อำเภอแว้ง

อำเภอแว้ง
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Waeng
คำขวัญ:  ไม้งาม น้ำตก นกเงือก
แผนที่จังหวัดนราธิวาส เน้นอำเภอแว้ง
พิกัด: 5°55′41″N 101°53′2″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	นราธิวาส
พื้นที่
• ทั้งหมด	347.3 ตร.กม. (134.1 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2564)
• ทั้งหมด	54,327 คน
• ความหนาแน่น	156.43 คน/ตร.กม. (405.2 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	96160
รหัสภูมิศาสตร์	9608
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอแว้ง ถนนราษฎร์บำรุง ตำบลแว้ง อำเภอแว้ง จังหวัดนราธิวาส 96160
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

แว้ง เป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดนราธิวาส

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอแว้งตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอสุไหงปาดีและอำเภอสุไหงโก-ลก
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับรัฐกลันตัน (ประเทศมาเลเซีย)
• ทิศใต้ ติดต่อกับรัฐกลันตัน (ประเทศมาเลเซีย) และอำเภอสุคิริน
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอสุคิริน

ประวัติ

อำเภอแว้ง เดิมเป็นส่วนหนึ่งของอำเภอโต๊ะโมะ ตั้งเมื่อประมาณ พ.ศ. 2445 ที่ว่าการอำเภอโต๊ะโมะในปัจจุบันอยู่ที่หมู่ที่ 3 บ้านโต๊ะโมะ ตำบลภูเขาทอง อำเภอสุคิริน แต่เดิมเป็นถิ่นทุรกันดาร การคมนาคมต้องใช้ช้างและเท้า ราษฎรไทย, จีน และต่างประเทศมาตั้งบ้านเรือนเพื่อขุดแร่ทองคำจำนวนมาก

ในปี พ.ศ. 2478 ได้มีการแยกการปกครองเป็น กิ่งอำเภอปาโจ ขึ้นกับอำเภอโต๊ะโมะ^[1] สาเหตุที่มีการจัดตั้งกิ่งอำเภอปาโจ เป็นเพราะฝรั่งเศสได้เข้ามาทำสัมปทานเหมืองแร่ทองคำในเขตดังกล่าว ทำให้มีประชากรหนาแน่นขึ้น ทางราชการจึงได้จัดตั้งกิ่งอำเภอเพื่อดูแลผลประโยชน์ด้านภาษีอากร^[2]

แต่เมื่อเกิดสงครามอินโดจีน ชาวฝรั่งเศสจำต้องทิ้งเหมืองเพื่อหนีภัยสงคราม คนไทยจึงได้เข้าไปดำเนินงานแทน แต่ทำได้ไม่นานก็ต้องยกเลิกกิจการในเวลาต่อมา คนไทยที่อยู่บริเวณนั้นจึงได้พยพออกไป^[3] กิ่งอำเภอปาโจจึงถูกยุบลงไปโดยปริยาย ในปี พ.ศ. 2482 ได้เปลี่ยนชื่อเป็น กิ่งอำเภอโต๊ะโมะ ตามชื่อตำบล ส่วนตัวอำเภอโต๊ะโมะได้เปลี่ยนชื่อเป็นอำเภอแว้ง^[4]

ต่อมาในปี พ.ศ. 2496 ได้มีการยุบกิ่งอำเภอโต๊ะโมะเป็นตำบลขึ้นกับอำเภอแว้ง^[5] และในปี พ.ศ. 2500 ได้มีการยุบตำบลโต๊ะโมะขึ้นกับตำบลมาโมง^[6]

ในปี พ.ศ. 2520 ทางราชการได้แยกท้องที่ตำบลมาโมง และตำบลสุคิริน ไปจัดตั้งเป็นกิ่งอำเภอสุคิริน^[7] ซึ่งตั้งชื่อตามชื่อพระตำหนักของสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ที่พระราชทานเมื่อคราวเสด็จประทับแรม^[2] ส่วนอดีตที่ตั้งของอำเภอโต๊ะโมะนั้น ปัจจุบันขึ้นกับตำบลภูเขาทอง อำเภอสุคิริน^[8]

