โรงเรียนอุดรพิทยานุกูล (อังกฤษ: Udon Pittayanukoon School) เป็นโรงเรียนประจำจังหวัดอุดรธานี ประเภทสหศึกษา ระดับมัธยมศึกษาขนาดใหญ่พิเศษ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 20 สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ ตั้งอยู่ที่ถนนศรีสุข ตรงข้ามสำนักงานปศุสัตว์จังหวัดอุดรธานี บนถนนเส้นเดียวกับโรงเรียนอนุบาลอุดรธานี โรงเรียนสตรีราชินูทิศ และโรงเรียนบ้านหมากแข้ง ด้านหลังติดกับถนนศรีชมชื่น มีชื่อเรียกอย่างย่อว่า อุดรพิทย์ อักษรย่อ อ.พ. หรืออักษรย่อภาษาอังกฤษ UP
แผนการเรียน
มัธยมศึกษาตอนต้น
- โครงการส่งเสริมความสามารถทางคณิตศาสตร์-วิทยาศาสตร์ (สคว.ม.ต้น)
- โครงการเรียนโดยใช้ภาษาอังกฤษเป็นสื่อ (EP : English Program)
- ห้องเรียนโครงการวิทยาศาสตร์พลังสิบ(ม.ต้น)
- ห้องเรียนปกติ
มัธยมศึกษาตอนปลาย
- โครงการส่งเสริมความสามารถทางคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยี (สควท.)
- ห้องเรียนโครงการวิทยาศาสตร์พลังสิบ(ม.ปลาย)
- แผนการเรียนเน้นความสามารถทางคณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์ (แผน 1 / แผนวิทย์-คณิต)
- แผนการเรียนเน้นความสามารถทางคณิตศาสตร์และภาษาอังกฤษ (แผน 2 / แผนอังกฤษ-คณิต)
- แผนการเรียนเน้นความสามารถทางภาษาอังกฤษและภาษาจีน (แผน 3 / แผนจีน)
- แผนการเรียนเน้นความสามารถทางภาษาอังกฤษและภาษาญี่ปุ่น (แผน 4 / แผนญี่ปุ่น)
พระวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวัฒนา
ชื่อ "อุดรพิทยานุกูล" มีปรากฏครั้งแรกในใบบอกมณฑลอุดรที่ 121/1207 ลงวันที่ 9 ตุลาคม ร.ศ.121 ที่พระวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวัฒนา ข้าหลวงเทศาภิบาลสำเร็จราชการมณฑลอุดร กราบทูลสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ เสนาบดีกระทรวงมหาดไทย เรื่องขอถวายพระราชกุศลในการจัดสร้างโรงเรียนหนังสือไทยบ้านหมากแข้ง
ช่วงที่ 1 : จากโรงเรียนหนังสือไทย สู่ โรงเรียนประจำมณฑล
โรงเรียนหนังสือไทยที่แต่เดิมพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม (ในขณะนั้น) ทรงสร้างไว้นั้นเกิดเพลิงไหม้ การฝึกสอนนักเรียนต้องอาศัยสอนอยู่ที่เรือนพักข้าราชการ พระองค์เจ้าวัฒนาจึงได้โปรดให้พนักงานจัดสร้างโรงเรียนขึ้นที่ด้านเหนือที่ว่าการมณฑลข้างวัดมัชฌิมาวาส เป็นอาคารหนึ่งหลัง ยาว 10 วา 2 ศอก กว้าง 4 วา พื้นกระดาน ฝากระดานมุงแฝก
ครั้นวันที่ 20 กันยายน ร.ศ.121 พระองค์ได้อาราธนาพระสงฆ์ 7 รูป เจริญพระพุทธมนต์ แล้วในวันรุ่งขึ้น ได้เสด็จไปทรงบาตรเป็นการฉลองโรงเรียน โดยพระวงศ์เธอ พระองค์เจ้าวัฒนา ได้ประทานนามโรงเรียนนี้ว่า "โรงเรียนอุดรพิทยานุกูล" และได้เปิดสอนนักเรียน ตั้งแต่วันที่ 21 กันยายน ร.ศ.121 (พุทธศักราช 2445) เป็นต้นมา
