วัคซีนเชื้อลดฤทธิ์

บทความนี้อ้างอิงคริสต์ศักราช/คริสต์ทศวรรษ/คริสต์ศตวรรษ ซึ่งเป็นสาระสำคัญของเนื้อหา
ระวังสับสนกับ วัคซีนเชื้อตาย

วัคซีนเชื้อลดฤทธิ์ (อังกฤษ: attenuated vaccine, live attenuated vaccine) เป็นวัคซีนที่ทำจากเชื้อจุลชีพก่อโรคโดยลดศักยภาพก่อโรคของเชื้อ แต่เชื้อก็ยังสามารถแพร่พันธุ์ได้อยู่ คือยังเป็น ๆ อยู่ (live)[1] วัคซีนนี้ต่างกับวัคซีนเชื้อตาย (inactivated vaccine)

วัคซีนลดฤทธิ์สามารถกระตุ้นให้ภูมิคุ้มกันตอบสนองอย่างเข้มแข็งโดยคงอยู่นาน[2] เมื่อเทียบกับวัคซีนที่ฆ่าแล้ว วัคซีนที่ลดฤทธิ์ก่อภูมิคุ้มกันที่เข้มแข็งกว่า คงยืนกว่า และตอบสนองเร็วกว่า[3][4][5] วัคซีนลดฤทธิ์ทำงานโดยกระตุ้นให้ร่างกายสร้างสารภูมิต้านทานและเซลล์ภูมิคุ้มกันที่จำโรค (memory immune cells) เพื่อตอบสนองต่อจุลชีพก่อโรคโดยเฉพาะ ๆ[6] ตัวอย่างวัคซีนลดฤทธิ์ที่สามัญรวมวัคซีนโรคหัด หัดเยอรมัน ไข้เหลือง และไข้หวัดใหญ่บางประเภท[2]

การพัฒนา

ไวรัสลดฤทธิ์

ไวรัสสามารถลดฤทธิ์โดยวิธีการทางวิวัฒนาการที่เรียกว่า serial passage คือการส่งไวรัสผ่านเซลล์ถูกเบียนต่าง ๆ เป็นอนุกรม เช่นส่งผ่าน[7][8]

ไวรัสก่อโรคดั้งเดิมจะนำไปติดเซลล์ถูกเบียนอื่น ๆ และเพราะความผันแปรได้ทางพันธุกรรมหรือเพราะการกลายพันธุ์ที่สร้างขึ้น อนุภาคไวรัสส่วนน้อยส่วนหนึ่งก็จะติดเซลล์ถูกเบียนชนิดใหม่[8][9] สายพันธุ์นี้จะขยายพันธุ์และวิวัฒนาการต่อไปภายในเซลล์ใหม่ แล้วไวรัสก็จะค่อย ๆ เสียประสิทธิภาพการก่อโรคในเซลล์ดั้งเดิมเพราะความกดดันทางวิวัฒนาการ[A][8][9] กระบวนการเช่นนี้ทำให้ไวรัสปรับตัวเข้ากับเซลล์ถูกเบียนใหม่จนกระทั่งไม่ก่อโรคต่อคนที่ได้วัคซีนเป็นไวรัสนี้[9] ซึ่งทำให้ภูมิคุ้มกันสามารถกำจัดไวรัสได้ง่ายกว่า แล้วสร้างเซลล์ภูมิคุ้มกันแบบจำโรค ซึ่งป้องกันการติดเชื้อไวรัสคล้าย ๆ กันที่เกิดในธรรมชาติ[9]

ไวรัสยังสามารถลดฤทธิ์โดยวิธีการทาง reverse genetics[10] ที่สร้างไวรัสลดฤทธิ์โดยผสมยีนของไวรัสพันธุ์ที่ต้องการป้องกัน กับไวรัสพันธุ์คล้ายกันแต่ที่ลดฤทธิ์แล้ว[11] การลดฤทธิ์โดยวิธีพันธุศาสตร์ยังใช้ในการสร้างไวรัสสลายเนื้องอก (oncolytic virus) ได้อีกด้วย[12]

แบคทีเรียลดฤทธิ์

แบคทีเรียก็สามารถลดฤทธิ์โดยนำไปผ่านเซลล์ถูกเบียนอื่น ๆ เช่นเดียวกันกับที่ทำกับไวรัส[13] การน๊อกเอ๊าท์ยีนอาศัยผลที่ได้จากวิธีการทาง reverse genetics ก็ใช้ได้ด้วย[14]

การให้วัคซีน

วัคซีนลดฤทธิ์สามารถให้ได้หลายวิธี

กลไก

วัคซีนทำงานโดยกระตุ้นให้ร่างกายสร้างเซลล์ต่าง ๆ เช่น CD8+ (Cytotoxic T cell) และ CD4+ T lymphocytes (เซลล์ทีเฮลเปอร์) หรือโมเลกุลต่าง ๆ เช่น สารภูมิต้านทาน ที่เฉพาะเจาะจงกับจุลชีพก่อโรค[6] เซลล์หรือโมเลกุลที่ว่าสามารถป้องกันหรือลดโรคโดยฆ่าเซลล์ที่ติดเชื้อหรือสร้างไซโตไคน์คือ Interleukin[6] วัคซีนแต่ละอย่างจึงก่อผลโดยเฉพาะ ๆ ที่ไม่เหมือนกัน[6] วัคซีนแบบลดฤทธิ์ที่ยังเป็นมักช่วยสร้างเซลล์ CD8+ และสารภูมิต้านทานที่อาศัยเซลล์ T[6] วัคซีนยังคงมีประสิทธิผลตราบเท่าที่ร่างกายยังดำรงการมีเซลล์เหล่านี้[6] วัคซีนลดฤทธิ์ที่ยังเป็นสามารถสร้างภูมิคุ้มกันระยะยาว อาจถึงตลอดชีวิต โดยไม่ต้องให้วัคซีนหลายครั้ง[9][6] และยังสร้างการตอบสนองทางภูมิคุ้มกันระดับเซลล์ ที่ไม่ได้อาศัยสารภูมิต้านทานอย่างเดียว แต่อาศัยเซลล์ภูมิต้านทานเช่น เซลล์ T หรือ macrophage ด้วย[9]

