Воскресение соборы
-
Шәһәр думасы бинасы
Танылган шәхесләр
Искәрмәләр
- ↑ https://web.archive.org/web/20180826214522/http://arzbiblio.ru/index.php/2009-10-07-06-13-00/2009-11-29-17-05-15/939-goroda-pobratimy-arzamasa
- ↑ 2,0 2,1 архив күчермәсе, archived from the original on 2011-06-27, retrieved 2014-02-09
- ↑ Статистические таблицы о состоянии городов Российской империи, 1840
- ↑ Түбән Новгород губернасы торак урыннар исемлеге, 1863
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_lan_97_uezd.php?reg=880
- ↑ 6,0 6,1 http://www.mojgorod.ru/nizhegor_obl/nnovgorod/index.html
- ↑ 7,0 7,1 http://pop-stat.mashke.org/russia-cities.htm
- ↑ 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 2002 елгы Бөтенрусия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 2002 ел сан алу базасы, archived from the original on 2017-11-11, retrieved 2014-02-09
- ↑ 2010 ел сан алу базасы, archived from the original on 2018-03-27, retrieved 2014-02-09
|
|