กระเทียมต้น ชื่อวิทยาศาสตร์: Allium ampeloprasum var. porrum (L.), บางครั้งใช้ว่า Allium porrum เป็นพืชผักชนิดหนึ่งอยู่ในกลุ่มเดียวกับหอมและกระเทียม ในวงศ์ Amaryllidaceae วงศ์ย่อย Allioideae[1] ผักที่ใกล้เคียงคือกระเทียมโทน (elephant garlic) และ kurrat ซึ่งเป็นสปีชีส์ย่อยของ Allium ampeloprasum และใช้เป็นอาหารได้ต่างกัน ส่วนที่กินได้ของกระเทียมต้นคือส่วนของกาบใบซึ่งบางครั้งเรียกว่าต้นหรือก้าน
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ไม้ล้มลุกสองปี สูง 0.4 - 1 ม. มีกลิ่นอ่อนกว่ากระเทียม มีเหง้าขนาดเล็ก รูปไข่ สีขาว ไม่แบ่งเป็นหลายกลีบเช่นกระเทียม[2]
ใบ
ใบเดี่ยว ขึ้นมาจากดิน เรียงซ้อนสลับ แบนเป็นแถบแคบ กว้าง 1.2 - 5 ซม. ยาว 30 - 90 ซม. ปลายแหลม ขอบเรียบและพับทบเป็นสันตลอดความยาวของใบ โคนใบแผ่เป็นแผ่นและเชื่อมติดกันเป็นวงรอบใบที่อ่อนกว่าและก้านช่อดอกทำให้เกิดเป็นลำต้นเทียม ปลายใบสีเขียวและสีจะค่อย ๆ จางลงจนกระทั่งถึงโคนใบ ส่วนที่หุ้มหัวอยู่จะมีสีขาวหรือขาวอมเขียว.[2]
ดอก
ช่อดอกเป็นแบบช่อซี่ร่มแน่น ขนาดใหญ่ กลม มีดอกเล็ก ๆ จำนวนมากประมาณ 50 ดอก ก้านดอกย่อยยาว 1.2 - 2.5 ซม. ไม่มีตะเกียง มีใบประดับ 1 ใบ เป็นจะงอยยาวแหลมหุ้มช่อดอกขณะที่ยังตูมอยู่ แต่พอช่อดอกบานใบประดับจะเปิดอ้าออกและห้อยลง ก้านช่อดอกเป็นก้านโดด เรียบ รูปทรงกระบอกตัน ยาว 0.6 - 1 ม. ดอกสมบูรณ์เพศ กลีบรวม 6 กลีบ สีชมพู รูปไข่ ยาว 5 - 6 มม. แยกจากกันหรือติดกันที่โคน เกสรเพศผู้ 6 อัน ติดที่โคนของกลีบรวม อับเรณูมักยื่นขึ้นมาสูงกว่าส่วนอื่น ๆ ของดอก รังไข่ 3 ช่อง มีออวุล 1 - 2 เม็ด ผลเล็กเป็นกระเปาะสั้น ๆ มี 3 พู เมล็ดเล็ก สีดำ[2]
ราก
กระเทียมต้นประกอบด้วยราก (root) สองระบบคือระบบรากฝอย (fibrous root system) และขนราก (root hair)[3]
ลำต้น
มีลักษณะเป็นแผ่นอยู่ระหว่างลำต้นเทียม และราก
กระเทียมต้นพร้อมขาย
ถิ่นกำเนิด
ทวีปยุโรปและทางตะวันตกของทวีปเอเชีย[2]
การใช้ประโยชน์
ใช้เป็นอาหาร โดยใช้ส่วนของลำต้นเทียมปรุงเป็นอาหารได้หลายอย่าง ใช้ปรุงรสและแต่งกลิ่นอาหาร ในประเทศแถบอากาศหนาวใช้เป็นเครื่องเทศ เป็นยาฆ่าเชื้อในลำไส้ ขับเสมหะ ขับปัสสาวะ บำบัดโรคไขข้ออักเสบ โรคตับ และใช้เป็นยาพอก [4]
อ้างอิง
