Kıyı Emniyeti Genel MüdürlüğüTürkiye Cumhuriyeti Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'na bağlı olarak 12 Mayıs 1997 tarihinde Türk denizleri ve karasularında seyreden Türk ve yabancı bayraklı gemilerin seyir güvenliğine yardımcı olmak, kıyı emniyeti ve gemi kurtarma hizmetleri ile kılavuzluk, römorkör hizmetlerini yapmak ve bunlarla ilgili cihaz ve tesislerini kurmak, işletmek, can, mal ve gemi kurtarmak, yardım, çeki, batık çıkarmak ve bunlarla ilgili römork ve dalgıçlık hizmetlerini yürütmek, güvenli seyre yönelik kurulmuş ve kurulacak olan sahil telsiz istasyonları, Otomatik Tanımlama Sistemi, dGPS ve benzeri sistemlerle ilgili her türlü yatırımı yapmak ve tekel şeklinde işleterek seyir emniyetini artırmak amacıyla kurulmuş denizcilik teşkilatıdır. Türk boğazları olarak bilinen İstanbul Boğazı ve Çanakkale Boğazı'ndan yapılan geçişleri kontrolünü yapmaktadır. Genel müdürlük, boğazlardaki koşullar uygun değilse boğazları kapatma yetkisine sahiptir.
Tarihçe
Deniz fenerleri
Osmanlı İmparatorluğu döneminde deniz fenerlerinin idaresi “Fenerler İdaresi Umumiyesi Müdürlüğü” tarafından yapılmaya başlanmış, 1.1.1938 yılında satın alınarak Denizbank’a bağlanmıştır. 30.06.1939 tarih ve 3633 sayılı kanun ile Denizbank’ın kapatılmasıyla 1.7.1939 tarihinde “Devlet Deniz Yolları ve Devlet Limanları İşletmesi Umum Müdürlüğü” bünyesine katılarak hizmetine devam etmiştir.[1]
“Devlet Deniz Yolları ve Devlet Limanları İşletmesi Umum Müdürlüğü” bünyesindeki “Fenerler İdaresi Umumiyesi Müdürlüğü” 01.02.1944 yılında kapatılarak, “Kıyı Emniyeti İşletmesi” olarak yeniden kurulmuş ve hizmet vermeye devam etmiştir. 01.03.1952 yılında Denizcilik Bankası T.A.O. bünyesine geçmiştir.
Denizcilik Bankası'nın 1983 yılında Türkiye Denizcilik Kurumu (TÜDEK) olarak yapılanması ve 1984 yılı itibarıyla Türkiye Denizcilik İşletmeleri’nin kurulmasıyla kıyı emniyeti hizmetleri TDİ tarafından verilmeye başlanmış. 1997 yılında Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü'nün kurulmasıyla kıyı emniyetine ilişkin tüm hizmetlerin verilmesi sağlanmıştır.[2]
Tahlisiye hizmetleri
Tahlisiye (cankurtaranlık) hizmetleri 1869 yılında “Tahlisiye İdaresi” idaresinin kurulmasıyla verilmeye başlanmıştır.1881 yılına kadar Osmanlı Bahriyesi bünyesinde devam eden hizmet Avrupalı delegesi yönetiminde olan “Liman Riyaseti” tarafından yürütülmeye başlanmıştır.
Birinci Dünya Savaşı'nın başlamasının ardından 1915-1920 yılları arasında Osmanlı Devleti tarafından yürütülen tahsisiye hizmetleri, savaşın kaybedilmesiyle İngiliz, Fransız ve İtalyanlardan oluşan bir heyet tarafından yürütülmeye başlanmıştır. Kurtuluş Savaşı sonrasında Milli Savunma Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösterirken 1925 yılında ayrı bir genel müdürlük olarak faaliyetlerine devam etmiştir.1938 yılında Denizbank bünyesine alınan tahsisiye hizmetleri 1939 yılında Denizbank'ın kapatılması neticesinde 1.7.1939 tarihinde kurulan “Devlet Deniz Yolları ve Devlet Limanları İşletmesi Umum Müdürlüğü”ne bağlanmıştır. 4517 sayılı Kanunla bu genel müdürlük de kapatılmış, 1.2.1944 tarihinden itibaren “Devlet Deniz Yolları ve Limanlar Umum Müdürlüğü” adı altında kurulan teşkilata Kıyı Emniyeti İşletmesi olarak bağlanmıştır. 1.3.1952 tarih ve 5842 sayılı Kanunla bu genel müdürlük de kapatılmış ve bu hizmetler Denizcilik Bankası T.A.O. bünyesinde işletme olarak yürütülmeye başlanmıştır.
Denizcilik Bankası T.A.O. 17.6.1982 tarih ve 2680 sayılı Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak 10.10.1983 tarihinde Türkiye Denizcilik Kurumu (TÜDEK) adı altında teşkilatlanmış ve nihayet 8.6.1984 tarih ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Türkiye Denizcilik İşletmesi haline getirilen teşekkül bünyesinde kıyı emniyeti hizmetleri faaliyet göstermeye devam etmiştir. 1997 yılında Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü'nün kurulmasıyla tahsisiye hizmetleri KEGM tarafından verilmeye devam etmiştir.[2]