ความปลอดภัย

วัคซีนลดฤทธิ์ที่ยังเป็นกระตุ้นการตอบสนองทางภูมิคุ้มกันที่เข้มแข็ง มีประสิทธิภาพ และคงยืนอยู่นาน[2] เพราะจุลชีพลดฤทธิ์แล้ว ปกติจึงไม่กลับคืนไปยังสภาพก่อโรคแล้วทำให้ติดโรค[18] อนึ่ง ในบรรดาวัคซีนลดฤทธิ์ที่ยังเป็น 5 อย่างที่องค์การอนามัยโลกแนะนำ คือ วัคซีนวัณโรค วัคซีนโปลิโอที่ให้ทางปาก วัคซีนโรคหัด วัคซีนโรตาไวรัส และวัคซีนไข้เหลือง ผลไม่พึงประสงค์ที่รุนแรงก็มีน้อยมาก[18] แต่ก็เหมือนกับยาและหัตถกรรมทางแพทย์อื่น ๆ วัคซีนก็ไม่ได้ผลหรือปลอดภัยเต็มร้อย[19]

บุคคลที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง (เช่น ติดเชื้อเอชไอวี ทำเคมีบำบัด มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่องหลายอย่างร่วมกัน) ปกติไม่ควรรับวัคซีนลดฤทธิ์ที่ยังเป็น เพราะอาจไม่เกิดภูมิคุ้มกันเพียงพออย่างปลอดภัย[2][18][20][21] แต่คนที่อยู่ใกล้ชิดกับผู้มีภูมิคุ้มกันบกพร่องก็ยังสามารถรับวัคซีนลดฤทธิ์ เพราะไม่ได้เพิ่มโอกาสแพร่เชื้อ ยกเว้นวัคซีนโปลิโอที่ให้ทางปาก[21]

เพื่อความปลอดภัยไว้ก่อน วัคซีนลดฤทธิ์ที่ยังเป็นไม่ควรให้แก่หญิงมีครรภ์[18][22] เพราะแม่มีโอกาสแพร่เชื้อไปยังทารก[22] โดยเฉพาะก็คือ วัคซีนโรคอีสุกอีใสและวัคซีนไข้เหลืองปรากฏว่ามีผลไม่พึงประสงค์ต่อทารกในครรภ์และทารกที่กินนมแม่[22]

วัคซีนลดฤทธิ์ที่ยังเป็นบางอย่างยังมีผลไม่พึงประสงค์แบบเบาแต่สามัญเนื่องกับช่องทางที่ให้[22] ยกตัวอย่าง เช่น วัคซีนไข้หวัดใหญ่แบบลดฤทธิ์แต่ยังเป็นซึ่งให้ทางจมูกสัมพันธ์กับอาการคัดจมูก[22] เทียบกับวัคซีนเชื้อตาย วัคซีนลดฤทธิ์ที่ยังเป็นมักเกิดความผิดพลาดในกระบวนการผลิต ขนส่ง และแจกจำหน่าย เพราะต้องแช่เย็นอย่างเข้มงวดและต้องเตรียมวัคซีนอย่างระมัดระวังก่อนให้[2][18][20]

ประวัติ

ประวัติของการพัฒนาวัคซีนได้เริ่มขึ้นเมื่อแพทย์ชาวอังกฤษเอดเวิร์ด เจนเนอร์ ได้สร้างวัคซีนฝีดาษขึ้นในปลายคริสต์ศตวรรษที่ 18[23] คือหมอพบว่า การปลูกฝีให้กับมนุษย์ด้วยไวรัสฝีดาษของสัตว์ (วงศ์ Poxviridae) ทำให้มนุษย์มีภูมิคุ้มกันต่อโรคฝีดาษมนุษย์ ซึ่งจัดเป็นโรคที่สร้างความเสียหายมากที่สุดอย่างหนึ่งในประวัติศาสตร์[24][25] แม้วัคซีนฝีดาษดั้งเดิมบางครั้งจะจัดว่าเป็นวัคซีนลดฤทธิ์เพราะยังเป็นอยู่ แต่ถ้าเข้มงวดก็ไม่ใช่ เพราะไม่ได้ทำมาจากไวรัสฝีดาษมนุษย์โดยตรง คือทำมาจากไวรัสฝีดาษในวัวควาย (cowpox)[26][27]

การค้นพบว่าจุลชีพก่อโรคสามารถลดฤทธิ์ได้เกิดในปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19 เมื่อนักจุลชีววิทยาชาวฝรั่งเศสหลุยส์ ปาสเตอร์ สร้างไวรัสลดฤทธิ์จากอหิวาตกโรคในไก่[26] ซึ่งต่อมาเขาได้ใช้ความรู้นี้พัฒนาวัคซีนแอนแทรกซ์แล้วแสดงประสิทธิภาพของมันในการทดลองที่ทำเป็นสาธารณะ[28] หลังจากนั้น เขาและเพื่อนร่วมงาน (Émile Roux) จึงได้พัฒนาวัคซีนโรคพิษสุนัขบ้า โดยเพาะเชื้อไวรัสในกระต่าย แล้วทำเนื้อเยื่อประสาทที่ติดโรคให้แห้ง[28]

ส่วนเทคนิคการเพาะไวรัสซ้ำ ๆ ในที่เพาะเลี้ยงแล้วสะกัดเอาสายพันธุ์ที่ก่อโรคได้น้อยกว่าเริ่มที่แพทย์ชาวฝรั่งเศส Albert Calmette และนักวิทยาภูมิคุ้มกันชาวฝรั่งเศส Camille Guérin ในต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20 ผู้พัฒนาวัคซีนวัณโรคลดฤทธิ์ที่เรียกว่าวัคซีนบีซีจี[23] ต่อมา เทคนิคนี้ก็ได้ใช้เพื่อพัฒนาวัคซีนไข้เหลือง (โดย Jean Laigret และ Max Theiler เป็นต้น)[23][26][29] ซึ่งวัคซีนหนึ่งที่พัฒนาขึ้นได้ผลดีมาก จึงได้ช่วยจัดตั้งแนวปฏิบัติและกฎควบคุมวัคซีนอื่น ๆ ต่อมา รวมทั้งการเพาะไวรัสในเนื้อเยื่อเป็นหลัก (เช่น ในตัวอ่อนของไก่) ไม่เพาะในสัตว์ และระบบที่ใช้สต๊อกไวรัสลดฤทธิ์แล้วดั้งเดิมโดยไม่ใช้ไวรัสที่สืบ ๆ มา เพื่อลดความแปรปรวนในการพัฒนาวัคซีน และลดโอกาสเกิดผลที่ไม่พึงประสงค์[26][29]

