PROFILBARU.COM

โบโกฮะรอม
	جماعة أهل السنة للدعوة والجهاد ; มีส่วนร่วมในการก่อความไม่สงบของกลุ่มโบโกฮะรอม
ปฏิบัติการ	2545–ปัจจุบัน
แนวคิด	วะฮาบีย์; ซะละฟีย์; รากฐานนิยมอิสลาม; ต่อต้านชีอะฮ์; ต่อต้านตะวันตก;
ผู้นำ	โมฮัมเหม็ด ยูซูฟ (2545–2552) †; อะบูบะการ์ เชเกา (2552–2564) †; อะบู อูมายมาตา (2565–ปัจจุบัน);
พื้นที่ปฏิบัติการ	ไนจีเรีย, แคเมอรูน, ไนเจอร์, ชาด
กำลังพล	อย่างน้อย 15,000 คน (แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล, มกราคม 2558); 20,000 คน (ชาด, มีนาคม 2558); 4,000–6,000 คน (สหรัฐอเมริกา, กุมภาพันธ์ 2558)
ส่วนหนึ่งของ	รัฐอิสลามอิรักและเลแวนต์ (2558–2559)
ปรปักษ์	ไนจีเรีย; แคเมอรูน; ไนเจอร์; ชาด; เบนิน (ประกาศ);

โบโกฮะรอม (อังกฤษ: Boko Haram, "การศึกษาตะวันตกถูกห้าม") เป็นขบวนการอิสลามก่อการร้ายมีฐานในทางตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไนจีเรีย นอกจากนี้ยังปฏิบัติการในประเทศชาด ไนเจอร์และทางเหนือของแคเมอรูน^[3] มีสมาชิกประเมินอยู่ระหว่าง 4,000-20,000 คน^[2] โบโกฮะรอมประกาศสวามิภักดิ์ต่อกลุ่มรัฐอิสลามอิรักและลิแวนต์ (ISIL) ระหว่าง 2558–2559^[8]^[9] ภายหลังกลุ่มเกิดการแตกแยกจนบางส่วนที่นิยม ISIL แยกตัวเป็นกลุ่มรัฐอิสลาม จังหวัดแอฟริกาตะวันตก (ISWAP) ซึ่งเป็นปรปักษ์กับโบโกฮะรอม^[10] อะบูบะการ์ เชเกา ผู้นำที่ครองอำนาจตั้งแต่ 2552 ปลิดชีพตนเองหลังปะทะกับกลุ่ม ISWAP ในยุทธการที่ป่าแซมบิซาในเดือนพฤษภาคม 2564^[11] ต่อมาในเดือนพฤษภาคม 2565 โบโกฮะรอมประกาศว่าอะบู อูมายมาตาจะเป็นผู้นำกลุ่มคนใหม่^[12]

โบโกฮะรอมฆ่าพลเรือนกว่า 5,000 คนระหว่างเดือนกรกฎาคม 2552 ถึงเดือนมิถุนายน 2557 รวมอย่างน้อย 2,000 คนในช่วงครึ่งแรกของปี 2557 ในการโจมตีซึ่งส่วนใหญ่เกิดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เหนือ-กลางและกลางของไนจีเรีย^[13]^[14]^[15] การฉ้อราษฎร์บังหลวงในราชการความมั่นคงและการละเมิดสิทธิมนุษยชนที่ราชการก่อบั่นทอนความพยายามรับมือกับความไม่สงบดังกล่าว^[16] นับแต่ปี 2552 โบโกฮะรอมลักพาตัวชาย หญิงและเด็กกว่า 500 คน^[17]^[18] รวมการลักพาตัวเด็กนักเรียนหญิง 278 คนจากชิบอค (Chibok) ในเดือนเมษายน 2557^[19] ประชาชน 650,000 คนหนีจากพื้นที่ขัดแย้งจนถึงเดือนสิงหาคม 2557 เพิ่มขึ้น 200,000 คนนับจากเดือนพฤษภาคมปีนั้น เมื่อสิ้นปี มีประชาชนหนีแล้ว 1.5 ล้านคน^[20]^[21]