ขุนพลของรัฐวุยก๊ก (ค.ศ. 190-261)
อองกี๋ (หวาง จี)
王基 ศิลาป้ายสุสานอองกี๋
ขุนพลโจมตีภาคใต้เจิงหนานเจียงจฺวิน ) ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 259 (259 ) – ค.ศ. 261 (261 ) กษัตริย์ โจมอ / โจฮวน ขุนพลโจมตีภาคตะวันออกเจิงตงเจียงจฺวิน ) ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 258 (258 ) – ค.ศ. 259 (259 ) กษัตริย์ โจมอ ขุนพลพิทักษ์ภาคตะวันออกเจิ้นตงเจียงจฺวิน ) ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 257 (257 ) – ค.ศ. 258 (258 ) กษัตริย์ โจมอ ข้าหลวงมณฑลอิจิ๋ว (豫州刺史 ยฺวี่โจวชื่อฉื่อ ) ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 255 (255 ) – ค.ศ. 257 (257 ) กษัตริย์ โจมอ ขุนพลพิทักษ์ภาคใต้เจิ้นหนานเจียงจฺวิน ) ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 255 (255 ) – ค.ศ. 257 (257 ) กษัตริย์ โจมอ ขุนพลเชิดชูความดุดันหยางเลี่ยเจียงจฺวิน ) ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 250 (250 ) – ค.ศ. 255 (255 ) กษัตริย์ โจฮอง ข้าหลวงมณฑลเกงจิ๋ว (荊州刺史 จิงโจวชื่อฉื่อ ) ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 250 (250 ) – ค.ศ. 255 (255 ) กษัตริย์ โจฮอง ขุนพลโจมตีกบฏ (討寇將軍 เถ่าโค่วเจียงจฺวิน ) ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. ? (? ) – ค.ศ. 249 (249 ) กษัตริย์ โจฮอง เจ้าเมืองตันฉอง[ a] อานเฟิงเจียงจฺวิน ) ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. ? (? ) – ค.ศ. 249 (249 ) กษัตริย์ โจฮอง เจ้าเมืองอันเป๋ง (安平太守 อานผิงเจียงจฺวิน ) ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. ? (? ) – ค.ศ. ? (? ) กษัตริย์ โจยอย
ข้อมูลส่วนบุคคล เกิด ค.ศ. 190[ b] เจา-ยฺเหวียน มณฑลชานตง เสียชีวิต 9 มิถุนายน ค.ศ. 261 (71 ปี)[ b] ที่ไว้ศพ นครลั่วหยาง มณฑลเหอหนาน บุตร บุพการี ความสัมพันธ์ หวาง เวิง (อา) หวาง เฉียว (ลูกพี่ลูกน้อง) อาชีพ ขุนพล ชื่อรอง ปั๋ว-ยฺหวี (伯輿) สมัญญานาม จิ่งโหว (景侯) บรรดาศักดิ์ อานเล่อเซียงโหว (安樂鄉侯)
อองกี๋ , อองตี๋ [ c] อองกิ๋ม [ d] [ b] ภาษาจีนกลาง ว่า หวาง จี (จีน : 王基 ; พินอิน : Wáng Jī ชื่อรอง ปั๋ว-ยฺหวี (จีน : 伯輿 ; พินอิน : Bóyú วุยก๊ก ในยุคสามก๊ก ของจีน เริ่มรับราชการในฐานะข้าราชการชั้นผู้น้อยภายใต้หวาง หลิง (王淩) ข้าหลวงมณฑลเฉงจิ๋ว ในเวลานั้นอองกี๋ได้รับการยกย่องว่าเป็นข้าราชการตัวอย่างที่ปฏิบัติหน้าที่ได้ดี ภายหลังได้ย้ายไปรับราชการในราชสำนักที่นครลกเอี๋ยง ต่อมาได้เลื่อนตำแหน่งเป็นเจ้าเมือง แต่ถูกปลดออกจากตำแหน่งเป็นเวลาสั้น ๆ เมื่อสุมาอี้ ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์แห่งวุยก๊กยึดอำนาจจากโจซอง ที่เป็นผู้สำเร็จราชการร่วมในรัฐประหาร เมื่อปี ค.ศ. 249 อย่างไรก็ตาม อองกี๋ได้รับการเรียกตัวกลับเข้ารับราชการอย่างรวดเร็ว และได้เลื่อนขึ้นเป็นข้าหลวงมณฑลเกงจิ๋ว และได้รับการแต่งตั้งให้เป็นขุนพล ในช่วงตั้งแต่ปี ค.ศ. 251 จนกระทั่งเสียชีวิตในปี ค.ศ. 261 อองกี๋ยังคงรักษาความสัมพันธ์ในการทำงานอย่างใกล้ชิดแต่ด้วยความเชี่ยวชาญกับผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์สุมาสู และสุมาเจียว ในช่วงเวลานี้ อองกี๋ได้ดูแลราชการทหารในมณฑลเกงจิ๋ว อิจิ๋ว และยังจิ๋ว และป้องกันชายแดนด้านตะวันออกและด้านใต้ของวุยก๊กจากง่อก๊ก ที่เป็นรัฐอริของวุยก๊ก อองกี๋ยังช่วยสุมาสูและสุมาเจียวในการปราบปราบสองในสามกบฏในฉิวฉุน ในปี ค.ศ. 255 และ ค.ศ. 257-258 ตามลำดับ ในปี ค.ศ. 261 ในช่วงเวลาไม่กี่เดือนก่อนเสียชีวิต อองกี๋ได้คาดการณ์ได้อย่างถูกต้องว่านายทหารง่อก๊กสองนายแสร้งแปรพักตร์เข้าด้วยวุยก๊ก และสามารถป้องกันทัพวุยก๊กจากการตกเข้าสู่กลอุบายของง่อก๊ก
อองกี๋เป็นชาวอำเภอชฺวีเฉิง (曲城縣 ชฺวีเฉิงเซี่ยน ) เมืองตงไหล (東萊郡 ตงไหลจฺวิ้น ) ซึ่งตั้งอยู่ทางตะวันตกเฉียงเหนือของนครเจา-ยฺเหวียน มณฑลชานตง ในปัจจุบัน[ 5] [ b] ช่วงปลาย ของยุคราชวงศ์ฮั่นตะวันออก อองกี๋เสียบิดาตั้งแต่อยู่ในวัยเยาว์จึงได้รับการเลี้ยงดูเป็นอย่างดีจากหวาง เวิง (王翁 [ 6]
เมื่ออองกี๋อายุ 16 ปี ที่ว่าการเมืองได้รับอองกี๋มารับราชการเป็นเจ้าหน้าที่ผู้ช่วย อองกี๋ลาออกในเวลาต่อมาหลังตระหนักว่าตนไม่สนใจในราชการ จากนั้นจึงเดินทางไปยังเมืองลองเอี๋ย (琅邪郡 หลางหยาจฺวิ้น ; อยู่บริเวณนครหลินอี๋ มณฑลชานตง ในปัจจุบัน) เพื่อศึกษาเพิ่มเติมกับเต้เหี้ยน (鄭玄 เจิ้ง เสฺวียน ) ผู้เป็นบัณฑิตลัทธิขงจื๊อ [ 7]
ในช่วงระหว่างปี ค.ศ. 220 และ ค.ศ. 226 ที่ว่าการเมืองตงไหลเสนอชื่ออองกี๋เป็นเซี่ยวเหลียน วุยก๊ก อองกี๋จึงได้รับการตั้งเป็นมหาดเล็กกลาง (郎中 หลางจง )[ 8] หวาง หลิง (王淩) ซึ่งเพิ่งขึ้นรับตำแหน่งเป็นข้าหลวงมณฑล (刺史 ชื่อฉื่อ ) ของมณฑลเฉงจิ๋ว ได้รับอองกี๋มารับราชการเป็นเจ้าหน้าที่ผู้ช่วย (別駕 เปี๋ยเจี้ย ) ของตน ภายหลังอองกี๋ถูกเรียกตัวมายังราชธานีลกเอี๋ยง เพื่อรับราชการเป็นขุนนางห้องสมุดหลวง (秘書郎 มี่ชูหลาง ) หวาง หลิงส่งคำร้องมายังราชสำนักกลางเพื่อขอให้อองกี๋ยังคงรับราชการในมณฑลเฉงจิ๋วและได้รับการอนุมัติ[ 9]
