พระพุทธบุษยรัตน์จักรพรรดิพิมลมณีมัย

พระพุทธบุษยรัตน์-
จักรพรรดิพิมลมณีมัย
ชื่อเต็มพระพุทธบุษยรัตน์-
จักรพรรดิพิมลมณีมัย
ชื่อสามัญพระพุทธบุษยรัตน์, พระแก้วขาว
ประเภทพระพุทธรูป
ศิลปะล้านนา ปางสมาธิ
ความกว้าง7.5 นิ้ว
ความสูง12.5 นิ้ว (ไม่รวมฐาน)
วัสดุแก้วผลึกขาวใส
(แก้วบุษยา หรือ บุษยารัตน์)
สถานที่ประดิษฐานพระที่นั่งอัมพรสถาน พระราชวังดุสิต
ความสำคัญเคยประดิษฐานเป็นองค์ประธาน ในพระพุทธรัตนสถาน
หมายเหตุประดับด้วยฉัตรทองคำ 9 ชั้น ลายฉลุดุนนูน ฝังเพชรพลอยนพเก้า จำนวน 3427 เม็ด
icon สถานีย่อยพระพุทธศาสนา

พระพุทธบุษยรัตน์จักรพรรดิพิมลมณีมัย เป็นพระพุทธรูปสำคัญของประเทศองค์หนึ่ง ปัจจุบันประดิษฐานอยู่ที่ พระที่นั่งอัมพรสถาน พระราชวังดุสิต

ประวัติ

พระพุทธบุษยรัตนจักรพรรดิพิมลมณีมัย องค์นี้ เรียกกันหลายชื่อ เช่น พระแก้วขาว พระแก้วพระกรรณบิ่น พระแก้วหูบิ่น พระพุทธบุษยรัตน์ และพระพุทธบุษยรัตน์จักรพรรดิพิมลมณีมัย เป็นต้น ชื่อแต่เดิมนั้น ที่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 ทรงถวายพระนามไว้ คือ "พระพุทธบุษยรัตนจักรพรรดิพิมลมณีมัย"

สันนิษฐานว่า คือพระแก้วขาว ซึ่งปรากฏเรื่องราวในพงศาวดารโยนก ความว่า พระอรหันต์ได้แก้วขาวมาจากจันทรเทวบุตร จึงขอให้พระวิษณุกรรมแกะสลักเป็นพระพุทธรูป แล้วบรรจุพระบรมธาตุ 4 องค์ไว้ที่พระเมาลี พระนลาฏ พระอุระ และพระโอษฐ์ พระแก้วขาวนี้ประดิษฐานอยู่ที่เมืองละโว้ จนกระทั่งพระนางจามเทวีอัญเชิญไปประดิษฐาน ณ เมืองหริภุญไชย ในปี พ.ศ. 2011 พระเจ้าติโลกราชแห่งเมืองเชียงใหม่ ได้อัญเชิญจากเมืองหริภุญไชยไปเมืองเชียงใหม่ ประดิษฐานคู่กับพระแก้วมรกตเป็นเวลา 84 ปี

จากนั้นในปี พ.ศ. 2093 พระเจ้าไชยเชษฐาธิราชจึงอัญเชิญพระแก้วขาว และพระแก้วมรกตจากเมืองเชียงใหม่ ไปประดิษฐานที่เมืองหลวงพระบาง และเมื่อย้ายเมืองหลวงจากหลวงพระบางไปตั้งที่เวียงจันทน์ในปี พ.ศ. 2107 นั้น ไม่ปรากฏว่าได้อัญเชิญพระแก้วขาวไปพร้อมกับพระแก้วมรกตด้วย สันนิษฐานว่าคงเคลื่อนย้ายไปซ่อนไว้ ณ ถ้ำเขาส้มป่อย ดังความในพงศาวดารหัวเมืองมณฑลอีสานว่า