ในโอกาสเดียวกัน ข้าราชการ พ่อค้า ราษฎร ได้พร้อมใจกันออกเงินบำรุงอุดหนุนซื้อเครื่องเล่าเรียน วัสดุใช้สอยในโรงเรียน และเป็นค่าจ้างครูสำหรับสอนนักเรียน รวมเงิน 1,146 บาท 24 อัฐ ผู้ที่ออกทรัพย์ได้พร้อมใจกันขอพระราชทานถวายเป็นพระราชกุศลแด่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 และพระองค์ทรงอนุโมทนาในการกุศลนี้ และได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 19 หน้า 739 ฉบับวันที่ 14 ธันวาคม ร.ศ. 121 นอกจากนี้ ยังปรากฏหลักฐานที่มีการออกทรัพย์และบริจาคทรัพย์เพื่อบำรุงโรงเรียนเรื่อยมา ทั้งใน ร.ศ. 126 ร.ศ. 129 และใน พ.ศ. 2469 เป็นต้น
ช่วงที่ 2 (พ.ศ. 2477 - 2510) : ศรีสุขสุขีแล้ว เพริศแพร้วพิทยา
เวลาล่วงเลยมาจนถึงต้นปีพุทธศักราช 2477 โรงเรียนอุดรพิทยานุกูลได้รับอนุญาตให้เปิดสอนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 7 และ 8 ถือเป็นโรงเรียนแห่งแรกในภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่เปิดสอนระดับดังกล่าว ทั้งนี้ ก็โดยการผลักดันของ ม.ล.มานิจ ชุมสาย ศึกษาธิการภาคและครูใหญ่ในขณะนั้น
เมื่อเวลาผ่านไปสถานที่เรียนเริ่มคับแคบจึงได้ย้ายมาอยู่ที่ตั้งปัจจุบันนี้
เมื่อวันที่ 18 กรกฎาคม 2478 มีการสร้างอาคารเรียนหลังแรก เป็นอาคารไม้ใต้ถุนโล่ง ลักษณะเป็นรูปตัวอี สร้างอาคารไม้ 2 ชั้นจำนวน 8 ห้องเรียน โรงฝึกพลศึกษา อาคารห้องสมุด อาคารสังคม และดนตรี
หอประชุม และโรงอาหาร (ทั้งหมดนี้รื้อถอนไปหมดแล้วในช่วงต่อมา)
ช่วงที่ 3 (พ.ศ. 2511 - 2520) : สู่ความทันสมัย ก้าวไกลการศึกษา พัฒนาวิชาชีพ
ช่วงนี้โรงเรียนเริ่มใช้หลักสูตรโครงการโรงเรียนมัธยมแบบประสม - Comprehensive School(คมส.) แบบ 1 รุ่นที่ 2 (ปีการศึกษา 2511) ในชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ตามโครงการพัฒนาการของกระทรวงศึกษาธิการ ทำให้ได้รับงบประมาณเพื่อก่อสร้างและปรับปรุงอาคารสถานที่ ให้เอื้อต่อการเรียนการสอนทางด้านวิชาชีพ มีการสร้างอาคารเพิ่ม เช่น อาคารวิทยาศาสตร์และห้องสมุด (อาคาร 5 เดิม) อาคารธุรกิจศึกษา (อาคาร 2) โรงฝึกพลศึกษา โรงฝึกงานช่างทั่วไป ช่างเขียนแบบ ช่างไฟฟ้าวิทยุ ช่างยนต์และช่างกล (กลุ่มอาคารโรงฝึกงานในปัจจุบัน) รวมทั้งบ้านพักครูและเจ้าหน้าที่ นอกจากนี้ มีการสร้างห้องสุขาเพิ่มเติม และปรับปรุงรั้วและประตูโรงเรียนอีกด้วย มีการสร้างอาคารเรียน 4 ชั้น 24 ห้องเรียน (อาคาร 4 ในปัจจุบัน) โดยได้ดำเนินการก่อสร้างเป็น 2 ตอน ครึ่งแรกสร้างเสร็จในปี พ.ศ. 2518 ครึ่งหลังสร้างเสร็จในปี พ.ศ. 2520