ครั้งหนึ่งอองลอง ผู้เป็นเสนาบดีมหาไทย (司徒 ซือถู ) เคยขอให้หวาง หลิงย้ายอองกี๋มายังสำนักของตนในลกเอี๋ยง แต่หวาง หลิงปฏิเสธ[ 10] [ 11] [ 12]
ในช่วงระหว่างปี ค.ศ. 230 และ ค.ศ. 235[ e] สุมาอี้ ผู้ดำรงตำแหน่งมหาขุนพล (大將軍 ต้าเจียงจฺวิน ) ของวุยก๊กเรียกตัวอองกี๋มารับราชการกับตน หวาง หลิงไม่มีทางเลือกอื่นนอกจากยอมให้อองกี๋ไป ก่อนที่อองกี๋จะไปถึงสำนักของสุมาอี้ ก็ได้รับการตั้งให้เป็นขุนนางสำนักราชเลขาธิการราชวัง (中書侍郎 จงชูชื่อหลาง )[ 13]
ในรัชสมัยของโจยอย จักรพรรดิแห่งวุยก๊กระหว่างปี ค.ศ. 226 ถึง ค.ศ. 239 โจยอยทรงเริ่มโครงการก่อสร้างพระราชวังที่หรูหราและฟุ่มเฟือย เนื่องจากโครงการนี้ใช้แรงงานมหาศาล จึงส่งผลกระทบอย่างหนักต่อราษฎรที่ถูกเกณฑ์มาเป็นคนงานในโครงการ[ 14]
"ข้าพระพุทธเจ้าได้ยินว่าคนโบราณใช้น้ำเป็นอุปมาในการกล่าวถึงราษฎร 'น้ำอาจทำให้เรือลอย แต่ก็ทำให้เรือจมได้เช่นกัน' ผู้ปกครองที่ทรงปัญญาที่สุดเอาใจใส่คำเตือนนี้อยู่เสมอ ทุกอย่างเป็นไปด้วยดีเมื่อราษฎรมีชีวิตที่มีความสุขสงบ แต่หากชีวิตยากเข็ญ ราษฎรก็จะคิดถึงการก่อกบฏ นั่นเป็นสาเหตุที่จักรพรรดิองค์ก่อน ทรงสนับสนุนความประหยัดและความเรียบง่าย พระองค์มีพระประสงค์จะป้องกันการลุกฮือของประชาราษฎร์ งันเอี๋ยน (顏淵 เหยียน เยฺวียน หรือ 顏回 เหยียน หุย ) เคยกล่าวว่าเมื่อตงเหยฺจื่อ (東野子) ยังคงบังคับม้าให้เดินจนหมดแรงขณะขับรถม้าจึงเพิ่งรู้ตัวว่าตนจะล้มเหลว บัดนี้โครงการก่อสร้างพระราชวังใช้ทุนทรัพย์สูงและมีภาระหนักจนทำให้หลายครอบครัวพังทลาย ก่อความไม่พอใจอย่างมากจากเหล่าราษฎร ข้าพระพุทธเจ้าหวังว่าฝ่าบาทจะทรงเรียนรู้จะความผิดพลาดของตงเหยฺจื่อ ขอทรงตรึกตรองเกี่ยวกับอุปมาเรื่องน้ำและราษฎร ให้เวลาม้าที่อ่อนล้าได้พักฟื้น และลดภาระให้กับราษฎร ในช่วงต้นยุคราชวงศ์ฮั่น ตั้งแต่รัชสมัยของจักรพรรดิเซี่ยวเหวิน (孝文) เป็นต้นมา มีเพียงสมาชิกของราชวงศ์เท่านั้นที่สามารถเป็นขุนนางได้ เจี่ย อี้ (賈誼) รู้สึกกังวลจึงกล่าวว่า 'พวกท่านยังคิดว่าตนปลอดภัยขณะพวกท่านกำลังนอนอยู่บนกองฟืนที่ลุกเป็นไฟ' ทุกวันนี้ศัตรูของเรายังไม่ถูกกำจัด ในขณะที่ขุนพลที่น่าเกรงขามของเราบัญชาการทัพใหญ่ จะยิ่งเป็นการยุ่งยากที่จะรับมือพวกเขาหากพวกเขาร่วมกำลังกันต่อต้านเรา ในระยะยาวก็จะเป็นการยากยิ่งที่ราชวงศ์นี้จะคงอยู่ไปยาวนาน หากผู้ใดไม่ระแวดระวังและมุ่งเน้นไปที่การกำจัดภัยคุกคามในยุคแห่งความเจริญรุ่งเรือง ลูกหลานก็จะอยู่อย่างพออกพอใจได้ไม่นานก่อนหายนะจะเกิดแก่รัฐนี้ หากเจี่ย อี้ฟื้นขึ้นจากตายและเห็นสิ่งที่เกิดขึ้นในบัดนี้ เขาก็จะยิ่งเป็นกังวล"[ 15]
อองซก มีชื่อเสียงจากการเขียนบทวิจารณ์และอรรถาธิบายของคัมภีร์ในลัทธิขงจื๊อ รวมถึงการแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับระเบียบ จรรยา และขนบธรรมเนียม ทัศนะของอองซกแตกต่างไปอย่างมากจากทัศนะของเต้เหี้ยน บัณฑิตลัทธิขงจื๊อ อองกี๋มักจะท้าทายและไม่เห็นด้วยกับอองซกเพราะอองกี๋ศึกษาและปฏิบัติตามคำสอนของเต้เหี้ยน[ 16]
ต่อมาอองกี๋ได้เลื่อนขึ้นเป็นเจ้าเมือง (太守 ไท่โฉ่ว ) ของเมืองอันเป๋ง (安平郡 อานผิงจฺวิ้น ; อยู่บริเวณนครเหิงฉุ่ย มณฑลเหอเป่ย์ ในปัจจุบัน) ต่อมาอองกี๋ลาออกจากตำแหน่งด้วยเหตุผลทางราชการ[ 17]
ในช่วงระหว่างปี ค.ศ. 239 และ ค.ศ. 249[ f] โจซอง มหาขุนพล (大將軍 ต้าเจียงจฺวิน ) แห่งวุยก๊กเรียกตัวอองกี๋มารับราชการเป็นขุนนางผู้ช่วย (從事中郎 ฉงชื่อจงหลาง ) ของตน ภายหลังอองกี๋ได้เลื่อนขั้นเป็นเจ้าเมือง (太守 ไท่โฉ่ว ) ของเมืองตันฉอง[ a] อานเฟิงจฺวิ้น ; อยู่บริเวณนครลู่อาน มณฑลอานฮุย ในปัจจุบัน)[ 20]
ในช่วงที่ดำรงตำแหน่ง อองกี๋ปกครองเมืองอย่างเคร่งครัดแต่ยุติธรรม อองกี๋ยังปฏิบัติด้วยความเมตตาเป็นครั้งคราวเพื่อให้ได้รับการสนับสนุนจากมวลชน เมืองตันฉองนั้นตั้งอยู่ใกล้ชายแดนระหว่างวุยก๊กและง่อก๊ก ที่เป็นรัฐอริของวุยก๊ก อองกี๋จึงจัดตั้งและเสริมการป้องกันเพื่อยับยั้งข้าศึก ต่อมาอองกี๋ได้รับยศเพิ่มเติมเป็นขุนพลโจมตีกบฏ (討寇將軍 เถ่าโค่วเจียงจฺวิน )[ 21]
ในช่วงระหว่างปี ค.ศ. 245 และ ค.ศ. 252[ g] เกี๋ยนเงียบ (建業 เจี้ยนเย่ ; ปัจจุบันคือนครหนานจิง มณฑลเจียงซู ) นครหลวงของง่อก๊ก ทัพง่อก๊กยังประกาศว่ากำลังเตรียมการจะบุกอาณาเขตของวุยก๊กในมณฑลยังจิ๋ว จูกัดเอี๋ยน ข้าหลวงมณฑลยังจิ๋วขอความเห็นของอองกี๋เกี่ยวกับการโต้ตอบการบุกของง่อก๊ก[ 22]
"ในอดีต ซุนกวน โจมตีหับป๋า (合肥 เหอเฝย์ ) และกังแฮ (江夏 เจียงเซี่ย ) จวนจ๋อง โจมตีโลกั๋ง (廬江 หลูเจียง ) จูเหียน โจมตีซงหยง (襄陽 เซียงหยาง ) แต่พวกเขาไม่ได้อะไรกลับไปเลยจากยุทธการเหล่านี้ บัดนี้ลกซุน และคนอื่น ๆ ตายไปแล้ว ด้านซุนกวนก็อยู่ในวัยชราและไม่มีทายาทที่มีสติปัญญาหรือหัวหน้านักยุทธศาสตร์ที่เก่งกาจพอจะให้พึ่งพาได้ หากซุนกวนนำทัพด้วยตนเองเพื่อโจมตีเรา ก็จะต้องเป็นกังวลว่าอาจเกิดความขัดแย้งภายในที่เกิดขึ้นจากการแบ่งฝักแบ่งฝ่ายระหว่างข้าราชบริพารของตนเองในช่วงที่ตนกำลังออกมาโจมตีฝ่ายเราอยู่ หากซุนกวนยอมให้ขุนพลของตนนำทัพมาโจมตีเรา ก็จะไม่มีขุนพลผ่านศึกเหลืออยู่กับตนให้พึ่งพา และเขายังไม่ไว้วางใจขุนพลใหม่อย่างเต็มที่ สิ่งที่ซุนกวนพยายามจะทำจริง ๆ คือการสับเปลี่ยนตำแหน่งในราชสำนักและตั้งคนที่ตนไว้วางใจในตำแหน่งสำคัญ เพื่อให้มั่นใจว่าการปกครองของตนจะอยู่ได้ในระยะยาว"[ 23]