ในกลางคริสต์ศตวรรษที่ 20 มีงานของนักไวรัสวิทยาเด่น ๆ มากมาย และได้เกิดวัคซีนลดฤทธิ์ที่ทำสำเร็จหลายอย่างรวมทั้งวัคซีนโปลิโอ วัคซีนโรคหัด วัคซีนโรคคางทูม และวัคซีนโรคหัดเยอรมัน[30][31][32][33]

ข้อดีและข้อเสีย

ข้อดี

  • เลียนการติดเชื้อตามธรรมชาติได้ดี[34][35]
  • มีประสิทธิภาพก่อปฏิกิริยาทางภูมิคุ้มกันอย่างเข้มแข็งโดยทั้งสารภูมิต้านทานและเซลล์ภูมิคุ้มกัน[34][35][3]
  • สร้างภูมิคุ้มกันเป็นระยะยาวหรือตลอดชีวิต[34][35][4]
  • มักต้องใช้เพียงแค่หนึ่งหรือสองโดส[34][35][5]
  • สร้างภูมิต้านทานได้เร็ว[3][4][5]
  • ราคาถูก (เทียบกับการรักษาอื่น ๆ)[36][37]
  • อาจมีผลป้องกันโรคอื่น ๆ (non-specific effect) เป็นผลพลอยได้[38]

ข้อเสีย

  • ในกรณีที่มีน้อย โดยเฉพาะเมื่อให้วัคซีนในกลุ่มประชากรไม่พอ การกลายพันธุ์ที่เกิดเมื่อไวรัสลดฤทธิ์ขยายพันธุ์โดยธรรมชาติ หรือการมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างไวรัสกับไวรัสอื่น ๆ ที่เป็นญาติกัน อาจทำให้ไวรัสลดฤทธิ์กลับคืนสภาพกลายเป็นไวรัสดั้งเดิม หรือกลายเป็นสายพันธุ์ใหม่ซึ่งอาจก่อโรคและติดต่อได้[34][39]
  • มักไม่แนะนำให้ใช้ในบุคคลที่ภูมิคุ้มกันบกพร่องเพราะเสี่ยงภาวะแทรกซ้อนที่อาจรุนแรง[34][40][41]
  • สายพันธุ์ที่ยังเป็นอยู่มักต้องเก็บรักษาดีมาก เช่น แช่เย็นหรือให้อาหารใหม่ ทำให้ขนส่งไปยังเขตห่างไกลได้ยากและมีค่าใช้จ่ายสูง[34][42]

รายการวัคซีนลดฤทธิ์

ที่ปัจจุบันใช้อยู่

วัคซีนแบคทีเรีย

วัคซีนไวรัส

กำลังพัฒนา

วัคซีนแบคทีเรีย

วัคซีนไวรัส

เชิงอรรถ

  1. ↑ เหตุอะไรก็ได้ที่ลดความสำเร็จทางการสืบพันธุ์ของส่วนหนึ่งในประชากรสิ่งมีชีวิต มีโอกาสสร้างความกดดดันทางวิวัฒนาการ (evolutionary pressure) หรือความกดดันทางการคัดเลือก (selective pressure)