ลุจุลศักราช 1086[1] ปีมะโรง ฉศก มีพรานป่าคนหนึ่งนำความแจ้งต่อแสนท้าวพระยาว่า เห็นพรานทึงพรานเทือง ข่าบ้านส้มป่อย นายอน (คือที่เปนเมืองสพาดเดี๋ยวนี้) ได้พระแก้วผลึกมาเข้าใจว่าเปนรูปมนุษย์น้อย นายพรานเอาเชือกผูกพระสอให้บุตรลากเล่นจนพระกรรณบิ่นไปข้างหนึ่ง ครั้นความทราบถึงเจ้าสร้อยศรีสมุท จึงให้แสนท้าวพระยาไปเชิญรับพระแก้วผลึกแห่มาประดิษฐานไว้ ณ เมืองจำปาศักดิ์ มีการสมโภช 3 วัน แล้วให้พวกที่มาส่งพระแก้วนั้นตั้งอยู่บ้านขามเนิง เรียกว่า ข่าข้าพระแก้วมาจนบัดนี้ แลตั้งให้พรานทึง พรานเทือง เปนนายบ้าน ควบคุมพวกข่าบ้านส้มป่อย นายอนให้เปนส่วยขี้ผึ้งผ้าขาว ถวายพระแก้วต่อมา จนส่งพระแก้วลงมากรุงเทพฯ[2]

รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ 2 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ โปรดให้ข้าหลวงไปปลงศพเจ้าพระวิไชยราชขัตติยวงศา (เจ้าหน้า - เป็นเจ้าผู้ครองนครจำปาศักดิ์ลำดับที่ 3) ที่เมืองนครจำปาศักดิ์ ในปี พ.ศ. 2354 ข้าหลวงได้เห็นพระแก้วผลึกสีขาว จึงมีใบบอกให้นำความกราบบังคมทูลถวายพระแก้วผลึก โดยตั้งขบวนแห่ตั้งแต่เมืองสระบุรี และมีการสมโภชตามหัวเมืองรายทางตลอดมาจนถึงกรุงเทพฯ

เมื่อเสร็จงานสมโภชที่ กรุงเทพฯ แล้ว โปรดให้ประชุมช่างจัดหาเนื้อแก้วผลึกเหมือนองค์พระ เพื่อเจียระไนแก้วติดปลายพระกรรณขวาที่แตกชำรุดให้สมบูรณ์ และขัดชำระองค์พระให้เป็นเงางามเสมอกัน กับพระราชทานพระราชดำริ ให้ช่างปั้นฐานต่อองค์พระตามที่พอพระราชหฤทัย แล้วหล่อด้วยทองสำริดแต่งให้เกลี้ยงหุ้มด้วยทองคำ ส่วนยอดพระรัศมีรับสั่งให้ช่างแผ่ทองคำหุ้มส่วนพระเศียร ดุนเป็นเม็ดพระศกต้องตามแบบแผนของพระพุทธรูป ต่อกับพระรัศมีลงยาราชาวดีประดับเพชร ใจกลางหน้าหลังและกลีบต้นพระรัศมี แต่เมื่อถวายสวมเครื่องทองส่วนยอดพระรัศมีแล้ว สีพระพักตร์ไม่ผ่องใสเหมือนสีองค์พระ จึงแก้ไขด้วยการเอาเนื้อเงินไล่ขาวบริสุทธิ์แผ่หุ้มก่อนชั้นหนึ่ง ขัดเงินให้เกลี้ยงเป็นเงางามแล้วจึงสวมพระศกทองคำบนแผ่นเงิน ทำให้พระพักตร์ใสสะอาดขาวนวลเสมอกับพระองค์ แล้วรับสั่งให้ทำพระสุวรรณกรัณฑ์น้อย สอดในช่องบนพระจุฬาธาตุเป็นที่บรรจุพระบรมธาตุ และนำทองคำลงราชาวดีขาวดำผังแนบพระเนตรให้งดงาม ทำฉัตรทองคำ 5 ชั้น ชั้นต้นเท่าส่วนพระอังสาลงยาราชาวดีประดับพลอย มีใบโพธิ์แก้วห้อยเป็นเครื่องประดับ แล้วอัญเชิญไปประดิษฐานไว้ในหอพระเจ้า (หอพระสุราลัยพิมาน) ด้านตะวันออกของพระที่นั่งไพศาลทักษิณ

รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว หลังจากทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้นำพระเบญจาตั้งบุษบกสูง เพื่อประดิษฐานพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากรแล้ว ในการพระราชพิธีใหญ่ต่าง ๆ โปรดให้อัญเชิญพระแก้วผลึกสีขาวตั้งเป็นประธานในพิธีแทนพระแก้วมรกต

รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในปี พ.ศ. 2404 โปรดให้ช่างทำเครื่องประดับองค์พระและฐานพระพุทธรูปใหม่ พร้อมทั้งฉัตรกลางและซ้าย ขวา แล้วตั้งการฉลองสมโภชในพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ระหว่างวันที่ 15 – 17 พฤษภาคม พ.ศ. 2404 และถวายพระนามพระแก้วผลึกนี้ว่า “พระพุทธบุษยรัตนจักรพรรดิพิมลมณีมัย” กับทั้งโปรดให้สร้างพระวิหารศิลาในพระบรมมหาราชวัง เป็นที่ประดิษฐาน พระราชทานชื่อว่า พระพุทธรัตนสถาน

ต่อมาเมื่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ผนวชในปี พ.ศ. 2416 นั้น โปรดให้ผูกพัทธสีมาพระวิหารพระพุทธรัตนสถาน เป็นพระอุโบสถเพื่อทำสังฆกรรม หลังจากนั้นพระพุทธรัตนสถานก็เป็นสถานที่ทำพุทธบูชาของฝ่ายใน และเมื่อทรงสร้างพระที่นั่งอัมพรสถาน พระราชวังดุสิตแล้ว โปรดให้อัญเชิญพระพุทธบุษยรัตนฯ ไปประดิษฐาน ณ พระที่นั่งอัมพรสถาน เมื่อพระองค์เสด็จสวรรคตแล้วจึงอัญเชิญพระพุทธบุษยรัตนฯ กลับไปประดิษฐาน ณ พระพุทธรัตนสถานตามเดิม

ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ได้อัญเชิญพระพุทธบุษยรัตน์ กลับไปประดิษฐาน ณ หอพระสุราลัยพิมาน พระที่นั่งอัมพรสถานสืบมาจนทุกวันนี้

การขึ้นทะเบียน

  • กระทรวงศึกษาธิการ ประกาศเป็นพระพุทธรูปสำคัญ ตามบัญชีแนบท้ายในระเบียบกระทรวงศึกษาธิการ ว่าด้วยการก่อสร้างอนุสาวรีย์แห่งชาติ และการจำลองพระพุทธรูปสำคัญ พ.ศ. 2520

แหล่งข้อมูลอื่น

  • Baird, Ian G. “Champassak Royal Sacred Buddha Images, Power and Political Geography.” South East Asia Research 25, 4 (2017): 359–378.

อ้างอิง

Read other articles:

Rodrigo de VillaLembaran iklan, versi IndonesiaSutradara Rempo Urip Gregorio Fernandez Produser Djamaluddin Malik Ditulis oleh Nemesio Caravana Pemeran Mario Montenegro Delia Razon Rd Mochtar Netty Herawaty PerusahaanproduksiPersariLVN StudioTanggal rilis3 November 1952; 71 tahun lalu (1952-11-03)Negara Indonesia Filipina Bahasa Indonesia Filipino Rodrigo de Villa adalah sebuah film drama Indonesia-Filipina yang dirilis pada 1952. Film tersebut merupakan hasil kerjasama produksi oleh LVN...

 

Onze-Lieve-Vrouw ter Kempenkerk De Onze-Lieve-Vrouw ter Kempenkerk is de parochiekerk van de Lommelse wijk Balendijk, gelegen aan de Tortelstraat. Deze kerk werd ingezegend in 1966, toen de wijk groeiende was vanwege de vestiging van de Philips-glasfabriek in de nabijheid. In de jaren '80 van de 20e eeuw werden nog eens 900 huizen bijgebouwd in het kader van de nieuwbouwwijk Balendijk-West, waardoor het aantal gelovigen nog verder toenam. Het kerkgebouw oogt als een noodkerk. De architectonis...

 

El edificio Haus des Hehrers usaba un sistema de lámparas que simulaban los píxeles de una pantalla. El Proyecto Blinkenlights fue una instalación lumínica en el edificio Haus des Lehrers (Casa del Maestro), situado en Alexanderplatz, en la ciudad de Berlín. Este proyecto tenía como finalidad transformar el edificio en la mayor pantalla de ordenador interactiva del mundo, y para conseguirlo se transformó la fachada del edificio en un monitor monocromo gigante de baja resolución. Fue o...