อองกี๋วิเคราะห์ได้อย่างถูกต้อง ซุนกวนไม่ได้ยกทัพโจมตีวุยก๊กในช่วงเวลานั้น[ 24]
เมื่อโจซอง เป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ของวุยก๊กระหว่างปี ค.ศ. 239 ถึง ค.ศ. 249 ได้ผูกขาดอำนาจและเอิื้อประโยชน์ต่อพวกพ้อง ทำให้เกิดการทุจริตทางการเมืองและความเสื่อมโทรมทางวัฒนธรรม อองกี๋ได้เขียนตำรา "ฉือเย่าหลุน" (時要論; "ข้อเขียนว่าด้วยความต้องการของยุคสมัย") เพื่อแสดงทัศนะของตนเกี่ยวกับการเมืองร่วมสมัย[ 25] โห้หล้ำ (河南尹 เหอหนานอิ่น ) แต่ก่อนที่อองกี๋จะเข้ารับตำแหน่ง โจซองก็ถูกโค่นล้มจากอำนาจในรัฐประหาร ที่ก่อการโดยสุมาอี้ ที่เป็นผู้สำเร็จราชการร่วม แล้วโจซองก็ถูกประหารชีวิตพร้อมด้วยครอบครัวและพรรคพวก อองกี๋เคยเป็นผู้ใต้บังคับบัญชาของโจซอง จึงพลอยถูกดึงเข้าไปพัวพันในเรื่องนี้และถูกปลดจากตำแหน่ง[ 26]
ในปีเดียวกัน (ค.ศ. 249) หลังถูกปลดจากตำแหน่ง อองกี๋ได้รับการเรียกตัวกลับมารับราชการเป็นราชเลขาธิการ (尚書 ช่างชู ) ในสำนักราชเลขาธิการ ในปีถัดมา อองกี๋ได้เลื่อนเป็นข้าหลวงมณฑล (刺史 ชื่อฉื่อ ) ของมณฑลเกงจิ๋ว และได้รับการแต่งตั้งเป็นขุนพลเชิดชูความดุดัน (揚烈將軍 หยางเลี่ยเจียงจฺวิน ) หลังรับตำแหน่งได้ไม่นาน ราชสำนักวุยก๊กมีคำสั่งให้อองกี๋เข้าร่วมกับอองซอง ขุนพลวุยก๊กในการทัพที่รบกับง่อก๊ก [ 27]
ระหว่างยุทธการ อองกี๋นำกำลังทหารเข้าโจมตีทัพง่อก๊กที่นำโดยปู้ เสีย (步恊) ที่อำเภออิเหลง (夷陵縣 อี๋หลิงเซี่ยน ; ปัจจุบันคือนครอี๋ชาง มณฑลหูเป่ย์ ) ปู้ เสียและทหารล่าถอยไปหลังกำแพงเมือง ปิดประตูและไม่ยอมออกรบกับอองกี๋ อองกี๋จึงสั่งทหารให้แสร้งทำเป็นเตรียมการจะโจมตีเมือง ขณะเดียวกันก็ลอบส่งทหารไปยึดยุ้งฉางของทัพง่อก๊กที่สฺยงฟู่ (雄父 หู (斛; หน่วยปริมตร) และจับตัวถาน เจิ้ง (譚正 關內侯 กวานเน่ย์โหว ) เพื่อเป็นเกียรติจากผลงานในการศึกของอองกี๋[ 28]
อองกี๋เขียนหนังสือถึงอองซอง พยายามโน้มน้าวอองซองให้ย้ายฐานปฏิบัติการไปยังเมืองกังแฮ (江夏郡 เจียงเซี่ยจฺวิ้น ; อยู่บริเวณอำเภอยฺหวินเมิ่ง มณฑลหูเป่ย์ ในปัจจุบัน) เพื่อให้ใกล้กับชายแดนวุยก๊ก-ง่อก๊กที่แฮเค้า (夏口 เซี่ยโข่ว ; อยู่ในนครอู่ฮั่น มณฑลหูเป่ย์ในปัจจุบัน) หลังจากนั้นมา ทัพง่อก๊กก็ไม่กล้าข้ามแม่น้ำมาโจมตีอาณาเขตของวุยก๊กเหมือนที่เคยทำมาก่อน[ 29]
ในช่วงที่อองกี๋ดำรงตำแหน่งข้าหลวงมณฑลเกงจิ๋ว ได้ปกครองมณฑลอย่างซื่อสัตย์ยุติธรรม รักษาวินัยดีในกองทัพและภาคการเกษตร และสร้างสำนักศึกษาหลายแห่งเพื่อส่งเสริมการศึกษา อองกี๋ได้รับการยกย่องอย่างมากจากชาวมณฑลเกงจิ๋ว[ 30]
ในช่วงเวลานั้น ราชสำนักวุยก๊กต้องการเริ่มการทัพรบกับง่อก๊ก จึงมีคำสั่งให้อองกี๋คิดกลยุทธิ์ขึ้นมา[ 31]
"หากเราเริ่มการทัพตอนนี้และพิชิตง่อไม่สำเร็จ เราจะไม่เพียงเสียขวัญกำลังใจ แต่ยังสิ้นเปลืองทรัพยากร ดังนั้น เราควรโจมตีก็ต่อเมื่อเราเตรียมพร้อมเป็นอย่างดีแล้ว หากเราไม่สร้างคลองเพิ่ม สะสมเสบียงอาหารมากขึ้น และก่อสร้างเรือรบเพิ่มขึ้น แม้เราจะตั้งกำลังทหารไว้เหนือน้ำ แต่เราก็จะไม่ได้รับความได้เปรียบเชิงยุทธวิธีใด ๆ บัดนี้กังเหลง (江陵 เจียงหลิง ) มีพื้นที่เพาะปลูกหลายพันหมู่ (畝; หน่วยพื้นที่) ได้รับน้ำจากแม่น้ำจวี่ (沮) และจาง (漳) เรายังมีผืนดินอุดมสมบูรณ์โดยรอบอานลู่ (安陸) เราควรมุ่งเน้นไปที่การพัฒนาฐานผลิตทางการเกษตรให้แข็งแกร่ง เตรียมการอย่างเพียงพอ จากนั้นจึงส่งทหารเข้าโจมตีกังเหลงและอิเหลง แล้วจึงเข้ายึดแฮเค้า ใช้แม่น้ำจวี่และจางในการขนส่งเสบียงอาหาร ขวัญกำลังใจของข้าศึกจะตกลงเมื่อเห็นว่าเรามีการเตรียมการอย่างดีและใช้สภาพทางภูมิศาสตร์ให้เป็นประโยชน์ เมื่อถึงเวลานั้น ทหารข้าศึกจำนวนมากก็เริ่มแปรพักตร์มาเข้าด้วยฝ่ายเรา จากนั้นเราสามารถผูกพันธมิตรกับชนเผ่าพื้นเมืองในง่อและร่วมกันโค่นล้มการปกครองของง่อ จากนั้นเราควรแบ่งกำลังทหารเข้ายึดพื้นที่ทางเหนือของแฮเค้าและยึดอาณาเขตของ่อเหนือแม่น้ำแยงซี เมื่อทำเช่นนี้เราก็จะตัดการติดต่อระหว่างง่อและจ๊ก สกัดไม่ให้ทั้งสองฝ่ายส่งกำลังเสริมมาช่วยเหลือกันและกัน เมื่อเป็นเช่นนั้น ง่อก็จะตกเป็นเหยื่อของเราโดยง่าย แต่ในขณะนี้ข้าพเจ้าเห็นว่ายังไม่ถึงเวลาที่เราจะโจมตีง่อ"[ 32]
การทัพจึงถูกยกเลิกไป[ 33] สุมาสู สืบทอดอำนาจต่อจากสุมาอี้ ผู้บิดาในฐานะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์แห่งวุยก๊กในปี ค.ศ. 251 อองกี๋เขียนหนังสือถึงสุมาสูว่า:[ 34]