อ้างอิง

  1. ↑ Badgett, Marty R.; Auer, Alexandra; Carmichael, Leland E.; Parrish, Colin R.; Bull, James J. (October 2002). "Evolutionary Dynamics of Viral Attenuation". Journal of Virology. 76 (20): 10524–10529. doi:10.1128/JVI.76.20.10524-10529.2002. ISSN 0022-538X. PMC 136581. PMID 12239331.
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 "Vaccine Types | Vaccines". www.vaccines.gov. สืบค้นเมื่อ 2020-11-16.
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 Gil, Carmen; Latasa, Cristina; García-Ona, Enrique; Lázaro, Isidro; Labairu, Javier; Echeverz, Maite; Burgui, Saioa; García, Begoña; Lasa, Iñigo; Solano, Cristina (2020). "A DIVA vaccine strain lacking RpoS and the secondary messenger c-di-GMP for protection against salmonellosis in pigs". Veterinary Research. 51 (1): 3. doi:10.1186/s13567-019-0730-3. ISSN 0928-4249. PMC 6954585. PMID 31924274.
  4. ↑ 4.0 4.1 4.2 Tretyakova, Irina; Lukashevich, Igor S.; Glass, Pamela; Wang, Eryu; Weaver, Scott; Pushko, Peter (2013-02-04). "Novel Vaccine against Venezuelan Equine Encephalitis Combines Advantages of DNA Immunization and a Live Attenuated Vaccine". Vaccine. 31 (7): 1019–1025. doi:10.1016/j.vaccine.2012.12.050. ISSN 0264-410X. PMC 3556218. PMID 23287629.
  5. ↑ 5.0 5.1 5.2 Zou, Jing; Xie, Xuping; Luo, Huanle; Shan, Chao; Muruato, Antonio E.; Weaver, Scott C.; Wang, Tian; Shi, Pei-Yong (2018-09-07). "A single-dose plasmid-launched live-attenuated Zika vaccine induces protective immunity". EBioMedicine. 36: 92–102. doi:10.1016/j.ebiom.2018.08.056. ISSN 2352-3964. PMC 6197676. PMID 30201444.
  6. ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 Plotkin's vaccines. Plotkin, Stanley A., 1932-, Orenstein, Walter A.,, Offit, Paul A. (Seventh ed.). Philadelphia, PA. 2018. ISBN 978-0-323-39302-7. OCLC 989157433.{{cite book}}: CS1 maint: others (ลิงก์)
  7. ↑ Jordan, Ingo; Sandig, Volker (2014-04-11). "Matrix and Backstage: Cellular Substrates for Viral Vaccines". Viruses. 6 (4): 1672–1700. doi:10.3390/v6041672. ISSN 1999-4915. PMC 4014716. PMID 24732259.
  8. ↑ 8.0 8.1 8.2 Nunnally, Brian K.; Turula, Vincent E.; Sitrin, Robert D., บ.ก. (2015). Vaccine Analysis: Strategies, Principles, and Control (ภาษาอังกฤษแบบบริติช). doi:10.1007/978-3-662-45024-6. ISBN 978-3-662-45023-9. S2CID 39542692.
  9. ↑ 9.0 9.1 9.2 9.3 9.4 9.5 Hanley, Kathryn A. (December 2011). "The double-edged sword: How evolution can make or break a live-attenuated virus vaccine". Evolution. 4 (4): 635–643. doi:10.1007/s12052-011-0365-y. ISSN 1936-6426. PMC 3314307. PMID 22468165.
  10. ↑ Nogales, Aitor; Martínez-Sobrido, Luis (2016-12-22). "Reverse Genetics Approaches for the Development of Influenza Vaccines". International Journal of Molecular Sciences. 18 (1): 20. doi:10.3390/ijms18010020. ISSN 1422-0067. PMC 5297655. PMID 28025504.
  11. ↑ Hoffmann, Erich; Krauss, Scott; Perez, Daniel; Webby, Richard; Webster, Robert (2002). "Eight-plasmid system for rapid generation of influenza virus vaccines" (PDF). Vaccine. 20: 3165–3170.{{cite journal}}: CS1 maint: uses authors parameter (ลิงก์)
  12. ↑ Gentry, GA (1992). "Viral thymidine kinases and their relatives". Pharmacology & Therapeutics. 54 (3): 319–55. doi:10.1016/0163-7258(92)90006-L. PMID 1334563.
  13. ↑ "Immunology and Vaccine-Preventable Diseases" (PDF). CDC.
  14. ↑ Xiong, Kun; Zhu, Chunyue; Chen, Zhijin; Zheng, Chunping; Tan, Yong; Rao, Xiancai; Cong, Yanguang (2017-04-24). "Vi Capsular Polysaccharide Produced by Recombinant Salmonella enterica Serovar Paratyphi A Confers Immunoprotection against Infection by Salmonella enterica Serovar Typhi". Frontiers in Cellular and Infection Microbiology. 7: 135. doi:10.3389/fcimb.2017.00135.
  15. ↑ 15.0 15.1 15.2 15.3 Herzog, Christian (2014). "Influence of parenteral administration routes and additional factors on vaccine safety and immunogenicity: a review of recent literature". Expert Review of Vaccines (ภาษาอังกฤษ). 13 (3): 399–415. doi:10.1586/14760584.2014.883285. ISSN 1476-0584. PMID 24512188. S2CID 46577849.
  16. ↑ Gasparini, R.; Amicizia, D.; Lai, P. L.; Panatto, D. (2011). "Live attenuated influenza vaccine--a review". Journal of Preventive Medicine and Hygiene. 52 (3): 95–101. ISSN 1121-2233. PMID 22010534.
  17. ↑ Morrow, W. John W. (2012). Vaccinology : Principles and Practice. Sheikh, Nadeem A., Schmidt, Clint S., Davies, D. Huw. Hoboken: John Wiley & Sons. ISBN 978-1-118-34533-7. OCLC 795120561.
  18. ↑ 18.0 18.1 18.2 18.3 18.4 "MODULE 2 - Live attenuated vaccines (LAV) - WHO Vaccine Safety Basics". vaccine-safety-training.org. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-11-12. สืบค้นเมื่อ 2020-11-16.
  19. ↑ "U.S. Vaccine Safety - Overview, History, and How It Works | CDC". www.cdc.gov (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). 2020-09-09. สืบค้นเมื่อ 2020-11-16.
  20. ↑ 20.0 20.1 Yadav, Dinesh K.; Yadav, Neelam; Khurana, Satyendra Mohan Paul (2014-01-01), Verma, Ashish S.; Singh, Anchal (บ.ก.), "Chapter 26 - Vaccines: Present Status and Applications", Animal Biotechnology (ภาษาอังกฤษ), San Diego: Academic Press, pp. 491–508, doi:10.1016/b978-0-12-416002-6.00026-2, ISBN 978-0-12-416002-6, สืบค้นเมื่อ 2020-11-16
  21. ↑ 21.0 21.1 Sobh, Ali; Bonilla, Francisco A. (Nov 2016). "Vaccination in Primary Immunodeficiency Disorders". The Journal of Allergy and Clinical Immunology: In Practice (ภาษาอังกฤษ). 4 (6): 1066–1075. doi:10.1016/j.jaip.2016.09.012. PMID 27836056.