โดยเฉพาะในปี พ.ศ. 2518 นี้เองโรงเรียนได้รับความกรุณาจากกระทรวงมหาดไทยยกที่ดินบริเวณบ้านพักอัยการพิเศษประจำ เขต 4 เนื้อที่ 6 ไร่ 1 งาน 50 ตารางวา ด้านทิศตะวันตกของโรงเรียน เพื่อขยายบริเวณที่จะปรับปรุงเป็นสนามกีฬาระดับมาตรฐาน จากนั้น ได้ปรับปรุงและสร้างสนามบาสเก็ตบอล อัฒจันทร์เชียร์ และสร้างหลังคาสำหรับทางเดินเชื่อม ระหว่างอาคารเรียนตามลำดับ
ช่วงที่ 4 (พ.ศ. 2521 - 2542) : ยุคแห่งพระกรุณา คุณธรรมนำหน้า วิชาตามหลัง
ได้ดำเนินการสร้างอาคารสหกรณ์โดยได้รับการอนุเคราะห์เงินบริจาคสมทบส่วนหนึ่งจากคณะครู-อาจารย์ และ ผู้ปกครองนักเรีย รวมทั้งอาคารธรรมสถาน หลวงปู่ขาว อนาลโย ซึ่งเป็นอาคารธรรมสถานหลังแรกของประเทศไทยที่สร้างในสถานศึกษาตามนโยบายนำวัดและศาสนาเข้ามาสู่โรงเรียน โดยได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานแบบแปลนให้แก่ทางโรงเรียน และพระราชทานนามพระพุทธรูปองค์ประธานแห่งธรรมสถานนี้ว่า "พระพุทธศรีอุดรมงคล ทศพลธรรมะประภัสสร"
ในช่วงนี้มีการสร้างอาคาร "รัตนโกสินทร์สมโภช 2525" ขึ้น และได้มีการจัดสร้างสนามหญ้าและสวนหย่อมขนาดใหญ่หน้าอาคารรัตนโกสินทร์สมโภชฯ ในบริเวณอาคารไม้รูปตัว อี ที่ถูกรื้อถอนย้ายไปปลูกสร้างใหม่ (อาคาร 3 ในปัจจุบัน) และได้จัดสร้างอาคารอเนกประสงค์เพื่อใช้ เป็นอาคารห้องสมุดและหอประชุม แล้วเสร็จใน พ.ศ. 2531
ช่วงนี้มีการสร้างอัฒจรรย์ขนาดใหญ่ด้านทิศตะวันตก และติดตั้งหลอดไฟสปอตไลท์รอบสนามฟุตบอล สร้างทางเดินระหว่างอาคารเพิ่มเติม พ.ศ. 2533 ได้งบประมาณก่อสร้างอาคารอาคาร 6 ในปัจจุบัน ตั้งอยู่ทางด้านตะวันออกตามแนวรั้วโรงเรียน ด้านถนนอุดรพิทย์ ท้ายที่สุดของช่วงนี้ ได้ก่อสร้างอาคารศูนย์กีฬาแบบมาตรฐาน ในบริเวณอาคารเกษตรและอาคาร คหกรรมเดิม
ช่วงที่ 5 (พ.ศ. 2543 - ปัจจุบัน) : ศตวรรษแห่งปัญญา อนุสรณ์แห่งประชา อุดรพิทยานุกูล
พ.ศ. 2544 โรงเรียนจัดงานฉลอง "100 ปี อุดรพิทยานุกูล" อย่างยิ่งใหญ่ มีการสร้างอาคารโรงอาหารแห่งที่สอง บริเวณหลังโรงฝึกพลศึกษา
พ.ศ. 2547 ก่อสร้างอาคารเรียนสามชั้น บริเวณสนามเทนนิสด้านทิศเหนือ ให้ชื่อว่า "อาคาร 100 ปี อุดรพิทยานุกูล" โดยศิษย์เก่า ศิษย์ปัจจุบัน ร่วมกันสมทบทุนก่อสร้าง หลังจากนี้ ได้มีการรื้อถอนอาคาร 5 และสร้างอาคารเรียนสามชั้น เป็นอาคารวิทยาศาสตร์ เริ่มใช้ปีการศึกษา 2549 นอกจากนี้ ยังมีการปรับปรุงทางเดินระหว่างอาคาร ถนนทางเข้า-ออกโรงเรียน และสร้างที่จอดรถเพิ่มเติม รวมทั้งปรับปรุงภูมิทัศน์ศาลพระภูมิประจำโรงเรียน