"แผ่นดินกว้างใหญ่ มีหลายเรื่องที่ต้องจัดการ ท่านควรกระตือรือร้นอยู่เสมอและขยันให้มาก หากปณิธานของท่านสูงส่งและเที่ยงธรรม ท่านจะไม่มีความคิดชั่วร้ายใด ๆ หากใจของท่านบริสุทธิ์และสงบ ท่านจะไม่รู้สึกถูกรบกวนจากเสียงมากมายโดยรอบท่าน หากท่านรอบคอบและระมัดระวัง ท่านจะไม่พบการชี้นำและคำสั่งที่ไปสู่ภารกิจอันยากลำบาก หากท่านใช้ผู้มีปัญญา ความสามารถ และพรสวรรค์เป็นอย่างดี ท่านจะได้รับความเคารพจากทุกคนไม่ว่าจะอยู่ที่ไหน การกระทำของท่านจะส่งผลต่อการรับรู้ของราษฎรเกี่ยวกับตัวท่าน ในขณะที่ความรอบรอบของท่านจะเป็นสิ่งกำหนดว่าท่านจะรักษาความมั่นคงภายในได้ดีเพียงใด เค้าอิ๋น (許允 สฺวี ยฺหวิ่น ), เปาต้าน (傅嘏 ฟู่ กู่ ), ยฺเหวียน ข่าง (袁侃) และชุย จ้าน (崔贊) เป็นผู้ชอบธรรมและมีคุณธรรม ท่านสามารถร่วมงานกับพวกเขาอย่างใกล้ชิดในเรื่องนโยบายได้"[ 35]
สุมาสูยอมรับคำแนะนำของอองกี๋[ 36]
ในปี ค.ศ. 254 หลังสุมาสูปลดโจฮอง จักรพรรดิวุยก๊กออกจากตำแหน่ง และตั้งโจมอ ขึ้นเป็นจักรพรรดิแทน อองกี๋ได้เลื่อนบรรดาศักดิ์จากกวนไล่เหาขึ้นเป็นโหวระดับหมู่บ้านชื่อบรรดาศักดิ์ว่า "ฉางเล่อถิงโหว" (常樂亭侯 [ 37]
ในปี ค.ศ. 255 บู๊ขิวเขียม และบุนขิม ขุนพลวุยก๊กเริ่มก่อกบฏในฉิวฉุน (壽春 โช่วชุน ; อยู่บริเวณอำเภอโช่ว มณฑลอานฮุย ในปัจจุบัน) อำเภอเอกของเมืองห้วยหนำ (淮南郡 หฺวายหนานจฺวิ้น ) ซึ่งถูกเรียกว่ารัฐฌ้อ (楚國 ฉู่กั๋ว ) ในเวลานั้น อองกี๋ได้รับการแต่งตั้งเป็นรักษาการผู้กำกับทัพ (監軍 เจียงจฺวิน ) ได้รับมอบอาญาสิทธิ์ และได้รับมอบหมายให้บัญชาการทัพวุยก๊กที่ประจำในฮูโต๋ (許昌 สฺวี่ชาง ) สุมาสู ผู้สำเร็จราชการแห่งวุยก๊กนำกำลังทหารจากลกเอี๋ยง นครหลวงของวุยก๊กไปปราบปรามกบฏและพบกับอองกี๋ที่ฮูโต๋[ 39]
เมื่อสุมาสูถามอองกี๋ว่าคิดอย่างไรกับการกระทำของบู๊ขิวเขียมและบุนขิม อองกี๋ตอบว่า "ข้าราชการท้องถิ่นในห้วยหนำไม่มีส่วนรับผิดชอบต่อการก่อกบฏ บู๊ขิวเขียมและบุนขิมบังคับให้พวกเขาก่อกบฏโดยขู่ว่าจะฆ่าหากไม่ทำตาม พวกเขาจะแตกกระจายไปเมื่อทัพหลวงยกมาถึง อีกไม่นานเราจะได้เห็นศพของบู๊ขิวเขียมและบุนขิมแขวนอยู่ที่ประตู" สุมาสูเห็นชอบด้วย[ 40]
สุมาสูมอบหมายให้อองกี๋บัญชาการทัพหน้า ในเวลานั้น นายทหารวุยก๊กหลายคนเชื่อว่าบู๊ขิวเขียมและบุนขิมมีกำลังมากและยากจะเอาชนะ ราชสำนักวุยก๊กจึงมีคำสั่งให้อองกี๋ให้รักษาที่มั่นและงดเข้าปะทะกับกลุ่มกบฏในยุทธการ[ 41]
"บู๊ขิวเขียมและบุนขิม บู๊ขิวเขียมและบุนขิมมีโอกาสเข้าโจมตีเรา แต่กลับยังไม่ทำเช่นนั้น นี่หมายความว่าพวกเขาไม่ได้เป็นอันหนึ่งอันเดียวกันต่างจากที่เห็น และพวกเขาพยายามจะไม่เปิดเผยจุดอ่อนนี้ของพวกตน เราควรใช้โอกาสนี้แสดงแสนยานุภาพของเราและแสดงให้ผู้คนเห็นว่าเราสามารถปราบกบฏได้ หากเราไม่รุดหน้าและมุ่งแต่จะสร้างป้อมปราการ ผู้คนก็จะคิดว่าเรากลัวพวกกบฏ ซึ่งไม่สอดคล้องกับหลักการทหาร หากพวกกบฏจับครอบครัวของข้าราชการท้องถิ่นเป็นตัวประกันเพื่อบังคับให้ก่อกบฏ เราก็จะสูญเสียการสนับสนุนจากผู้คน เหล่าผู้ที่ถูกบู๊ขิวเขียมและบุนขิมข่มขู่ต่างก็รู้ว่าพวกตนทำผิด แต่พวกตนก็ไม่กล้าหนีเพราะหลายชีวิตในครอบครัวตกอยู่ในความเสี่ยง นี่เป็นที่ที่มวลชนหลากหลายมารวมตัวกันและเป็นที่ที่พวกกบฏขาดความกล้าหาญในการรบ แต่ก็ยังเป็นโอกาสสำหรับข้าศึกที่จะแสวงประโยชน์ หากพวกง่อ ใช้โอกาสนี้เข้าโจมตีเรา ก็จะสามารถยึดครองอาณาเขตกว้างขวางในห้วยหนำ หากเป็นเช่นนั้น ดินแดนของเฉียว (譙) เพ่ย์ (沛) หรู (汝) และยฺวี่ (豫) ก็จะตกอยู่ในอันตราย นั้นจะเป็นความผิดพลาดอันใหญ่หลวง เราควรเร่งยึดลำเต๋ง (南頓 หนานตุ้น ) ซึ่งมียุ้งฉางที่เต็มไปด้วยเสบียงอาหารที่สามารถเลี้ยงทหารของเราได้ถึง 40 วัน ด้วยการยึดลำเต๋งและรักษาตำแหน่งสำคัญไว้ เราก็จะสามารถแสดงแสนยานุภาพต่อพวกกบฏได้ นี่เป็นขั้นตอนสำคัญสู่การปราบปรามกบฏ"[ 42]
แล้วอองกี๋จึงขออนุญาตโจมตีกลุ่มกบฏหลายครั้ง เมื่อได้รับการอนุมัติในที่สุด อองกี๋นำกองกำลังของตนไปยังแม่น้ำอิ๋นซุย (濦水 อิ๋นฉุ่ย )[ 43]
"กองทัพที่เคลื่อนได้เร็วเป็นกองทัพที่แข็งแกร่ง เราไม่ควรเสียเวลาไปเปล่า ๆ บัดนี้เราอยู่ในสถานการณ์ที่ภายในเรามีกบฏต้องปราบและภายในเรามีข้าศึกที่แข็งแกร่งที่ต้องรับมือ หากเราไม่เด็ดขาดในตอนนี้ ข้าก็คาดไม่ได้ว่าจะเกิดอะไรขึ้นในภายหลัง หลายคนกล่าวว่าข้าควรระมัดระวังในการนำทัพออกรบ แม้ว่าพวกเขาพูดถูกว่าข้าควรระมัดระวัง แต่ข้าเห็นว่าพวกเขาพูดผิดที่ห้ามไม่ให้ข้ารุดหน้าต่อไป การระมัดระวังไม่ได้หมายความว่าจะต้องรักษาที่มั่นไว้และไม่ทำอะไรเลย หากเราโจมตีตอนนี้ เราก็ชนะได้ บัดนี้เรายึดจุดยุทธศาสตร์และตั้งแนวป้องกันที่แข็งแกร่งแล้ว เราไม่ต้องขนส่งเสบียงอาหารไปแนวหน้าด้วยระยะทางไกลอีกต่อไป การปล่อยให้ข้าศึกเข้าถึงเสบียงอาหารในพื้นที่ได้ต่อไปถือเป็นความผิดพลาดใหญ่หลวง"[ 44]