  22. ↑ 22.0 22.1 22.2 22.3 22.4 Su, John R.; Duffy, Jonathan; Shimabukuro, Tom T. (2019), "Vaccine Safety", Vaccinations (ภาษาอังกฤษ), Elsevier, pp. 1–24, doi:10.1016/b978-0-323-55435-0.00001-x, ISBN 978-0-323-55435-0, สืบค้นเมื่อ 2020-11-17
  23. ↑ 23.0 23.1 23.2 Plotkin, Stanley (2014-08-26). "History of vaccination". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. 111 (34): 12283–12287. Bibcode:2014PNAS..11112283P. doi:10.1073/pnas.1400472111. ISSN 1091-6490. PMC 4151719. PMID 25136134.
  24. ↑ Eyler, John M. (October 2003). "Smallpox in history: the birth, death, and impact of a dread disease". Journal of Laboratory and Clinical Medicine. 142 (4): 216–220. doi:10.1016/s0022-2143(03)00102-1. ISSN 0022-2143. PMID 14625526.
  25. ↑ Thèves, Catherine; Crubézy, Eric; Biagini, Philippe (2016-09-15), Drancourt; Raoult (บ.ก.), "History of Smallpox and Its Spread in Human Populations", Paleomicrobiology of Humans (ภาษาอังกฤษ), American Society of Microbiology, vol. 4 no. 4, pp. 161–172, doi:10.1128/microbiolspec.poh-0004-2014, ISBN 978-1-55581-916-3, PMID 27726788, สืบค้นเมื่อ 2020-11-14
  26. ↑ 26.0 26.1 26.2 26.3 Galinski, Mark S.; Sra, Kuldip; Haynes, John I.; Naspinski, Jennifer (2015), Nunnally, Brian K.; Turula, Vincent E.; Sitrin, Robert D. (บ.ก.), "Live Attenuated Viral Vaccines", Vaccine Analysis: Strategies, Principles, and Control (ภาษาอังกฤษ), Berlin, Heidelberg: Springer, pp. 1–44, doi:10.1007/978-3-662-45024-6_1, ISBN 978-3-662-45024-6, สืบค้นเมื่อ 2020-11-14
  27. ↑ Minor, Philip D. (2015-05-01). "Live attenuated vaccines: Historical successes and current challenges". Virology (ภาษาอังกฤษ). 479–480: 379–392. doi:10.1016/j.virol.2015.03.032. ISSN 0042-6822. PMID 25864107.
  28. ↑ 28.0 28.1 Schwartz, M. (2008-07-07). "The life and works of Louis Pasteur". Journal of Applied Microbiology. 91 (4): 597–601. doi:10.1046/j.1365-2672.2001.01495.x. ISSN 1364-5072. PMID 11576293. S2CID 39020116.
  29. ↑ 29.0 29.1 Frierson, J. Gordon (June 2010). "The Yellow Fever Vaccine: A History". The Yale Journal of Biology and Medicine. 83 (2): 77–85. ISSN 0044-0086. PMC 2892770. PMID 20589188.
  30. ↑ Shampo, Marc A.; Kyle, Robert A.; Steensma, David P. (July 2011). "Albert Sabin—Conqueror of Poliomyelitis". Mayo Clinic Proceedings. 86 (7): e44. doi:10.4065/mcp.2011.0345. ISSN 0025-6196. PMC 3127575. PMID 21719614.
  31. ↑ Newman, Laura (2005-04-30). "Maurice Hilleman". BMJ : British Medical Journal. 330 (7498): 1028. doi:10.1136/bmj.330.7498.1028. ISSN 0959-8138. PMC 557162.
  32. ↑ Katz, S. L. (2009). "John F. Enders and measles virus vaccine--a reminiscence". Current Topics in Microbiology and Immunology. 329: 3–11. doi:10.1007/978-3-540-70523-9_1. ISBN 978-3-540-70522-2. ISSN 0070-217X. PMID 19198559.
  33. ↑ Plotkin, Stanley A. (2006-11-01). "The History of Rubella and Rubella Vaccination Leading to Elimination". Clinical Infectious Diseases (ภาษาอังกฤษ). 43 (Supplement_3): S164–S168. doi:10.1086/505950. ISSN 1058-4838. PMID 16998777.
  34. ↑ 34.0 34.1 34.2 34.3 34.4 34.5 34.6 Yadav, Dinesh K.; Yadav, Neelam; Khurana, Satyendra Mohan Paul (2014), "Vaccines", Animal Biotechnology (ภาษาอังกฤษ), Elsevier, pp. 491–508, doi:10.1016/b978-0-12-416002-6.00026-2, ISBN 978-0-12-416002-6, สืบค้นเมื่อ 2020-11-09
  35. ↑ 35.0 35.1 35.2 35.3 Vetter, Volker; Denizer, Gülhan; Friedland, Leonard R.; Krishnan, Jyothsna; Shapiro, Marla (2018-02-17). "Understanding modern-day vaccines: what you need to know". Annals of Medicine. 50 (2): 110–120. doi:10.1080/07853890.2017.1407035. ISSN 0785-3890. PMID 29172780. S2CID 25514266.
  36. ↑ Minor, Philip D. (May 2015). "Live attenuated vaccines: Historical successes and current challenges". Virology. 479–480: 379–392. doi:10.1016/j.virol.2015.03.032. ISSN 1096-0341. PMID 25864107.
  37. ↑ Mak, Tak W.; Saunders, Mary E. (2006-01-01), Mak, Tak W.; Saunders, Mary E. (บ.ก.), "23 - Vaccines and Clinical Immunization", The Immune Response (ภาษาอังกฤษ), Burlington: Academic Press, pp. 695–749, ISBN 978-0-12-088451-3, สืบค้นเมื่อ 2020-11-14
  38. ↑ Benn, Christine S.; Netea, Mihai G.; Selin, Liisa K.; Aaby, Peter (September 2013). "A small jab - a big effect: nonspecific immunomodulation by vaccines". Trends in Immunology. 34 (9): 431–439. doi:10.1016/j.it.2013.04.004. PMID 23680130.
  39. ↑ Shimizu, H; Thorley, B; Paladin, FJ; และคณะ (December 2004). "Circulation of type 1 vaccine-derived poliovirus in the Philippines in 2001". J. Virol. 78 (24): 13512–21. doi:10.1128/JVI.78.24.13512-13521.2004. PMC 533948. PMID 15564462.
  40. ↑ Kroger, Andrew T; Sumaya, Ciro V; Pickering, Larry K; Atkinson, William L (2011-01-28). "General Recommendations on Immunization: Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP)". Morbidity and Mortality Weekly Report (MMWR). Centers for Disease Control and Prevention. สืบค้นเมื่อ 2011-03-11.{{cite news}}: CS1 maint: uses authors parameter (ลิงก์)
  41. ↑ Cheuk, Daniel KL; Chiang, Alan KS; Lee, Tsz Leung; Chan, Godfrey CF; Ha, Shau Yin (2011-03-16). "Vaccines for prophylaxis of viral infections in patients with hematological malignancies". Cochrane Database of Systematic Reviews (3): CD006505. doi:10.1002/14651858.cd006505.pub2. ISSN 1465-1858. PMID 21412895.
  42. ↑ Levine, Myron M. (2011-12-30). ""IDEAL" vaccines for resource poor settings". Vaccine. Smallpox Eradication after 30 Years: Lessons, Legacies and Innovations (ภาษาอังกฤษ). 29: D116–D125. doi:10.1016/j.vaccine.2011.11.090. ISSN 0264-410X. PMID 22486974.
