อาร์ชิบอลด์ ฟิลิป พริมโรส เอิร์ลที่ 5 แห่งโรสเบรี เอิร์ลที่ 1 แห่งมิดลอเธียน (อังกฤษ: Archibald Philip Primrose, 5th Earl of Rosebery, 1st Earl of Midlothian) เป็นรัฐบุรุษและนักการเมืองชาวอังกฤษ เขาดำรงตำแหน่งเป็นนายกรัฐมนตรีตั้งแต่ 5 มีนาคม ค.ศ. 1894 ถึง 22 มิถุนายน ค.ศ. 1895 ก่อนที่ปู่ของเขาจะถึงอนิจกรรมใน ค.ศ. 1868 เขาเป็นที่รู้จักในชื่อ ท่านลอร์ดดัลเมนี
เขาเริ่มเข้าสู่สนามการเมืองระดับชาติในค.ศ. 1879–80 เมื่อเขาได้ช่วยวิลเลียม แกลดสตันหาเสียงในเมืองมิดลอเธียนของสกอตแลนด์จนประสบความสำเร็จ เริ่มทำงานในคณะรัฐบาลในค.ศ. 1884 และได้ดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีต่างประเทศสองครั้งในสองรัฐบาลแกลดสตันและกลายเป็นมือขวาของแกลดตัน ในปีค.ศ. 1894 เขาได้ดำรงตำแหน่งหัวหน้าพรรคเสรีนิยมและนายกรัฐมนตรีต่อจากแกลดตัน รัฐบาลของเขาล้มเหลวอย่างสิ้นเชิงในการจัดการกับวิกฤติการอาร์เมเนีย ค.ศ. 1895–96 ทำให้ชาวอาร์เมเนียต้องล้มตายนับแสนคน เมื่อพรรคเสรีนิยมพ่ายแพ้การเลือกตั้งใน ค.ศ. 1895 เขาก็ลาออกจากการเป็นหัวหน้าพรรค และไม่เคยกลับเข้าสู้เส้นทางการเมืองอีกเลย
เขาเป็นนักการเมืองฝ่ายเสรีจักรวรรดินิยม (Liberal Imperialism) เป็นพวกที่นิยมการมีกองทัพที่แข็งแกร่งและแผ่ขยายอาณานิคม เชื่อว่าการปฏิรูปสังคมต้องเริ่มจากระดับครัวเรือนและต่อต้านลัทธิสังคมนิยมอย่างหนักแน่น นักประวัติศาสตร์วิจารณ์ว่าเขาล้มเหลวทั้งการเป็นรัฐมนตรีต่างประเทศ[1]และนายกรัฐมนตรี[2][3]
อ้างอิง
_(St_Edwards_Crown).svg)