สุมาสูต้องการคอยจนกว่าทัพวุยก๊กที่ระดมมาทั้งหมดจะมาถึงแล้วจึงค่อยเปิดการโจมตีฉิวฉุน จึงไม่อนุญาตให้อองกี๋โจมตีก่อน อองกี๋จึงพูดว่า "เมื่อขุนพลออกสู่สนามรบ ไม่จำเป็นต้องปฏิบัติตามคำสั่งของเจ้านายเสมอไป หากพวกกบฏยึดอาณาเขตได้พวกกบฏก็จะยิ่งได้เปรียบ หากเรายึดอาณาเขตได้เราจะยิ่งได้เปรียบ นี่คือความหมายของการยึดครองอาณาเขต ที่ข้าหมายถึงถึงที่ลำเต๋ง"[ 45] หนานตุ้น ; ทางตะวันตกของนครเซี่ยงเฉิง มณฑลเหอหนาน ในปัจจุบัน) เมื่อบู๊ขิวเขียมทราบเรื่องนี้ก็นำทัพมุ่งไปลำเต๋งเช่นกัน หลังเดินทางไปได้ประมาณ 10 ลี้ เซี่ยงเซี่ยน ; ปัจจุบันคืออำเภอเฉิ่นชิว มณฑลเหอหนาน)[ 46]
ในช่วงเวลานั้น เตงงาย ข้าหลวงมณฑลกุนจิ๋ว นำทหารมาตั้่งมั่นที่งักแกเสีย (樂嘉 เยฺว่เจีย ; ปัจจุบันคือนครเซี่ยงเฉิง มณฑลเหอหนาน) เมื่ออองกี๋รู้ว่าบู๊ขิวเขียมส่งบุนขิมให้นำทัพเข้าโจมตีเตงงายที่งักแกเสีย อองกี๋จึงถือโอกาสของสถานการณ์นี้เข้าโจมตีและยึดอำเภอฮางเสียจากกลุ่มกบฏ หลังกบฏถูกปราบปราม อองกี๋ได้รับการเลื่อนขั้นเป็นขุนพลพิทักษ์ภาคใต้ (鎮南將軍 เจิ้นหนานเจียงจฺวิน ) และรับผิดชอบดูแลปฏิบัติการทางการทหารในมณฑลอิจิ๋ว อองกี๋ยังได้รับการแต่งตั้งให้เป็นรักษาการข้าหลวงมณฑลอิจิ๋ว และได้เลื่อนบรรดาศักดิ์จากโหวระดับหมู่บ้านเป็นโหวระดับตำบลชื่อบรรดาศักดิ์ว่า "อานเล่อเซียงโหว" (安樂鄉侯 [ 47] 王喬 關內侯 กวานเน่ย์โหว )[ 48]
เมื่อจูกัดเอี๋ยน ขุนพลวุยก๊กเริ่มก่อกบฏในฉิวฉุน (壽春 โช่วชุน ; อยู่บริเวณอำเภอโช่ว มณฑลอานฮุย ในปัจจุบัน) ในปี ค.ศ. 257 อองกี๋ได้รับการแต่งตั้งเป็นรักษาการขุนพลพิทักษ์ภาคตะวันออก (鎮東將軍 เจิ้นตงเจียงจฺวิน ) เพิ่มเติ่มจากตำแหน่งในปัจจุบันคือขุนพลพิทักษ์ภาคใต้ (鎮南將軍 เจิ้นหนานเจียงจฺวิน ) อองกี๋ยังได้รับมอบหมายให้ดูแลปฏิบัติการทางทหารในมณฑลยังจิ๋ว และอิจิ๋ว [ 49] เซี่ยงเซี่ยน ; ปัจจุบันคืออำเภอเฉิ่นชิว มณฑลเหอหนาน ) ไม่กล้าโจมตีกลุ่มกบฏเพราะรู้ว่ากลุ่มกบฏเป็นทหารที่ชำนาญศึก ราชสำนักวุยก๊กจึงมีคำสั่งให้อองกี๋กำกับการสร้างแนวป้องกันและป้อมปราการ และปฏิเสธคำขอของอองกี๋ที่ขอโจมตีกลุ่มกบฏ[ 50]
ง่อก๊ก ที่เป็นรัฐอริของวุยก๊กส่งจูอี้ ให้นำทัพง่อก๊กมายังฉิวฉุนเพื่อสนับสนุนจูกัดเอี๋ยน ทัพง่อก๊กตั้งค่ายที่อำเภออานเฉิง (安城縣 อานเฉิงเซี่ยน ; ทางตะวันตกเฉียงใต้ของอำเภอผิง-ยฺหวี มณฑลเหอหนานในปัจจุบัน)[ 51]
อองกี๋ปฏิบัติตามคำสั่งและนำกำลังทหารเข้ายึดเนินทางทางเหนือ อองกี๋บอกกับนายทหารว่า "ป้อมปราการแข็งแกร่งมากแล้ว กำลังทหารก็มารวมตัวกันที่นี่ เราเพียงต้องรักษาการป้องกันและรอให้ข้าศึกยกมา หากเรายังคงจัดกำลังทหารมารักษาจุดยุทธศาสตร์ เราจะมีแต่จะยิ่งกระจัดกระจาย เมื่อเป็นเช่นนั้น แม้ว่าคนที่ฉลาดที่สุดก็ไม่สามารถคิดวิธีแก้ปัญหาใด ๆ ได้ "[ 52]
"ด้วยสถานการณ์ในบัดนี้ที่เผชิญหน้ากับข้าศึก เราควรรักษาที่มั่นและไม่เคลื่อนไหว หากเราจัดและกระจายกำลังเพื่อป้องกันจุดยุทธศาสตร์ จะยิ่งทำให้เกิดความไม่แน่นอนอย่างมากในหมู่ทหารและทำให้สถานการณ์ไม่มั่นคง กองกำลังทั้งหมดเข้าประจำตำแหน่งในป้อมปราการ การรักษาความมั่นคงเป็นกุญแจสำคัญของความสามารถของแม่ทัพในการนำกองกำลังในยุทธการ"[ 53]
ราชสำนักอนุมัติ[ 54]
สุมาเจียว มหาขุนพล (大將軍 ต้าเจียงจฺวิน ) แห่งวุยก๊กนำทัพหลวงไปยังฉิวโถว (丘頭; ทางตะวันออกเฉียงเหนือของอำเภอเฉิ่นชิว มณฑลเหอหนาน ในปัจจุบัน) และจัดกำลังทหารโดยรอบป้อมเมื่อสร้างแนวป้องกัน[ 55] [ 56]
หลังปรากบฏจูกัดเอี๋ยนได้ อองกี๋เขียนหนังสือถึงสุมาเจียวว่า:
"ในตอนแรกหลังการหารือกันอย่างมาก มีนายทหารหลายนายที่ต้องการจัดกำลังทหารใหม่ ในเวลานั้น ข้าพเจ้าไม่ได้อยู่ในแนวหน้าจึงรับปากพวกเขา ท่านขุนนพล ท่านคิดทุกอย่างรอบคอบ รักษาความสงบมั่นคง และต้านแรงกดดันจากเหล่านายทหารจนถึงขั้นขัดราชโองการ แต่ในท้ายที่สุด ท่านก็เอาชนะกบฏได้สำเร็จ ไม่เคยมีเรื่องเช่นนี้มาก่อนในประวัติศาสตร์"[ 57]
สุมาเจียวต้องการขอให้ต๋องจู และผู้แปรพักตร์จากง่อก๊กให้ทำหน้าที่เป็นผู้นำทางในการนำทัพวุยก๊กบุกลึกเข้าไปในอาณาเขตของง่อก๊กเพื่อเปิดการโจมตี[ 58]
"ไม่กี่ปีที่ผ่านมา จูกัดเก๊ก ต้องการใช้ประโยชน์จากแรงผลักดันที่ได้จากชัยชนะของง่อที่ตงกวาน (東關) จึงระดมกำลังทหารจากกังตั๋งและนำทัพเข้าโจมตีซินเสีย (新城 ซินเฉิง ) แต่จูกัดเก๊กไม่เพียงล้มเหลวในการยึดครองซินเสีย แต่ยังได้รับความเสียหายอย่างหนัก เกียงอุย ก็ต้องการใช้ประโยชน์จากแรงผลักดันที่ได้จากชัยชนะของจ๊กที่แม่น้ำเตียวซุย (洮水 เถาฉุ่ย ) จึงนำกำลังทหารบุกลึกเข้าไปในแดนเราเพื่อโจมตีเรา ท้ายที่สุดเส้นทางขนส่งเสบียงของเกียงอุยก็ยืดยาวเกินไป และเกียงอุยก็พ่ายแพ้ยับเยินที่เซียงเท้ง (上邽 ช่างกุย ) ทุกครั้งหลังจากที่ทหารได้ชัยชนะ ก็มีแนวโน้มที่พวกเขาจะดูเบาข้าศึก เมื่อพวกเขาดูเบาข้าศึก ก็มีแนวโน้มที่จะไปสู่ความประมาท บัดนี้ทัพง่อก๊กเพิ่งพ่ายแพ้และยังเผชิญกับภัยคุกคามภายใน พวกเขาอาจจะเพิ่มการป้องกันและระแวดระวัง นอกจากนี้หลังจากทำศึกมาหลายปี ทหารเหนื่อยล้าและอยากกลับบ้าน ในตอนนี้เราได้ทหารกบฏที่ยอมจำนนหลายพันนายและประหารชีวิตจูกัดเอี๋ยนผู้ทรยศแล้ว นับตั้งแต่ศึกสงครามในช่วงปลายราชวงศ์ฮั่น มา ไม่เคยมีมาก่อนที่ฝ่ายชนะจะได้รับชัยชนะโดยสมบูรณ์เช่นนี้ เมื่อครั้งฮูฮ่องเต้ (武皇帝 อู่หฺวางตี้ ; หมายถึงโจโฉ) ทรงเอาชนะอ้วนเสี้ยว ในยุทธการที่กัวต๋อ พระองค์ไม่ได้ไล่ตามตีข้าศึกเพราะพระองค์ทรงเห็นว่าพระองค์ได้รับมามากแล้วจากชัยชนะของพระองค์ และการดันทุรังรุดหน้าไปก็มีแต่จะส่งผลเสียย้อนกลับเท่านั้น"[ 59]