พ.ศ. 2550-2551 ได้ปรับปรุงโรงอาหารใหม่ให้เป็นโรงอาหารสองชั้น ปรับปรุงอัฒจรรย์เชียร์และปะรำพิธีบริเวณสนามฟุตบอลแล้ว และล่าสุด ในปี 2552 ก็ได้จัดสร้างอาคารเรียนหลังใหม่ คืออาคาร 8 (อาคารเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา) ตั้งอยู่หลังอาคาร 5 ทางประตูด้านทิศตะวันออก บนสระมรกตเดิม เพื่อรองรับจำนวนนักเรียนที่มากขึ้นในปัจจุบัน และสร้างอาคารเพิ่มเติมข้างอาคารอเนกประสงค์ แทนที่ร้านค้าสหกรณ์โรงเรียน เพื่อใช้เป็นสำนักงานของสหกรณ์ออมทรัพย์เสมาธรรมจักร
พ.ศ. 2556 โรงเรียนจัดงานฉลอง "111 ปี อุดรพิทยานุกูล" อย่างยิ่งใหญ่และได้จัดตั้งมูลนิธิ "111ปีอุดรพิทย์เพื่อการศึกษา"ภายใต้การนำของ ฯพณฯ อำนาจ ผการัตน์ อดีตผู้ว่าราชการจังหวัดอุดรธานี นายประยูร ธีระพงษ์ อดีตผู้อำนวยการโรงเรียนอุดรพิทยานุกูล และนายวัชรินทร์ ศรีบุรินทร์ ผู้อำนวยการโรงเรียนอุดรพิทยานุกูลในขณะนั้น
ทำเนียบผู้บริหารโรงเรียน
| ทำเนียบผู้บริหารโรงเรียนอุดรพิทยานุกูล
|
| ลำดับ
|
รายนาม
|
วุฒิการศึกษา
|
ระยะเวลาการดำรงตำแหน่ง
|
ตำแหน่ง
|
| 1
|
นายสุข นิจมานพ
|
-
|
พ.ศ. 2445 - 2446
|
ครูใหญ่
|
| 2
|
ขุนบำรุงนิการกิจ
|
-
|
พ.ศ. 2447 - 2448
|
ครูใหญ่
|
| 3
|
นายทอง อนงค์ไทย
|
-
|
พ.ศ. 2449 - 2450
|
ครูใหญ่
|
| 4
|
พระสิมมา
|
-
|
พ.ศ. 2451 - 2451
|
ครูใหญ่
|
| 5
|
นายเจิม
|
-
|
พ.ศ. 2452 - 2454
|
ครูใหญ่
|
| 6
|
ขุนดรุณการวรสาสน์
|
-
|
พ.ศ. 2455 - 2457
|
ครูใหญ่
|
| 7
|
นายทัด วีระกุล
|
-
|
พ.ศ. 2458 - 2459
|
ครูใหญ่
|
| 8
|
ขุนอักษรสรรค์ (เฮง สีตะธนี)
|
-
|
พ.ศ. 2460 - 2463
|
ครูใหญ่
|
| 9
|
ขุนชำนาญขบวนสอน
|
-
|
พ.ศ. 2464 - 2465
|
ครูใหญ่
|
| 10
|
ขุนประสมคุรุการ
|
-
|
พ.ศ. 2466 - 2470
|
ครูใหญ่
|
| 11
|
นายวงศ์ พิรานนท์
|
-
|
พ.ศ. 2471 - 2472
|
ครูใหญ่
|
| 12
|
นายเอื้อ จันทรวงศ์
|
-
|
พ.ศ. 2473 - 2473
|
ครูใหญ่
|
| 13
|
ขุนวิจักษ์จรรยา
|
-
|
พ.ศ. 2474 - 2476
|
ครูใหญ่
|
| 14
|
หม่อมหลวงมานิจ ชุมสาย
|
-
|
พ.ศ. 2477 - 2479
|
ครูใหญ่
|
| 15
|
นายเทือก กุสุมา ณ อยุธยา
|
ป.ม., อ.บ.
|
พ.ศ. 2480 - 2482
|
ครูใหญ่
|
| 16
|
นายกนก มาณวิท
|
ป.ม., อ.บ.
|
พ.ศ. 2483 - 2483
|
ครูใหญ่
|
| 17
|
นายแบน ตุงคะสมิต
|
ป.ม.
|
พ.ศ. 2484 - 2486
|
ครูใหญ่
|
| 18
|
นายเดช เดชกุญชร
|
ป.ม.
|
พ.ศ. 2487 - 2489
|
ครูใหญ่
|
| 19
|
นายวิศาล ศิวารัตน์
|
ป.ม.
|
พ.ศ. 2490 - 2491
|
ครูใหญ่
|
| 20
|
นายผ่อน ชีวะประเสริฐ
|
ป.ม.
|
พ.ศ. 2492 - 2495
|
ครูใหญ่
|
| 21
|
นายสิทธิ์ บัณฑิตวงศ์
|
ป.ม.
|
พ.ศ. 2496 - 2502
|
อาจารย์ใหญ่
|
| 22
|
นายแก้ว อุปพงศ์
|
ป.ม.
