อักษรขอมไทย

อักษรขอมไทย
อักษรขอมไทยในคัมภีร์ทางพุทธศาสนา
ชนิด
ช่วงยุค
ประมาณ ค.ศ. 1400 - ปัจจุบัน[1]
ทิศทางซ้ายไปขวา
ภาษาพูดบาลี, สันสกฤต, เขมร และไทย
อักษรที่เกี่ยวข้อง
ระบบแม่
ระบบพี่น้อง
สุโขทัย
[a] ต้นกำเนิดเซมิติกของอักษรพราหมียังไม่เป็นที่ยอมรับในระดับสากล
 บทความนี้ประกอบด้วยสัญกรณ์การออกเสียงในสัทอักษรสากล (IPA) สำหรับคำแนะนำเบื้องต้นเกี่ยวกับสัญลักษณ์ IPA โปรดดู วิธีใช้:สัทอักษรสากล สำหรับความแตกต่างระหว่าง [ ], / / และ ⟨ ⟩ ดูที่ สัทอักษรสากล § วงเล็บเหลี่ยมและทับ

อักษรขอมไทย เป็นอักษรพราหมีรูปแบบหนึ่งที่ใช้เขียนในประเทศไทยและลาว[2] ซึ่งใช้เขียนภาษาบาลี, สันสกฤต และไทย อักษรดังกล่าวนี้สามารถพบได้ในคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนา ตำรายา ตำราคาถาอาคม รูปยันต์ต่าง ๆ โดยมากปรากฏในแถบภาคกลาง และอาจพบได้บ้างในภาคใต้และภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย

ศัพทมูลวิทยา

บทความหลัก: ขอม § ศัพทมูลวิทยา

ในอดีต อักษรนี้มีชื่อว่า อักษรขอม[3] คำว่า ขอม มีหลายความหมาย พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๕ ให้ความหมายว่า เขมรโบราณ[4]

พยัญชนะ

พยัญชนะมีทั้งหมด 35 ตัว โดยแต่ละตัวมีทั้งรูปตัวเต็มกับตัวเชิงหรือพยัญชนะซ้อน มีการจัดแบ่งเป็นวรรคตามระบบภาษาสันสกฤต

วรรค กะ
ก
ข
ค
ฆ
ง
วรรค จะ
จ
ฉ
ช
ฌ
ญ
วรรค ฏะ
ฏ
ฐ
ฑ
ฒ
ณ
วรรค ตะ
ต
ถ
ท
ธ
น
วรรค ปะ
ป
ผ
พ
ภ
ม
เศษวรรค
ย
ร
ล
ว
ศ

ษ
ส
ห
ฬ
อ
อักษรไทย อักษรขอมไทย และเลขไทย ตีพิมพ์ในสารานุกรมของดิเดอโรต์และดาลองแบรท์ (ภาพต้นฉบับมาจากหนังสือ Du Royaume de Siam ของ ซีมง เดอ ลา ลูแบร์ พิมพ์เมื่อ ค.ศ. 1691) อักษรขอมไทยในหน้านี้จัดไว้ในหัวข้อ Alphabet Bali (อักขระบาลี) แสดงรูปอักษรและการแจกลูกตัวสะกดตามอักขรวิธีขอมไทย

รูปพยัญชนะอักษรขอมไทยน้อยกว่าอักษรไทย 9 ตัว โดยรูปพยัญชนะที่ขาดไป 9 ตัว คือ ฃ ฅ ซ ฎ ด บ ฝ ฟ และ ฮ ซึ่งการเขียนคำที่มีพยัญชนะที่ขาดไปเป็นดังนี้

  • ตัว ด ใช้ ฑ หรือ ต แทน เช่น ไฑ หรือ ไต = ได้, เฑากไม่ หรือ เตากไม่ = ดอกไม้
  • ตัว ฝ ใช้ ผ แทน เช่น ผี อาจหมายถึง ผี หรือฝี ขึ้นกับบริบท
  • ตัว ซ ใช้ ฌ ช หรือ ส เช่น ฌืตฺรง = ซื่อตรง, แลวใส้ย = แล้วไซร้
  • ตัว บ และ ฟ นิยมนำรูปตัว (ป) ของอักษรขอมมาเขียนแทน บ และเพิ่มหางขึ้นไปเป็นรูป ตัว (ป) ส่วนตัว ฟ ใช้รูปตัว (พ) ของอักษรขอมมาเติมหางเช่นกันเป็นรูป (ฟ) แต่ในหลายกรณี รูปตัว ป ของอักษรขอมทั้งที่มีหางและไม่มีหางมักใช้ปะปนกัน บางครั้งแทนเสียง ป บางครั้งแทนเสียง บ เช่น เบน หรือ เปน = เป็น, ไฟเผา = ไฟเผา
  • รูปตัว ฝ ใช้อักษรขอม ตัว พ เติมหางเช่นเดียวกับตัว ฟ เช่น ฟาย = ฝ่าย
  • ตัว ฃ ฅ ฎ ฮ ไม่มีที่ใช้ โดยใช้ ข ค ฏ และ ห แทน