สุมาเจียวจึงยกเลิกการโจมตีง่อก๊ก[ 60]
หลังทำให้ภูมิภาคห้วยหนำกลับมาสงบ อองกี๋ได้รับการแต่งตั้งจากตำแหน่งเดิมคือขุนพลพิทักษ์ภาคใต้ (鎮南將軍 เจิ้นหนานเจียงจฺวิน ) ให้เป็นขุนพลโจมตีภาคตะวันออก (征東將軍 เจิงตงเจียงจฺวิน ) รับผิดชอบดูแลราชการทหารในมณฑลยังจิ๋ว อองกี๋ยังได้รับการเลื่อนบรรดาศักดิ์จากโหวระดับตำบลเป็นโหวระดับอำเภอชื่อบรรดาศักดิ์ว่า "ตงอู่โหว" (東武侯 [ 61] [ 62]
เมื่อมารดาของอองกี๋เสียชีวิตในปี ค.ศ. 258 ราชสำนักวุยก๊กออกพระราชโองการให้เก็บข่าวเรื่องการเสียชีวิตของมารดาอองกี๋เป็นความลับ ศพของหวาง เป้า (王豹 ลกเอี๋ยง เพื่อฝังใหม่พร้อมกับมารดาของอองกี๋ ราชสำนักยังแต่งตั้งย้อนหลังให้หวาง เป้าเป็นเจ้าเมืองปักไฮ (北海 เป๋ย์ไห่ )[ 63]
ในปี ค.ศ. 259 อองกี๋ได้รับการแต่งตั้งจากตำแหน่งเดิมคือขุนพลโจมตีภาคตะวันออก (征東將軍 เจิงตงเจียงจฺวิน ) ไปเป็นขุนพลโจมตีภาคใต้ (征南將軍 เจิงหนานเจียงจฺวิน ) และรับผิดชอบดูแลปฏิบัติการทางการทหารในมณฑลเกงจิ๋ว [ 64] ถิงโหว ) และโหวระดับรองหรือกวนไล่เหา (關內侯 กวานเน่ย์โหว ) ตามลำดับ[ 65]
ในช่วงระหว่างวันที่ 17 เมษายนและ 16 พฤษภาคม ค.ศ. 261[ h] เฮาเหลก (胡烈 หู เลี่ย ) เจ้าเมืองซงหยง (襄陽 เซียงหยาง ) รายงานว่าเติ้ง โหยว (鄧由 李光 ง่อก๊ก กำลังวางแผนจะนำกำลังทหาร 18 หน่วยแปรพักตร์มาเข้าด้วยวุยก๊ก และได้ส่งผู้ใต้บังคับบัญชาชื่อจาง อู๋ (張吳 鄧生 [ 66] สุมาเจียว และราชสำนักวุยก๊กมีคำสั่งให้อองกี๋ระดมทหารหลายหน่วยจากทั่วมณฑลเกงจิ๋วรวมถึงซงหยงให้เตรียมการบุกง่อก๊กครั้งใหญ่โดยความช่วยเหลือของผู้แปรพักตร์[ 67] [ 68]
เมื่ออองกี๋ได้ยินเรื่องนี้ก็สงสัยว่าเติ้ง โหยวและหลี่ กวางแสร้งทำเป็นแปรพักตร์เข้าด้วยวุยก๊ก อองกี๋จึงเขียนรายงานด่วนถึงราชสำนักว่า:[ 69] [ 70] [ 71]
"[...] ตั้งแต่ศักราชเจียผิง (嘉平; ค.ศ. 249-254) เราประสบการก่อกบฏและความขัดแย้งภายในมาหลายครั้ง สิ่งสำคัญที่สุดที่เราควรทำตอนนี้คือการประกันเสถียรภาพของรัฐในระยะยาวและนำความสงบสุขมาสู่ราษฎร เราไม่ควรกระตือรือร้นเกินไปที่จะโจมตีข้าศึกและแสวงหาผลประโยชน์ภายนอก ท้ายที่สุดเราอาจได้รับชัยชนะเพียงเล็กน้อย แต่สูญเสียอย่างหนัก"[ 72] [ 73]
หลังสุมาเจียว ได้รับรายงาน 2 ฉบับของอองกี๋ในช่วงเวลาสั้น ๆ สุมาเจียวยังเห็นว่าเติ้ง โหยวและหลี่ กวางน่าสงสัย สุมาเจียวจึงสั่งให้กำลังทหารที่ระดมเข้ามาให้หยุดอยู่ ณ ตำแหน่งปัจจุบันทันทีและรอคอยคำสั่งเพิ่มเติม[ 74]
"ในอดีต พระเจ้าฮั่นโกโจ (漢高祖 ฮั่นเกาจู่ ) ทรงต้องการฟังคำแนะนำของหลีเสง (酈生 ลี่ เชิง ) และก่อตั้งหกรณรัฐ ขึ้นใหม่ แต่พระองค์หยุดพระดำรินั้นเมื่อเตียวเหลียง (張良 จาง เหลียง ) ทัดทาน ข้าพเจ้าอาจจะไม่ชาญฉลาดอย่างหลิวโหว[ i] [ 75]
สุมาเจียวจึงสั่งการให้กำลังทหารระแวดระวังอย่างมากในทันที จากนั้นจึงเขียนหนังสือถึงอองกี๋ตอบว่า "หลายคนที่ทำงานร่วมกันข้าเป็นเพียงคนช่างประจบประแจงที่หวังจะได้รับความโปรดปรานจากข้าผ่านการเยินยอ มีน้อยคนนักที่กล้าจะพูดออกมาอย่างตรงไปตรงมากับข้า ท่านเป็นที่รู้จักในเรื่องความจงรักภักดี ท่านมอบคำแนะนำที่ดีแก่ข้าอยู่บ่อยครั้ง ข้าควรจะฟังคำแนะนำของท่านอีกครั้ง"[ 76] [ 77]
อองกี๋เสียชีวิตในวันที่ 9 มิถุนายน ค.ศ. 261 ขณะอายุ 72 ปี (ตามการนับอายุแบบเอเชียตะวันออก )[ b] เสนาบดีโยธาธิการ (司空 ซือคง ) และมอบสมัญญานามให้ว่า "จิ่งโหว" (景侯 東武侯 [ 78] [ 1]
ชิ้นส่วนของศิลาป้ายสุสานของอองกี๋ถูกค้นพบในนครลั่วหยาง ในช่วงศักราชเฉียนหลง (ค.ศ. 1735–1795) ในยุคราชวงศ์ชิง ความจารึกบนศิลาถูกบันทึกในเล่มที่ 56 ของเฉฺวียนซานกั๋วเหวิน (全三國文 嚴可均 [ 1]
บุตรชายของอองกี๋ชื่อหวาง ฮุย (王徽 東武侯 ราชวงศ์จิ้น ขึ้นมาแทนที่รัฐวุยก๊ก ราชสำนักวุยก๊กได้ก่อตั้งระบบบรรดาศักดิ์ 5 ขั้น และตั้งให้หวาง อี้ (王廙 กวานเน่ย์โหว )[ 80]
อองกี๋มีบุตรสาวชื่อหวาง ช่าน (王粲 ชื่อรอง ว่านฺหวี่ อี๋ (女儀 ซือหม่า หรง (司馬肜 梁王 เหลียงหวาง ) โดยราชวงศ์จิ้น หวาง ช่านสิ้นพระชนม์ในปี ค.ศ. 284 มีการตั้งศิลาป้ายสุสานเพื่อหวาง ช่านในปี ค.ศ. 288 ใกล้กับอำเภอซุยหยาง (睢陽縣 ซุยหยางเซี่ยน ; ปัจจุบันคือเขตซุยหยาง นครชางชิว มณฑลเหอหนาน )[ 81]
ในปี ค.ศ. 266 หลังราชวงศ์จิ้นขึ้นมาแทนที่รัฐวุยก๊ก ราชสำนักของราชวงศ์จิ้นออกพระราชโองการว่า:
"เสนาบดีโยธาธิการอองกี๋ผู้ล่วงลับไปแล้วได้สร้างคุณงามความดีและปฏิบัติหน้าที่ด้วยคุณธรรม แต่ท่านใช้ชีวิตอย่างถ่อมตนและสมถะ และไม่ได้เป็นเจ้าของกิจการส่วนตัวใด ๆ แม้ว่าท่านดำรงตำแหน่งเป็นเวลานาน แต่ที่บ้านก็ไม่ได้มั่งคั่งมากนัก ความประพฤิตและคุณธรรมทำให้ท่านเป็นแบบอย่างที่ดีแก่มวลชน ด้วยเหตุนี้ครอบครัวของท่านจึงจะได้รับบำเหน็จเป็นข้ารับใช้สองคน"[ 82]
↑ 1.0 1.1 1.2 (... 年七十二，景元二年四月辛丑薨。) เฉฺวียนซานกั๋วเหวิน เล่มที่ 56.
