Jens Martin Knudsen (12 Ekim 1930 - 17 Şubat 2005), Danimarkalı astrofizikçidir. Bilimsel kariyeri boyunca 100'den fazla bilimsel makale yazdı veya ortak yazar olarak katkı sağladı. Uzun süre boyunca NASA'nın önemli danışmanlarından biriydi.
Erken Dönem
Knudsen, Danimarka'nın Aarhus kentinin yakınlarındaki Haurum'da doğdu. Bakkal işleten bir ailenin üç erkek çocuğundan biriydi. Diğer kardeşleri de Knudsen gibi birer fizikçi oldular.[1]
Eğitim ve kariyer
Eğitim hayatına okul öğretmenliği eğitimi alarak başlamış ancak 1962'de Kopenhag Üniversitesi'nden fizik ve matematik alanlarında diploma almıştır. Mezuniyetinden hemen sonra Knudsen, iki yıl boyunca misafir öğretim üyesi olarak katılacağı Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden iş teklifi aldı. 1966-1967 yılları arasında Türkiye Ankara'da bulunan Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nde fizik dersleri verdi. 1970'den 1973'e kadar UNESCO'ya bağlı olarak önceleri Türkiye'de daha sonrasında ise Brezilya'da matematik öğretmeni olarak çalıştı. Brasilia Üniversitesi'nde Mössbauer spektroskopi üzerine çalışmalarda bulundu. Knudsen Brezilya'da, Mars'ın gece gökyüzündeki rengini yerel arazinin rengiyle karşılaştırma fırsatı buldu. Neredeyse aynı olan renklerin ortak nedenleri olup olmadığı üzerine çalışma fikirleri oluştu.[2]
Knudsen Danimarka'ya döndükten sonra çalışmalarını göktaşları, özellikle de Mössbauer spektroskopisinin etkili olduğu demir açısından zengin göktaşları üzerinde yoğunlaştırdı. 1990'da Macaristan'da "Mars'ın Çevresel Modeli" adlı bir çalıştaya katıldı.
ESA'nın Güneş Sistemi Araştırma Projesi bilimcisi ve lideri olan Agustin Chicarro ve ESA'nın yörünge sondalarının baş tasarımcısı George Scoon'un Kundsen ile yaptıkları sohbetler sonrası, Knudsen'in söyleminden heyecanlandılar ve onu Avrupa'nın Mars'a yönelik bir araştırma için bir bilim ekibine katılmaya davet ettiller. Kaliforniya'da bulunan Jet İtki Laboratuvarı'nda Mössbauer spektroskopisi hakkında konferanslar verdi. Aynı konferansta Viking uzay aracında kullanılmak üzere alan gücü azalan bir dizi mıknatıs kullanma fikrini ortaya attı. Viking görevinin baş araştırmacısı olan Robert B. Hargraves'in onayıyla mıknatıs kullanma deneylerinin Kopenhag Üniversitesi'nde yapılması kararlaştırıldı. 1993 yılında NASA'nın Mars ekibinin bir parçası oldu ve kısa bir süre sonra, Lise Vistisen ve Morten Bo Madsen ile birlikte Danimarka Mars Grubunu kurdu. 1996'da Mars Pathfinder görevinde gerçekleştirilen ve Mars tozunun manyetik özelliklerini incelemeyi amaçlayan mıknatıs deneyinin geliştirilmesinde rol aldı.
Knudsen Mars gezegenine yaptığı son görevlere duyduğu büyük coşku nedeniyle "Marsmanden" (Marslı) olarak anılmaya başlandı. 2000 yılında, Dannebrog Nişanı ile ödüllendirildi. 2002 yılında, Aarhus Üniversitesi'ne Gezegen Bilimleri fahri profesörü olarak atandı. Öldüğünde Kopenhag Üniversitesi ve Niels Bohr Enstitüsü'nde fahri profesördü. 2003 yılında Jens Kerte, Knudsen'in üç röportajını içeren Mars og Marsmanden (Mars ve Marslı) başlıklı bir biyografi yazdı. Knudsen, öğrencilerinden büyük saygı gördü ve Kopenhag Üniversitesi'ndeki fizik öğrencileri tarafından yazılan ve hala düzenli olarak söylenen birçok günlük şarkıya konu oldu. 2005 yılında Knudsen'in ölümünden sonra öğrenciler onun onuruna daha resmi bir şarkı yazdılar ve bu tarihe kadar, yıl sonu gösterilerinde Knudsen'i anmaktadırlar. Ayrıca Niels Bohr Enstitüsü tarafından verilen fizik ödülü Jens Martin ödülü olarak verilmektedir.[3]
Kaynakça