Time of discovery of asteroids which came closer to Earth than the Moon in 2018   After closest approach: 54 (58.1%)   < 24 hours before: 11 (11.8%)   up to 7 days before: 26 (28.0%)   > one week before: 0 (0.0%)   > 7 weeks before: 0 (0.0%)   > one year before: 2 (2.2%) Simulated animation of 2017 YE5, a binary system asteroid, which came within 15.5 lunar distances in June 2019 Below is the list of asteroid close approaches to Earth in 2018. Timelin...

 

Yohanes Wong Niti Harto NegoroDirsamapta Polda Jambi Informasi pribadiLahir17 Oktober 1972 (umur 51)Karang Endah, Sumatera SelatanAlma materAkademi Kepolisian (1994)Karier militerPihak IndonesiaDinas/cabang Kepolisian Daerah JambiMasa dinas1994—sekarangPangkat Komisaris Besar PolisiNRP72100448SatuanLantasSunting kotak info • L • B Kombes. Pol. Yohanes Wong Niti Harto Negoro, S.I.K. (lahir 17 Oktober 1972) adalah seorang perwira menengah Polri yang sejak 3 Agustu...

 

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada November 2022. BeataElisabetta SannaO.F.S.Gambar sekitar tahun 1900.Orang awamLahir(1788-04-23)23 April 1788Codrongianos, Sassari, Kerajaan SardiniaMeninggal17 Februari 1857(1857-02-17) (umur 68)Roma, Negara GerejaMakamSan Salvatore in Onda, ItaliaDihormati diG...

Gedung HSBC tahun 1886 sebelum direnovasi seperti sekarang Pembangunan Gedung HSBC dan Gedung Pabean, yang dibangun pada tahun 1925-1927 Gedung HSBC dan di sebelah kanan adalah Gedung Pabean Gedung HSBC atau sering juga disebut Gedung Pemerintah Kota, adalah gedung bergaya neo-klasik enam lantai di the Bund, Jalan Zhongshan Timur No.12, Shanghai, Tiongkok. Gedung ini merupakan kantor pusat The Hongkong and Shanghai Banking Corporation (HSBC) cabang Shanghai dari tahun 1923 hingga 1955 dan saa...

 

Japanese fashion magazine This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Seventeen Japanese magazine – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (F...

 

Rugby playerJack ManchesterJohn in 1935Birth nameJohn Eaton ManchesterDate of birth(1908-01-29)29 January 1908Place of birthWaimate, New ZealandDate of death6 September 1983(1983-09-06) (aged 75)Place of deathDunedin, New ZealandHeight1.85 m (6 ft 1 in)Weight90 kg (200 lb)SchoolTimaru Boys' High SchoolRugby union careerPosition(s) FlankerAmateur team(s)Years Team Apps (Points) Christchurch ()Provincial / State sidesYears Team Apps (Points)1928–36 Canterbury 59 ...

Political group This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article does not cite any sources. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Puerto Rican Commission – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (July 2010) (Learn how and when to remo...

 

1994 racing video game 1994 video gameESPN SpeedWorldSega Genesis cover artDeveloper(s)Park Place Productions[1]Publisher(s)Sony Imagesoft[2]Designer(s)Vincent Weeks Phillip Weeks Bob Gordon Mark Lyons Christopher WhaleyPlatform(s)Super NES Sega GenesisReleaseSega Genesis: NA: 1994[1]Genre(s)Racing[3]Mode(s)Single-player Multiplayer (up to two players) Composition : Rex Baca and Joe Hight ESPN SpeedWorld is a Super NES and Sega Genesis video game that was ...

 

Artikel ini tidak memiliki referensi atau sumber tepercaya sehingga isinya tidak bisa dipastikan. Tolong bantu perbaiki artikel ini dengan menambahkan referensi yang layak. Tulisan tanpa sumber dapat dipertanyakan dan dihapus sewaktu-waktu.Cari sumber: Selat Bosporus – berita · surat kabar · buku · cendekiawan · JSTOR Untuk Bosporus sebagai jembatan, lihat: Jembatan Bosporus. Selat Dardanella (kekuningan) dan Bosporus (kemerahan). Bosporus (bahasa Yuna...