↑ ("สุมาสู ก็มานะในใจยืนขึ้นจึงว่า ข้าป่วยเพียงนี้มิพอเปนไรจำจะไปเองจึงจะได้การ ก็ให้สุมาเจียว อยู่รักษาเมือง จึงให้จูกัดตุ้น นายทหารเปนแม่ทัพเมืองอิจิ๋ว ยกไปตีเมืองชิวฉุน ให้อ้าวจุ๋น นายทหารเปนแม่ทัพเมืองเซงจิ๋ว ยกไปสกัดอยู่ตำบลเจี๋ยวซองเปนทางข้าศึกจะกลับไป ให้อองตี๋ นายทหารไปตีตำบลติ่นลำ") "สามก๊ก ตอนที่ ๘๑" . วัชรญาณ . สืบค้นเมื่อ July 19, 2024 .
↑ ("ฝ่ายอองกิ๋ม คุมทหารตีเข้าไปทางประตูทิศตวันตก พบอีจ้วน นายทหารเมืองกังตั๋งเข้าจึงร้องว่า ท่านยังจะรบไปถึงไหน เร่งมาสมัคด้วยเราเถิดจะรอดชีวิต") "สามก๊ก ตอนที่ ๘๒" . วัชรญาณ . สืบค้นเมื่อ July 19, 2024 .
↑ (王基字伯輿，東萊曲城人也。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (少孤，與叔父翁居。翁撫養甚篤，基亦以孝稱。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (年十七，郡召為吏，非其好也，遂去，入琅邪界游學。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (黃初中，察孝廉，除郎中。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (是時青土初定，刺史王凌特表請基為別駕，後召為秘書郎，凌復請還。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (頃之，司徒王朗辟基，淩不遣。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (朗書劾州曰：「凡家臣之良，則升于公輔，公臣之良，則入于王職，是故古者侯伯有貢士之禮。今州取宿衞之臣，留秘閣之吏，所希聞也。」) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (淩猶不遣。淩流稱青土，蓋亦由基恊和之輔也。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (大將軍司馬宣王辟基，未至，擢為中書侍郎。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (明帝盛脩宮室，百姓勞瘁。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (基上疏曰：「臣聞古人以水喻民，曰『水所以載舟，亦所以覆舟』。故在民上者，不可以不戒懼。夫民逸則慮易，苦則思難，是以先王居之以約儉，俾不至於生患。昔顏淵云東野子之御，馬力盡矣而求進不已，是以知其將敗。今事役勞苦，男女離曠，願陛下深察東野之弊，留意舟水之喻，息奔駟於未盡，節力役於未困。昔漢有天下，至孝文時唯有同姓諸侯，而賈誼憂之曰：『置火積薪之下而寢其上，因謂之安也。』今寇賊未殄，猛將擁兵，檢之則無以應敵，乆之則難以遺後，當盛明之世，不務以除患，若子孫不競，社稷之憂也。使賈誼復起，必深切於曩時矣。」) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (散騎常侍王肅著諸經傳解及論定朝儀，改易鄭玄舊說，而基據持玄義，常與抗衡。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (遷安平太守，公事去官。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ ("ฝ่ายทหารกองทัพเมืองกังตั๋งถอยไปอยู่ตำบลตันฉอง ") "สามก๊ก ตอนที่ ๘๒" . วัชรญาณ . สืบค้นเมื่อ July 23, 2024 .
↑ (時吳兵退屯安豐 ) สามก๊ก (ซานกั๋วเหยี่นอี้ ) เล่มที่ 112.
↑ (大將軍曹爽請為從事中郎，出為安豐太守。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (郡接吳寇，為政清嚴有威惠，明設防備，敵不敢犯。加討寇將軍。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (吳嘗大發衆集建業，揚聲欲入攻揚州，刺史諸葛誕使基策之。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (基曰：「昔孫權再至合肥，一至江夏，其後全琮出廬江，朱然寇襄陽，皆無功而還。今陸遜等已死，而權年老，內無賢嗣，中無謀主。權自出則懼內釁卒起，癕疽發潰；遣將則舊將已盡，新將未信。此不過欲補定支黨，還自保護耳。」) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (後權竟不能出。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (時曹爽專柄，風化陵遲，基著時要論以切世事。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (以疾徵還，起家為河南尹，未拜，爽伏誅，基甞為爽官屬，隨例罷。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (其年為尚書，出為荊州刺史，加揚烈將軍，隨征南王昶擊吳。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (基別襲步恊於夷陵，恊閉門自守。基示以攻形，而實分兵取雄父邸閣，收米三十餘萬斛，虜安北將軍譚正，納降數千口。於是移其降民，置夷陵縣。賜爵關內侯。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (基又表城上昶，徙江夏治之，以偪夏口，由是賊不敢輕越江。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (明制度，整軍農，兼脩學校，南方稱之。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (時朝廷議欲伐吳，詔基量進趣之宜。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (基對曰：「夫兵動而無功，則威名折於外，財用窮於內，故必全而後用也。若不資通川聚糧水戰之備，則雖積兵江內，無必渡之勢矣。今江陵有沮、漳二水，溉灌膏腴之田以千數。安陸左右，陂池沃衍。若水陸並農，以實軍資，然後引兵詣江陵、夷陵，分據夏口，順沮、漳，資水浮糓而下。賊知官兵有經乆之勢，則拒天誅者意沮，而向王化者益固。然後率合蠻夷以攻其內，精卒勁兵以討其外，則夏口以上必拔，而江外之郡不守。如此，吳、蜀之交絕，交絕而吳禽矣。不然，兵出之利，未可必矣。」) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (於是遂止。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (司馬景王新統政，基書戒之曰： ...) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (「天下至廣，萬機至猥，誠不可不矜矜業業，坐而待旦也。夫志正則衆邪不生，心靜則衆事不躁，思慮審定則教令不煩，親用忠良則遠近恊服。故知和遠在身，定衆在心。許允、傅嘏、袁侃、崔贊皆一時正士，有直質而無流心，可與同政事者也。」) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (景王納其言。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (高貴鄉公即尊位，進封常樂亭侯。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27
↑ (毌丘儉、文欽作亂，以基為行監軍、假節，統許昌軍，適與景王會於許昌。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (景王曰：「君籌儉等何如？」基曰：「淮南之逆，非吏民思亂也，儉等誑脅迫懼，畏目下之戮，是以尚群聚耳。若大兵臨偪，必土崩瓦解，儉、欽之首，不終朝而縣於軍門矣。」景王曰：「善。」) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (乃令基居軍前。議者咸以儉、欽慓悍，難與爭鋒。詔基停駐。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (基以為：「儉等舉軍足以深入，而乆不進者，是其詐偽已露，衆心疑沮也。今不張示威形以副民望，而停軍高壘，有似畏懦，非用兵之勢也。若或虜略民人，又州郡兵家為賊所得者，更懷離心；儉等所迫脅者，自顧罪重，不敢復還，此為錯兵無用之地，而成姦宄之源。吳寇因之，則淮南非國家之有，譙、沛、汝、豫危而不安，此計之大失也。軍宜速進據南頓，南頓有大邸閣，計足軍人四十日糧。保堅城，因積穀，先人有奪人之心，此平賊之要也。」) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (基屢請，乃聽進據濦水。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (旣至，復言曰：「兵聞拙速，未覩工遟之乆。方今外有彊寇，內有叛臣，若不時決，則事之深淺未可測也。