  43. ↑ Donegan, Sarah; Bellamy, Richard; Gamble, Carrol L (2009-04-15). "Vaccines for preventing anthrax". Cochrane Database of Systematic Reviews (2): CD006403. doi:10.1002/14651858.cd006403.pub2. ISSN 1465-1858. PMC 6532564. PMID 19370633.
  44. ↑ Harris, Jason B (2018-11-15). "Cholera: Immunity and Prospects in Vaccine Development". The Journal of Infectious Diseases. 218 (Suppl 3): S141–S146. doi:10.1093/infdis/jiy414. ISSN 0022-1899. PMC 6188552. PMID 30184117.
  45. ↑ Verma, Shailendra Kumar; Tuteja, Urmil (2016-12-14). "Plague Vaccine Development: Current Research and Future Trends". Frontiers in Immunology. 7: 602. doi:10.3389/fimmu.2016.00602. ISSN 1664-3224. PMC 5155008. PMID 28018363.
  46. ↑ Odey, Friday; Okomo, Uduak; Oyo-Ita, Angela (2018-12-05). "Vaccines for preventing invasive salmonella infections in people with sickle cell disease". Cochrane Database of Systematic Reviews. 12: CD006975. doi:10.1002/14651858.cd006975.pub4. ISSN 1465-1858. PMC 6517230. PMID 30521695.
  47. ↑ Schrager, Lewis K.; Harris, Rebecca C.; Vekemans, Johan (2019-02-24). "Research and development of new tuberculosis vaccines: a review". F1000Research. 7: 1732. doi:10.12688/f1000research.16521.2. ISSN 2046-1402. PMC 6305224. PMID 30613395.
  48. ↑ Meiring, James E; Giubilini, Alberto; Savulescu, Julian; Pitzer, Virginia E; Pollard, Andrew J (2019-11-01). "Generating the Evidence for Typhoid Vaccine Introduction: Considerations for Global Disease Burden Estimates and Vaccine Testing Through Human Challenge". Clinical Infectious Diseases. 69 (Suppl 5): S402–S407. doi:10.1093/cid/ciz630. ISSN 1058-4838. PMC 6792111. PMID 31612941.
  49. ↑ Jefferson, Tom; Rivetti, Alessandro; Di Pietrantonj, Carlo; Demicheli, Vittorio (2018-02-01). "Vaccines for preventing influenza in healthy children". Cochrane Database of Systematic Reviews. 2: CD004879. doi:10.1002/14651858.cd004879.pub5. ISSN 1465-1858. PMC 6491174. PMID 29388195.
  50. ↑ Yun, Sang-Im; Lee, Young-Min (2014-02-01). "Japanese encephalitis". Human Vaccines & Immunotherapeutics. 10 (2): 263–279. doi:10.4161/hv.26902. ISSN 2164-5515. PMC 4185882. PMID 24161909.
  51. ↑ Griffin, Diane E. (2018-03-01). "Measles Vaccine". Viral Immunology. 31 (2): 86–95. doi:10.1089/vim.2017.0143. ISSN 0882-8245. PMC 5863094. PMID 29256824.
  52. ↑ Su, Shih-Bin; Chang, Hsiao-Liang; Chen, And Kow-Tong (2020-03-05). "Current Status of Mumps Virus Infection: Epidemiology, Pathogenesis, and Vaccine". International Journal of Environmental Research and Public Health. 17 (5): 1686. doi:10.3390/ijerph17051686. ISSN 1660-4601. PMC 7084951. PMID 32150969.
  53. ↑ "Observed Rate of Vaccine Reactions - Measles, Mumps and Rubella Vaccines" (PDF). World Health Organization Information Sheet. May 2014.
  54. ↑ 54.0 54.1 Di Pietrantonj, Carlo; Rivetti, Alessandro; Marchione, Pasquale; Debalini, Maria Grazia; Demicheli, Vittorio (2020-04-20). "Vaccines for measles, mumps, rubella, and varicella in children". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 4: CD004407. doi:10.1002/14651858.CD004407.pub4. ISSN 1469-493X. PMC 7169657. PMID 32309885.
  55. ↑ Bandyopadhyay, Ananda S.; Garon, Julie; Seib, Katherine; Orenstein, Walter A. (2015). "Polio vaccination: past, present and future". Future Microbiology. 10 (5): 791–808. doi:10.2217/fmb.15.19. ISSN 1746-0921. PMID 25824845.
  56. ↑ Bruijning-Verhagen, Patricia; Groome, Michelle (July 2017). "Rotavirus Vaccine: Current Use and Future Considerations". The Pediatric Infectious Disease Journal. 36 (7): 676–678. doi:10.1097/INF.0000000000001594. ISSN 1532-0987. PMID 28383393. S2CID 41278475.
  57. ↑ Lambert, Nathaniel; Strebel, Peter; Orenstein, Walter; Icenogle, Joseph; Poland, Gregory A. (2015-06-06). "Rubella". Lancet. 385 (9984): 2297–2307. doi:10.1016/S0140-6736(14)60539-0. ISSN 0140-6736. PMC 4514442. PMID 25576992.
  58. ↑ Voigt, Emily A.; Kennedy, Richard B.; Poland, Gregory A. (September 2016). "Defending against smallpox: a focus on vaccines". Expert Review of Vaccines. 15 (9): 1197–1211. doi:10.1080/14760584.2016.1175305. ISSN 1744-8395. PMC 5003177. PMID 27049653.
  59. ↑ Marin, Mona; Marti, Melanie; Kambhampati, Anita; Jeram, Stanley M.; Seward, Jane F. (2016-03-01). "Global Varicella Vaccine Effectiveness: A Meta-analysis". Pediatrics. 137 (3): e20153741. doi:10.1542/peds.2015-3741. ISSN 1098-4275. PMID 26908671. S2CID 25263970.
  60. ↑ Monath, Thomas P.; Vasconcelos, Pedro F. C. (March 2015). "Yellow fever". Journal of Clinical Virology. 64: 160–173. doi:10.1016/j.jcv.2014.08.030. ISSN 1873-5967. PMID 25453327.
  61. ↑ Schmader, Kenneth (2018-08-07). "Herpes Zoster". Annals of Internal Medicine. 169 (3): ITC19–ITC31. doi:10.7326/AITC201808070. ISSN 1539-3704. PMID 30083718. S2CID 51926613.
  62. ↑ Mirhoseini, Ali; Amani, Jafar; Nazarian, Shahram (April 2018). "Review on pathogenicity mechanism of enterotoxigenic Escherichia coli and vaccines against it". Microbial Pathogenesis. 117: 162–169. doi:10.1016/j.micpath.2018.02.032. ISSN 1096-1208. PMID 29474827.
  63. ↑ Kubinski, Mareike; Beicht, Jana; Gerlach, Thomas; Volz, Asisa; Sutter, Gerd; Rimmelzwaan, Guus F. (2020-08-12). "Tick-Borne Encephalitis Virus: A Quest for Better Vaccines against a Virus on the Rise". Vaccines. 8 (3): 451. doi:10.3390/vaccines8030451. ISSN 2076-393X. PMC 7564546. PMID 32806696.