พยัญชนะทุกตัวใช้เป็นพยัญชนะต้นได้ทั้งหมด ในกรณีของอักษรนำและตัวควบกล้ำ ตัวแรกใช้รูปตัวเต็ม ตัวต่อไปใช้รูปตัวเชิง

ตัวสะกด มี/ร

นิยมเขียนด้วยรูปตัวเชิงใต้พยัญชนะต้นหรือสระ เว้นแต่พยัญชนะมีรูปสระหรือตัวควบกล้ำอยู่ข้างล่างอยู่แล้วจึงใช้รูปตัวเต็ม

สระ

พระราชลัญจกรพระบรมราชโองการสำหรับพิมพ์หัวกระดาษประกาศกฎหมายต่าง ๆ แบบที่ใช้ในช่วงก่อน พ.ศ. 2483 ข้อความในแพรแถบตอนล่างสุดเป็นอักษรขอมข้อความ "พฺระบรมฺมราชโองฺการ"

แบ่งเป็นสระลอยกับสระจม รูปสระลอยใช้เขียนคำที่มีเสียง อ มีทั้งหมด 8 ตัว ได้แก่


อะ
อา
อิ
อี

อุ
อู
เอ
โอ

รูปสระจมหรือประสมคล้ายกับอักษรไทยปัจจุบัน ที่ต่างไปมีดังนี้

  • สระเอีย - นิยมเขียนด้วยตัวเชิงของตัว ย เช่น ดฺยว = เดียว หรือใช้ทั้งสระ เอ + อิ (อี) + ตัวเชิงของ ย เช่น เสิย = เสีย
  • สระเอือ - มีทั้งแบบที่ใช้รูปสระ เอ + อิ + อ เช่น เพิอ = เพื่อ และ เอ + อิ (อื) + ตัวเชิงของ อ เช่น เงื่อน = เงื่อน
  • สระเออ - ใช้สระ เอ กับตัวเชิงของ อ เมื่อไม่มีตัวสะกด เช่น เธอ = เธอ และใช้สระเอ + อี + ตัวเชิงของ อ เมื่อมีตัวสะกด เช่น เตีอม = เติม หรือตัดตัวเชิงของ อ ใช้ตัวเชิงของตัวสะกดแทน
  • สระอัว - ใช้ ไม้หันอากาศกับตัวเชิงของ ว เมื่อไม่มีตัวสะกด หรือใช้ตัวเชิงของ ว อย่างเดียวเมื่อมีตัวสะกด เช่น ตฺวฺย = ด้วย

วรรณยุกต์

รูปวรรณยุกต์ของอักษรขอมไทยมีความคล้ายกับวรรณยุกต์ของอักษรไทย[5] โดยมีการใช้งานไม่แน่นอนมีทั้งที่ไม่เติมวรรณยุกต์ ใช้รูปวรรณยุกต์ต่างจากปัจจุบัน หรือใช้เหมือนกัน

ไม้หันอากาศ

มีทั้งเขียนบนพยัญชนะต้นและตัวสะกด บางครั้งไม่ใช้ไม้หันอากาศแต่เพิ่มตัวสะกดเป็น 2 ตัวแทน เช่น วนฺน = วัน, ทงั = ทั้ง

การนำเข้าคอมพิวเตอร์

อักษรขอมไทยยังไม่ได้รับการบรรจุลงในยูนิโคด แต่สามารถใช้อักษรไทยแสดงรูปอักษรขอมไทยได้

ฟาริดา วิรุฬหผลได้ออกแบบฟอนต์อักษรขอมไทยสามแบบเพื่อวัตถุประสงค์ในการสอน ฟอนต์เหล่านี้สามารถทำให้ผู้พิมพ์อักษรไทยคุ้นเคยกับอักษรขอมไทยเร็วขึ้น[6]

หนังสืออ่านเพิ่ม

อ้างอิง

  1. ↑ Virunhaphol 2017, pp. 154.
  2. ↑ Igunma 2013, pp. 1.
  3. ↑ Igunma, Jana. "AKSOON KHOOM: Khmer Heritage in Thai and Lao Manuscript Cultures". {{cite journal}}: Cite journal ต้องการ |journal= (help)
  4. ↑ "ขอม". พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๕. สืบค้นเมื่อ 11 มิถุนายน 2567.
  5. ↑ Virunhaphol 2017, pp. 136.
  6. ↑ Virunhaphol 2017, pp. 111.

ข้อมูล

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ อักษรขอมไทย

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!