議者多欲將軍持重。將軍持重是也，停軍不進非也。持重非不行之謂也，進而不可犯耳。今據堅城，保壁壘，以積實資虜，縣運軍糧，甚非計也。」) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (景王欲須諸軍集到，猶尚未許。基曰：「將在軍，君令有所不受。彼得則利，我得亦利，是謂爭城，南頓是也。」) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (遂輙進據南頓，儉等從項亦爭欲往，發十餘里，聞基先到，復還保項。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (時兖州刺史鄧艾屯樂嘉，儉使文欽將兵襲艾。基知其勢分，進兵偪項，儉衆遂敗。欽等已平，遷鎮南將軍，都督豫州諸軍事，領豫州刺史，進封安樂鄉侯。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (上疏求分戶二百，賜叔父子喬爵關內侯，以報叔父拊育之德。有詔特聽。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (諸葛誕反，基以本官行鎮東將軍，都督揚、豫諸軍事。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (時大軍在項，以賊兵精，詔基斂軍堅壘。基累啟求進討。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (會吳遣朱異來救誕，軍於安城。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (基又被詔引諸軍轉據北山，基謂諸將曰：「今圍壘轉固，兵馬向集，但當精修守備以待越逸，而更移兵守險，使得放縱，雖有智者不能善後矣。」) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (遂守便宜上疏曰：「今與賊家對敵，當不動如山。若遷移依險，人心搖蕩，於勢大損。諸軍並據深溝高壘，衆心皆定，不可傾動，此御兵之要也。」) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (書奏，報聽。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (大將軍司馬文王進屯丘頭，分部圍守，各有所統。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (基督城東城南二十六軍，文王勑軍吏入鎮南部界，一不得有所遣。城中食盡，晝夜攻壘，基輙拒擊，破之。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (壽春旣拔，文王與基書曰：「初議者云云，求移者甚衆，時未臨履，亦謂宜然。將軍深筭利害，獨秉固志，上違詔命，下拒衆議，終至制敵禽賊，雖古人所述，不是過也。」) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (文王欲遣諸將輕兵深入，招迎唐咨等子弟，因釁有蕩覆吳之勢。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (基諫曰：「昔諸葛恪乘東關之勝，竭江表之兵，以圍新城，城旣不拔，而衆死者太半。姜維因洮上之利，輕兵深入，糧餉不繼，軍覆上邽。夫大捷之後，上下輕敵，輕敵則慮難不深。今賊新敗於外，又內患未弭，是其脩備設慮之時也。且兵出踰年，人有歸志，今俘馘十萬，罪人斯得，自歷代征伐，未有全兵獨克如今之盛者也。武皇帝克袁紹於官渡，自以所獲已多，不復追奔，懼挫威也。」) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (文王乃止。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (以淮南初定，轉基為征東將軍，都督揚州諸軍事，進封東武侯。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (基上疏固讓，歸功參佐，由是長史司馬等七人皆侯。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (是歲，基母卒，詔祕其凶問，迎基父豹喪合葬洛陽，追贈豹北海太守。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (甘露四年，轉為征南將軍，都督荊州諸軍事。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (常道鄉公即尊位，增邑千戶，并前五千七百戶。前後封子二人亭侯、關內侯。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ 66.0 66.1 (司馬彪戰畧載基此事，詳於本傳。曰：「景元二年春三月，襄陽太守胡烈表上『吳賊鄧由、李光等，同謀十八屯，欲來歸化，遣將張吳、鄧生，并送質任。克期欲令郡軍臨江迎拔』。) อรรถาธิบายจากจ้านเลฺว่ ของซือหม่า เปียวในสามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (景元二年，襄陽太守表吳賊鄧由等欲來歸化，基被詔，當因此震蕩江表。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (大將軍司馬文王啟聞。詔征南將軍王基部分諸軍，使烈督萬人徑造沮水，荊州、義陽南屯宜城，承書夙發。若由等如期到者，便當因此震蕩江表。) อรรถาธิบายจากจ้านเลฺว่ ของซือหม่า เปียวในสามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (基疑其詐，馳驛陳狀。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (基疑賊詐降，誘致官兵，馳驛止文王，說由等可疑之狀。) อรรถาธิบายจากจ้านเลฺว่ ของซือหม่า เปียวในสามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (『且當清澄，未宜便舉重兵深入應之』。) อรรถาธิบายจากจ้านเลฺว่ ของซือหม่า เปียวในสามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (且曰：「嘉平以來，累有內難，當今之務，在於鎮安社稷，綏寧百姓，未宜動衆以求外利。」) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (又曰：『夷陵東道，當由車御，至赤岸乃得渡坦，西道當出箭谿口，乃趣平土，皆山險狹，竹木叢蔚，卒有要害，弩馬不陳。今者筋角弩弱，水潦方降，廢盛農之務，徼難必之利，此事之危者也。昔子午之役，兵行數百里而值霖雨，橋閣破壞，後糧腐敗，前軍縣乏。姜維深入，不待輜重，士衆飢餓，覆軍上邽。文欽、唐咨，舉吳重兵，昧利壽春，身歿不反。此皆近事之鑒戒也。嘉平以來，累有內難。當今之宜，當鎮安社稷，撫寧上下，力農務本，懷柔百姓，未宜動衆以求外利也。得之未足為多，失之傷損威重。』) อรรถาธิบายจากจ้านเลฺว่ ของซือหม่า เปียวในสามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (文王累得基書，意疑。尋勑諸軍已上道者，且權停住所在，須後節度。) อรรถาธิบายจากจ้านเลฺว่ ของซือหม่า เปียวในสามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (基又言於文王曰：『昔漢祖納酈生之說，欲封六國，寤張良之謀，而趣銷印。基謀慮淺短，誠不及留侯，亦懼襄陽有食其之謬。』) อรรถาธิบายจากจ้านเลฺว่ ของซือหม่า เปียวในสามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (文王報書曰：「凡處事者，多曲相從順，鮮能確然共盡理實。誠感忠愛，每見規示，輙敬依來指。」後由等竟不降。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (文王於是遂罷軍嚴，後由等果不降。」) อรรถาธิบายจากจ้านเลฺว่ ของซือหม่า เปียวในสามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (是歲基薨，追贈司空，謚曰景侯。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (子徽嗣，早卒。咸熈中，開建五等，以基著勳前朝，改封基孫廙，而以東武餘邑賜一子爵關內侯。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
↑ (蠡臺直東，又有一臺，世謂之雀臺也。城內東西道北，有晉梁王妃王氏陵表，竝列二碑，碑云：妃諱粲，字女儀，東萊曲城人也。齊北海府君之孫，司空東武景侯之季女，咸熙元年嬪於司馬氏，泰始二年妃於國，太康五年薨，營陵於新蒙之，太康九年立碑。) ฉุ่ยจิงจู้ เล่มที่ 24.
↑ (晉室踐阼，下詔曰：「故司空王基旣著德立勳，又治身清素，不營產業，乆在重任，家無私積，可謂身沒行顯，足用勵俗者也。其以奴婢二人賜其家。」) สามก๊กจี่ เล่มที่ 27.
จักรพรรดิ จักรพรรดินี เจ้าชายและราชนิกูลชาย เจ้าหญิงและราชนิกูลหญิง ผู้สำเร็จราชการแผ่นดิน ข้าราชการฝ่ายพลเรือน ข้าราชการฝ่ายทหาร สตรีที่มีชื่อเสียง บุคคลที่มีชื่อเสียงคนอื่น ๆ