แหล่งข้อมูลอื่น

Read other articles:

Any Which Way

2010 single by Scissor SistersAny Which WaySingle by Scissor Sistersfrom the album Night Work B-sideSex ExciterReleasedSeptember 20, 2010 (2010-09-20)GenreSynthpop, electropop, nu-discoLength4:41 (album version)3:33 (radio edit)LabelPolydorSongwriter(s)Babydaddy, Jake Shears, Ana Matronic, Stuart PriceProducer(s)Stuart PriceScissor Sisters singles chronology Fire with Fire (2010) Any Which Way (2010) Invisible Light (2010) Any Which Way is the second single from Scissor Sisters...

 

Yuen Long Catholic Secondary School

Secondary school in Yuen Long, Hong Kong Yuen Long Catholic Secondary School元朗天主教中學Location201 Castle Peak Road, Shui Pin Wai Tsuen, Yuen Long, New Territories, Hong KongInformationTypeSubsidized grammar school (co-educational)Established1995Principal古莉生FaithCatholicismFormsForm One to Form SixWebsite[1] Yuen Long Catholic Secondary SchoolTraditional Chinese元朗天主教中學Simplified Chinese元朗天主教中学TranscriptionsStandard MandarinHanyu PinyinYuán Lǎ...

 

Personality Disorders: Theory, Research, and Treatment

This article uses bare URLs, which are uninformative and vulnerable to link rot. Please consider converting them to full citations to ensure the article remains verifiable and maintains a consistent citation style. Several templates and tools are available to assist in formatting, such as reFill (documentation) and Citation bot (documentation). (August 2022) (Learn how and when to remove this template message) Academic journalPersonality Disorders: Theory, Research, and TreatmentDisciplinePer...

CTRL

CTRL Ідентифікатори Символи CTRL, CTRL1, chymotrypsin like Зовнішні ІД OMIM: 118888 MGI: 88558 HomoloGene: 37549 GeneCards: CTRL Онтологія гена Молекулярна функція • GO:0070122 peptidase activity• serine-type endopeptidase activity• hydrolase activity• serine-type peptidase activity Клітинна компонента • extracellular space Біологічний процес • протеоліз• GO:0044257 protein ...

 

Sérgio Paulo

Elimas, o mago, é cegado perante Sérgio PauloPor Rafael, atualmente no Victoria and Albert Museum em Londres. Lúcio Sérgio Paulo (em latim: Lucius Sergius Paullus), foi um procônsul em Chipre sob o imperador romano Cláudio no século I. Aparece nos Atos dos Apóstolos (Atos 13:6–13) em Pafos, onde Paulo, acompanhado de Barnabé e João Marcos conseguiram superar as tentativas de Bar-Jesus (ou Elimas) e converteram-no ao cristianismo. Um marco de fronteira da época de Cláudio e menci...

 

Samsung Electronics

South Korean multinational electronics corporationThis article is about the electronics subsidiary of Samsung. For the tech conglomerate, see Samsung. Samsung ElectronicsView of Samsung Digital City, the company's headquarters in Suwon, GyeonggiNative name삼성전자 주식회사 Hanja三星電子株式會社Revised RomanizationSamseong Jeonja Jusikhoesa FormerlySamsung Electric Industries (1969–1988)TypePublicTraded as KRX: 005930, 005935 LSE: SMSN LuxSE: SMSEL ISINKR7005930003I...

العلاقات البرازيلية اللوكسمبورغية

العلاقات البرازيلية اللوكسمبورغية البرازيل لوكسمبورغ   البرازيل   لوكسمبورغ تعديل مصدري - تعديل   العلاقات البرازيلية اللوكسمبورغية هي العلاقات الثنائية التي تجمع بين البرازيل ولوكسمبورغ.[1][2][3][4][5] مقارنة بين البلدين هذه مقارنة عامة ومر...

 

Переволочанська волость (Прилуцький повіт)

У Вікіпедії є статті про інші значення цього терміна: Переволочанська волость. Переволочанська волостьЦентр ПереволочнаПлоща 22 240 Населення 11 527 осіб ()Густота 47.4 осіб / км² Переволочанська волость — адміністративно-територіальна одиниця Прилуцького пов...

 

X Athena Widgets

X Athena WidgetsRepositorygitlab.freedesktop.org/xorg/lib/libxaw TypeWidget toolkit The xman program, written using Xaw X Window System graphics stack Free and open-source software portal X Athena Widgets or Xaw is a GUI widget library for the X Window System. Developed as part of Project Athena, Xaw was written under the auspices of the MIT X Consortium as a sample widget set built on X Toolkit Intrinsics (Xt); Xt and Xaw are collectively known as the X Toolkit.[1] Xaw has been large...

