ประวัติศาสตร์ลับของชาวมองโกล (มองโกเลีย:ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠤᠨᠨᠢᠭᠤᠴᠠᠲᠣᠪᠴᠢᠶᠠᠨ Mongɣol‑un niɣuca tobciyan, มองโกเลียสำเนียงฮัลฮ์: Монголын нууц товчоо, Mongoliin nuuts towchoo; จีน: 蒙古秘史; พินอิน: Měnggǔ Mìshǐ) เป็นวรรณกรรมภาษามองโกลที่เก่าแก่ที่สุดที่ยังหลงเหลือมาถึงปัจจุบัน ประพันธ์ขึ้นให้กับราชวงศ์มองโกลหลังเจงกิส ข่านเสียชีวิตในปี 1227 เนื้อหาในหนังสือบอกเล่าเรื่องราวชีวิตและการพิชิตของเจงกิส ข่าน รวมถีงการครองราชย์ของโอเกเดย์ ข่าน
ต้นฉบับของหนังสือเขียนด้วยภาษามองโกลกลางโดยใช้อักษรมองโกล หนังสือนี้ไม่เป็นที่ทราบว่าผู้เขียนคือใคร เช่นเดียวกับปีที่ประพันธ์ ทราบแต่เพียงว่าเขียนแล้วเสร็จในปีชวดที่ริมแม่น้ำแฮร์เลนในอาวาร์กา ซึ่งตรงกับปี 1228 เป็นอย่างน้อย[1]
เนื้อหาของหนังสือยังปรากฏบางส่วนในฐานะรากฐานของพงศาวดารอื่น เช่น Jami' al-tawarikh, Shengwu qinzheng lu และ Altan Tobchi ส่วนฉบับเต็มภาษามองโกลหลงเหลือเป็นฉบับที่ผลิตในราวปี 1400 ช่วงต้นราชวงศ์หมิง และมีการปริวรรติอักษรเป็นอักษรจีนเพื่อให้ง่ายต่อการแปล[1] ภายใต้ชื่อ ประวัติศาสตร์ลับของราชวงศ์หยวน (จีน: 元朝秘史; พินอิน: Yuáncháo Mìshǐ) ราวสองในสามของเนื้อหายังปรากฏในรุ่นที่มีเนื้อความต่างกันเล็กน้อยในพงศาวดารมองโกล Altan Tobchi (แปลว่า สุวรรณพงศาวดาร) จากศตวรรษที่ 17 ผลงานของ Lubsang-Danzin
หนังสือนี้ได้รับการยอมรับว่าเป็นบันทึกเรื่องราวของเจงกิส ข่านในภาษามองโกลต้นฉบับที่สำคัญที่สุดชิ้นเดียว ในแง่ของภาษาศาสตร์ ยังเป็นแหล่งข้อมูลสำคัญในฐานะตัวอย่างภาษาก่อนมองโกลคลาสสิก และ มองโกลกลาง[2] ในประเทศมองโกเลียถือว่าวรรณกรรมนี้เป็นวรรณกรรมคลาสสิก และยังมีการแปลเป็นภาษาต่าง ๆ มากกว่า 40 ภาษาในปัจจุบัน[3]