Salt Plains National Wildlife RefugeIUCN category IV (habitat/species management area)The Salt Plains near the Crystal digging areaSalt PlainsShow map of OklahomaSalt PlainsShow map of the United StatesLocationAlfalfa County, OklahomaNearest cityJetCoordinates36°45′01″N 98°13′27″W / 36.750314°N 98.224259°W / 36.750314; -98.224259Area32,080 acres (129.8 km2)Established1930Governing bodyUnited States Fish and Wildlife ServiceWebsiteSalt Plains ...

 

Peta menunjukan lokasi Dumalneg Data sensus penduduk di Dumalneg Tahun Populasi Persentase 19951.109—20001.4866.48%20071.7162.00% Dumalneg adalah munisipalitas yang terletak di provinsi Ilocos Norte, Filipina. Pada tahun 2010, munisipalitas ini memiliki populasi sebesar 1.747 jiwa atau 346 rumah tangga. Pembagian wilayah Secara administratif Dumalneg hanya terdiri dari 1 barangay saja, yaitu: Dumalneg Pranala luar Pasyalan Ilocos Norte Philippine Standard Geographic Code Diarsipkan 2012-04-...

 

Село Старе Залубиціпол. Stare Załubice Координати 52°28′ пн. ш. 21°07′ сх. д. / 52.467° пн. ш. 21.117° сх. д. / 52.467; 21.117Координати: 52°28′ пн. ш. 21°07′ сх. д. / 52.467° пн. ш. 21.117° сх. д. / 52.467; 21.117 Країна ПольщаПольщаВоєводство Мазовец...

Amstrad GX4000 InformaciónTipo VideoconsolaGeneración Tercera generaciónFabricante AmstradProcesador Zilog Z80 @ 4 MHzDescontinuación 1991Unidades vendidas 15,000Datos técnicosProcesador Zilog Z80 @ 4 MHzVideojuego más vendido Burnin' Rubber (en paquete)[editar datos en Wikidata] La GX4000 es una consola de videojuegos que fue fabricada por Amstrad. Fue el intento, de corta duración, de la compañía para entrar en el mercado de consolas de juegos.[2]​ La consola fue la...

 

Special edition of the Piper J-3 Cub Flitfire Cub Flitfire Wisconsin Rickenbacker AirportColumbus Ohio, July 1991 Role Multipurpose light civil aircraftType of aircraft Manufacturer Piper Aircraft First flight 27 April 1941 Produced 10 – 22 April 1941 Number built 51[1][a] The Flitfire is a special edition of the Piper J-3 Cub that was used to raise funds to support the British war effort in World War II. The name Flitfire is a play on words referring to the RAF's most w...

 

Chilean businessman, lawyer and politician This article relies largely or entirely on a single source. Relevant discussion may be found on the talk page. Please help improve this article by introducing citations to additional sources.Find sources: Melchor Concha y Toro – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (February 2024) Melchor de Concha y ToroSenatorfrom SantiagoIn office1885–1891 Personal detailsBorn(1833-10-10)10 October 1833Santiago, Ch...

Brusimpiano commune di Italia Tempat categoria:Articles mancats de coordenades Negara berdaulatItaliaRegion di ItaliaLombardyProvinsi di ItaliaProvinsi Varese NegaraItalia Ibu kotaBrusimpiano PendudukTotal1.177  (2023 )GeografiLuas wilayah5,91 km² [convert: unit tak dikenal]Ketinggian289 m Berbatasan denganCuasso al Monte Lavena Ponte Tresa Marzio Porto Ceresio Caslano (en) Lugano Morcote SejarahSanto pelindungKelahiran Maria Informasi tambahanKode pos21050 Zona waktuUTC+1 UTC+2 Ko...

 

Species of eucalyptus Yarraman ironbark Scientific classification Kingdom: Plantae Clade: Tracheophytes Clade: Angiosperms Clade: Eudicots Clade: Rosids Order: Myrtales Family: Myrtaceae Genus: Eucalyptus Species: E. melanoleuca Binomial name Eucalyptus melanoleucaS.T.Blake[1] Eucalyptus melanoleuca, commonly known as yarraman ironbark[2] or nanango ironbark,[3] is a species of tree that is endemic to south-east Queensland. It has rough ironbark on the trunk and l...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!