Sistem koordinat polar

Artikel ini sudah memiliki referensi, tetapi tidak disertai kutipan yang cukup. Anda dapat membantu mengembangkan artikel ini dengan menambahkan lebih banyak kutipan pada teks artikel. (September 2020) (Pelajari cara dan kapan saatnya untuk menghapus pesan templat ini)Artikel atau sebagian dari artikel ini mungkin diterjemahkan dari Polar coordinate system di en.wikipedia.org. Isinya masih belum akurat, karena bagian yang diterjemahkan masih perlu diperhalus dan disempurnakan. Jika Anda mengu...

 

Anaconda (character)

Marvel Comics fictional character An editor has performed a search and found that sufficient sources exist to establish the subject's notability. These sources can be used to expand the article and may be described in edit summaries or found on the talk page. The article may include original research, or omit significant information about the subject. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: A...

 

Speedtwin E2E Comet 1

E2E Comet 1 First pre-production ST2, G-STDL, with Lycoming engines Role Two seat aerobatic twinType of aircraft National origin UK Manufacturer Speedtwin Developments Ltd Designer Peter John Croft Phillips First flight 30 September 1991 Number built 2 by 2012 The Speedtwin E2E Comet 1, originally named the Phillips ST1 Speedtwin, is a two-seat, twin engined aircraft designed in the UK to be capable of aerobatics and the only civil twin certified for intentional spinning. After a long develop...

1984 Philippine constitutional plebiscite

1984 Philippine constitutional plebiscite January 27, 1984 Representation in the Batasang Pambansa to be via districts For   83.94% Against   16.06% Abolishing the Executive Committee and restoring the vice presidency For   82.99% Against   17.01% Allowing indigents to possess public land via grants For   69.25% Against   30.75% Undertaking an urban land reform program For   68.59% Against   30.75% Politics of the Philippines Government Constitu...

 

Heartstrings (South Korean TV series)

2011 South Korean television series HeartstringsPromotional posterGenreRomanceMelodramaMusicalWritten byLee Myung-sookDirected byPyo Min-sooStarringPark Shin-hyeJung Yong-hwaEnding themeYou've Fallen for Me by Jung Yong-hwaCountry of originSouth KoreaOriginal languageKoreanNo. of episodes15 (+1 special)ProductionExecutive producerChoi Hong-miProducersLee Jin-seokKim YangRunning time70 minutesProduction companyJS PicturesOriginal releaseNetworkMBC TVReleaseJune 29 (2011-06-29) –Aug...

 

Sahil, Somaliland

Region of Somaliland Region of Somaliland in SahilSahil Saaxil (Somali) ساحل (Arabic)Region of SomalilandDP World Berbera New PortLocation in SomalilandCountry SomalilandAdministrative centreBerberaGovernment • GovernorAhmed Osman HassanArea • Total13,930 km2 (5,380 sq mi)Time zoneUTC+3 (EAT) Sahil (Somali: Saaxil, Arabic: ساحل) is an administrative region (gobol) in northern Somaliland with the port city of Berbera as its capital....

Danganronpa: Trigger Happy Havoc

2010 visual novel adventure game 2010 video gameDanganronpa: Trigger Happy HavocCover art featuring Monokuma and Hope's Peak AcademyDeveloper(s)Spike[a]Publisher(s)Spike[b]Director(s)Tatsuya MarutaniProducer(s)Yuichiro SaitoYoshinori TerasawaDesigner(s)Takayuki SugawaraDai NakajimaProgrammer(s)Kengo ItoArtist(s)Rui KomatsuzakiWriter(s)Kazutaka KodakaComposer(s)Masafumi TakadaSeriesDanganronpaEngineUnity (Anniversary)Platform(s)PlayStation PortableAndroidiOSPlayStation VitaLinu...

 

Suraphol Sombatcharoen

Artikel ini tidak memiliki referensi atau sumber tepercaya sehingga isinya tidak bisa dipastikan. Tolong bantu perbaiki artikel ini dengan menambahkan referensi yang layak. Tulisan tanpa sumber dapat dipertanyakan dan dihapus sewaktu-waktu.Cari sumber: Suraphol Sombatcharoen – berita · surat kabar · buku · cendekiawan · JSTOR Artikel atau sebagian dari artikel ini mungkin diterjemahkan dari Suraphol Sombatcharoen di en .wikipedia.org. Isinya masih belu...

 

Death Row (album)

1994 studio album by AcceptDeath RowStudio album by AcceptReleased4 October 1994 (1994-10-04)StudioRoxx Studios, Pulheim, GermanyGenreHeavy metalLength71:14LabelRCA/BMG Ariola (Europe)Pavement (US)Victor (Japan)ProducerAcceptAccept chronology Objection Overruled(1993) Death Row(1994) Predator(1996) Singles from Death Row Bad Habits Die HardReleased: December 1994 Professional ratingsReview scoresSourceRatingAllMusic[1]Collector's Guide to Heavy Metal8/10[2&#...

Shining Star (Nami Tamaki song)

2004 single by Nami TamakiShining Star☆ 忘れないから ☆ (Wasurenaikara)Single by Nami Tamakifrom the album Greeting ReleasedJanuary 28, 2004 (2004-01-28)GenrePopNami Tamaki singles chronology Prayer Shining Star Daitan ni Ikimashō Shining Star Wasurenai Kara (忘れないから) is Nami Tamaki's fourth single. It was used as the ending theme for the TV Variety show Matthew's Best Hit TV.[1] It reached number 9 on the Oricon chart.[2] Track listing Shin...

 

Aqua Heroes

Hong Kong TV series or program Aqua HeroesPromo poster戀愛自由式GenreModern Drama (Friendship, Sports)Starring Bobo Chan Edwin Siu Leila Tong Bosco Wong Sheren Tang Opening theme可疑密友 by Edwin Siu & Bobo ChanCountry of originHong KongOriginal languageCantoneseNo. of episodes20ProductionRunning time45 minutes (approx.)Original releaseNetworkTVBReleaseJuly 28 (2003-07-28) –August 22, 2003 (2003-08-22) Aqua Heroes (戀愛自由式) is a twenty episode modern...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!