Milojko "Mickey" Spajić[1] (Sırp Kiril: Милојко Спајић) (d. 24 Eylül 1987),[2][3] Karadağlı finans mühendisi ve siyasetçi. Spajić, Avrupa ülkesi Karadağ'da 31 Ekim 2023'ten bu yana başbakanlık makamında bulunmaktadır. Spajić, 2020'den 2022'ye kadar da dönemin Zdravko Krivokapić kabinesinde Maliye ve Sosyal Refah Bakanı olarak görev yaptı.[4]
Spajić merkezci Europe Now partisinin başkanıdır.[5] Şu anda Burkina Faso cunta lideri ve hükûmet başkanı Ibrahim Traore'nin ardından dünyadaki en genç ikinci hükûmet başkanı konumundadır.
Spajić siyasi kariyerine partizan olmayan bir politikacı olarak başladı ve 2020 parlamento seçimleri sırasında Zdravko Krivokapić'in uzman ekibinin bir üyesiydi. Spajić, Karadağ'a dönüşünün çeşitli nedenleri olduğunu ancak asıl sebebin tartışmalı Din Özgürlüğü Kanunu'nun kabul edilmesi olduğunu ve kanunun Karadağ sisteminde ne kadar sorunun biriktiğini gösterdiğini belirtti. Durum düzelene kadar Karadağ'dan "taşınmayacağını" ve hiçbir yatırımcının, sekiz yüzyıldır varlığını sürdüren ve Karadağlıların çoğunluğunun güvendiği Sırp Ortodoks Kilisesi (SOC) gibi bir kurumun varlığını sürdürdüğü bir devlete inanmayacağını da sözlerine ekledi. Vatandaşların mallarına devlet el koyuyor.[12] Dini kriz sırasında ABD'de Sırp Ortodoks Kilisesi ve Karadağlı Sırpların çıkarları için lobi faaliyetlerine katıldı.[16]
Maliye ve Sosyal Refah Bakanı
Spajic, 4 Aralık 2020'de Maliye ve Sosyal Refah Bakanı olarak yemin etti ve başbakan Zdravko Krivokapić kabinesine bağlı olarak görev yaptı.[8] Görev süresi boyunca Spajić ve Ekonomi Bakanı Jakov Milatović tartışmalı "Şimdi Avrupa" ekonomik reform programını sundu ve uyguladı.[17] Parlamento krizinin ardından başbakan Krivokapić,meclise başbakan yardımcısı Dritan Abazović'in görevden alınması için bir girişimde bulunduğunu duyurdu ve Spajić'in başbakan yardımcısı olarak onun yerine geçmesini önerdi.[18] Spajić bakanlık maaşının tamamını bağışladığını iddia etti.[19]
Şimdi Avrupa parti süreci
2022'de Spajić ve Milatović, Spajić'in başkan ve Milatović'in başkan yardımcısı olduğu Europe Now (PES) siyasi partisini kurdu. PES 2022 yerel seçimlerine katıldı.[20]
Spajić, 2023 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Karadağ Cumhurbaşkanlığına aday olmaya çalıştı ancak adaylığı, Sırbistan ve Karadağ'ın çifte vatandaşı olduğunun ortaya çıkması nedeniyle Devlet Seçim Komisyonu (DIK) tarafından reddedildi.[21] Bu keşfin ardından 2009 yılında Sırbistan vatandaşı olduğunu ve Sırp vatandaşlığından çıkma sürecinin halen devam ettiğini belirtti.[22] Daha sonra Japonya'ya vizesiz seyahat edebilmek için Sırp vatandaşlığını kabul ettiğini açıkladı.[23] Milatović onun yerine PES adayı olarak yarıştı[24] ve ikinci turda %58,88 halk oyuyla görevdeki başkan Milo Đukanović'i mağlup etti.[25]
Spajić, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile birlikte, 31 Ekim 2023
Cumhurbaşkanlığı seçiminin ardından Spajić, sorumluluğu üstlenmeye ve 2023 parlamento seçimlerinde PES'in oy taşıyıcısı olmaya hazır olduğunu söyledi.[26] 26 Nisan'da Spajić'in PES'in seçmen listesinin başında yer alacağı doğrulandı.[27] Seçim kampanyası sırasında başbakan Dritan Abazović ve İçişleri Bakanı Filip Adžić, Spajić'i Mart 2023'te Karadağ'da tutuklanan Güney Koreli kripto para geliştiricisi Do Kwon ile bağlantısı olmakla suçladı[28] Abazović'e göre Do Kwon, hapishaneden Abazović, Adžić, Adalet Bakanı Marko Kovač ve başsavcı Vladimir Novović'e Spajić ile bağlantıları hakkında bilgi veren bir mektup gönderdi.[29] PES, Spajić'e yönelik suçlamaları reddetti ve Do Kwon'un mektubu Abazović'in emriyle imzaladığını belirtti.[30] PES parlamento seçimlerinde halk oylarının yaklaşık %25'ini alarak Karadağ Parlamentosu'nda en fazla sandalyeyi elde etti.[31] Seçimin ardından Do Kwon, Spajić'i mali olarak desteklediğini reddetti.[32]
10 Ağustos 2023'te başkan Jakov Milatović, Spajić'e yeni hükûmeti kurma yetkisi verdi.[33] 30 Ağustos 2023'te, Spajić'e ve Sosyalist Demokrat Partisi'nin (DPS) eski koalisyon ortakları olmaları ve Sırp yanlısı koalisyonu dışlamaları nedeniyle etnik azınlık partilerini yeni hükûmete dâhil etme planlarına karşı Karadağ genelinde protestolar düzenlendi. Bu gösteriler sonucu yeni hükûmet oluşumundan Karadağ'ın Geleceği partisi çıkarıldı.[34]
Siyaset
Dış politika
Spajić , Karadağ'ın Avrupa Birliği'ne katılımını desteklese de batılı politikacıların "Karadağ'la ilgilenmediğini" düşünüyor.[35]NATO'ya katılmanın "Karadağ için iyi bir hamle" olduğunu ancak Karadağ askerlerinin Baltık ülkelerine gönderilmesine karşı çıkacağını iddia etti.[36] Spajić, saldırganlık olarak gördüğü Rusya'nın Ukrayna'yı işgalini kınadı ve yaptırımların yalnızca "Moskova'yı yolunda güçlendireceğini" düşünmesine rağmen Rusya'ya yaptırım uygulanmasına desteğini dile getirdi.[37] Spajić, Karadağ'ın Kosova'nın bağımsızlığının tanınmasını iptal etme önerisine karşı çıkıyor ve bunun "arkamızdaki konulardan biri" olduğunu düşündüğünü belirtiyor.[38]Karadağ ile Sırbistan arasında daha yakın ilişkileri savunuyor.[39]
Kişisel hayat
Spajić'in eski partnerinden bir kızı var.[40][41] Sırp Ortodoks Kilisesi'nin bir üyesidir.[16][42][43]