ที่มาของชื่ออำเภอ

คำว่า โต๊ะโมะ เป็นคำในภาษามลายู อาจมีความหมายว่า "ผู้อาวุโสที่ชื่อโมะ"^[2] บ้างว่ามาจากคำว่า "กะเต๊าะเมาะ" ที่แปลว่า "ทุบตีแม่"^[2] ซึ่งมีเรื่องราวเกี่ยวกับบุตรที่หาทองคำจนหิวข้าว เมื่อแม่นำอาหารมาก็พาลโกรธแม่ นำเลียงที่ใช้ร่อนแร่ทุบแม่อย่างอนาถ แต่นิทานเรื่องดังกล่าวก็ไม่กล่าวถึงผลกรรมแต่อย่างใด^[2]

ส่วนชื่ออำเภอในปัจจุบันคือ แว้ง มาจากคำมลายูคำว่า ราแวง (Rawang) ที่แปลว่า หนอง หรือ บึง^[2] บ้างว่าอาจจะมาจากภาษาถิ่นใต้แถบสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ที่หมายถึง ต้นมะเขือพวง^[2]

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

การปกครองของอำเภอแว้งมี 6 ตำบล 46 หมู่บ้าน ได้แก่

1.	แว้ง				(Waeng)				7 หมู่บ้าน
2.	กายูคละ				(Kayu Khla)				9 หมู่บ้าน
3.	ฆอเลาะ				(Kholo)				7 หมู่บ้าน
4.	โละจูด				(Lochut)				9 หมู่บ้าน
5.	แม่ดง				(Mae Dong)				7 หมู่บ้าน
6.	เอราวัณ				(Erawan)				7 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอแว้งประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 8 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลแว้ง ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลแว้ง
• เทศบาลตำบลบูเก๊ะตา ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลโละจูด
• องค์การบริหารส่วนตำบลแว้ง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแว้ง (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลแว้ง)
• องค์การบริหารส่วนตำบลกายูคละ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกายูคละทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลฆอเลาะ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลฆอเลาะทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลโละจูด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโละจูด (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลบูเก๊ะตา)
• องค์การบริหารส่วนตำบลแม่ดง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแม่ดงทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลเอราวัณ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเอราวัณทั้งตำบล

ประชากร

• เชื้อชาติ ชาวไทยเชื้อสายมลายูและชาวไทย
• ศาสนา ศาสนาอิสลามและศาสนาพุทธ
• อาชีพ ส่วนใหญ่ทำเกษตรกรรม เช่น ทำสวนยางพารา ทำสวนผลไม้

อ้างอิง

1. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งกิ่งอำเภอปาโจ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 52 (0 ง): 2501. November 17, 1935. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-01-27. สืบค้นเมื่อ 2012-08-03.
2. ประพนธ์ เรืองณรงค์. "บทผนวกเกียรติยศ". ใน รัฐปัตตานีใน "ศรีวิชัย" เก่าแก่กว่ารัฐสุโขทัยในประวัติศาสตร์. สุจิตต์ วงษ์เทศ (บรรณาธิการ). พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ:มติชน. 2547, หน้า 353
3. "เหมืองทองคำโต๊ะโมะ" (Press release). ข่าวสด. 22 กรกฎาคม พ.ศ. 2552. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-04. สืบค้นเมื่อ 3 สิงหาคม 2555. {{cite press release}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= และ |date= (help)
4. "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนนามอำเภอ กิ่งอำเภอ และตำบลบางแห่ง พุทธศักราช ๒๔๘๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 56 (0 ก): 354–364. April 17, 1939. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2009-02-19. สืบค้นเมื่อ 2012-08-03.
5. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ยุบกิ่งอำเภอโต๊ะโมะ อำเภอแว้ง จังหวัดนราธิวาส" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 70 (56 ง): 3062. September 1, 1953. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-01-27. สืบค้นเมื่อ 2012-08-03.
6. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ยุบและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอแว้ง จังหวัดนราธิวาส" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 74 (25 ง): 679. March 12, 1957. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-05-24. สืบค้นเมื่อ 2012-08-03.
7. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งท้องที่อำเภอแว้ง จังหวัดนราธิวาส ตั้งเป็นกิ่งอำเภอสุคิริน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 94 (11 ง): 486. February 8, 1977. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-04-27. สืบค้นเมื่อ 2012-08-03.
8. "Thai Tambon - ตำบลภูเขาทอง อำเภอสุคิริน จังหวัดนราธิวาส". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-04. สืบค้นเมื่อ 2012-08-03.