|
พ.ศ. 2503 - 2510
|
อาจารย์ใหญ่
|
| 23
|
นายประยูร ธีระพงษ์
|
พ.ม., น.บ., Grad., Dip., Ed. (Alta)
|
พ.ศ. 2511 - 2516
|
อาจารย์ใหญ่
|
| 23
|
นายประยูร ธีระพงษ์
|
พ.ม., น.บ., Grad., Dip., Ed. (Alta)
|
พ.ศ. 2517 - 2521
|
ผู้อำนวยการ
|
| 24
|
นายสนิทพงษ์ นวลมณี
|
กศ.บ., น.บ.
|
พ.ศ. 2522 - 2526
|
ผู้อำนวยการ
|
| 25
|
นายดิลก วัจนสุนทร
|
M.Ed.
|
พ.ศ. 2527 - 2527
|
ผู้อำนวยการ
|
| 26
|
นายอนันต์ มาศยคง
|
พ.ม., ศศ.บ.
|
พ.ศ. 2527 - 2529
|
ผู้อำนวยการ
|
| 27
|
นายมงคล สุวรรณพงศ์
|
นบ.ท., Grad., Dip., Ed. (Admin)
|
พ.ศ. 2529 - 2532
|
ผู้อำนวยการ
|
| 28
|
นายคำพันธุ์ คงนิล
|
กศ.บ., Grad., Dip., Ed. (Alta)
|
พ.ศ. 2532 - 2536
|
ผู้อำนวยการ
|
| 29
|
นายประดิษฐ์ ศรีวรมาศ
|
พ.ม., กศ.บ., พบ.ม.
|
พ.ศ. 2536 - 2537
|
ผู้อำนวยการ
|
| 30
|
นายวิเชียร ชูประยูร
|
วท.บ., พ.ม., ค.บ. (เกียรตินิยม (จุฬา)
|
พ.ศ. 2537 - 2540
|
ผู้อำนวยการ
|
| 31
|
นายมณเฑียร ศรีภูธร
|
พ.ม., วท.บ., น.บ., นศ.บ., ศษ.บ., รป.บ., ค.ม. (บริหารการศึกษา)
|
พ.ศ. 2540 - 2543
|
ผู้อำนวยการ
|
| 32
|
นายณรงค์ ชาติภรต
|
กศ.บ., น.บ.
|
พ.ศ. 2543 - 2552
|
ผู้อำนวยการ
|
| 33
|
นางสาวนิวรณ์ สุทธิบุญ
|
-
|
พ.ศ. 2553 - 2553
|
ผู้อำนวยการ
|
| 34
|
นายวันชัย วิเศษโพธิศรี
|
-
|
พ.ศ. 2554 - 2555
|
ผู้อำนวยการ
|
| 35
|
นายวัชรินทร์ ศรีบุรินทร์
|
-
|
พ.ศ. 2555 - 2556
|
ผู้อำนวยการ
|
| 36
|
นายประมวล โสภาพร
|
-
|
พ.ศ. 2556 - 2557
|
ผู้อำนวยการ
|
| 37
|
นายสุจินต์ ขาวแก้ว
|
-
|
พ.ศ. 2557 - 2560
|
ผู้อำนวยการ
|
| 38
|
ว่าที่ร้อยตรี บรรจง มูลตรีแก้ว
|
-
|
พ.ศ. 2561 - 2563
|
ผู้อำนวยการ
|
| 39
|
นายธวัช ทุมมนตรี
|
-
|
พ.ศ. 2563 - 2566
|
ผู้อำนวยการ
|
| 40
|
นายสุวิทูรย์ ภักดีสมัย
|
-
|
พ.ศ. 2566 - 2567
|
ผู้อำนวยการ
|
| 41
|
ดร.ลำเพย พิเคราะห์แนะ
|
-
|
พ.ศ. 2567 - ปัจจุบัน
|
ผู้อำนวยการ
|
บุคคลจากโรงเรียนอุดรพิทยานุกูล
อ้างอิง
แหล่งข้อมูลอื่น
โครงการวิทยาศาสตร์พลังสิบ ระดับมัธยมศึกษา |
|---|
| กรุงเทพมหานคร | |
|---|
| ภาคกลางตอนบน | |
|---|
| ภาคกลางตอนล่าง | |
|---|
| ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน | |
|---|
| ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง | |
|---|
| ภาคเหนือตอนบน | |
|---|
| ภาคเหนือตอนล่าง | |
|---|
| ภาคตะวันออก | |
|---|
| ภาคใต้ตอนบน | |
|---|
| ภาคใต้ตอนล่าง | |
|---|
โรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาอุดรธานี |
|---|
|
|
