ఉజ్జయిని జిల్లా

ఉజ్జయిని జిల్లా
జిల్లా
మహకల్ దేవాలయం, ఉజ్జయిని
మధ్య ప్రదేశ్ పటంలో జిల్లా స్థానం
దేశం	భారతదేసం
రాష్ట్రం	మధ్య ప్రదేశ్
డివిజను	ఉజ్జయిని
ముఖ్యపట్టణం	ఉజ్జయిని
విస్తీర్ణం
• మొత్తం	6,091 కి.మీ^2 (2,352 చ. మై)
జనాభా  (2011)
• మొత్తం	19,86,864
• జనసాంద్రత	330/కి.మీ^2 (840/చ. మై.)
జనాభా వివరాలు
• అక్షరాస్యత	73.55%
Time zone	UTC+05:30 (IST)
Website	http://ujjain.nic.in

ఉజ్జయిని జిల్లా మధ్య ప్రదేశ్ రాష్ట్రం లోని జిల్లాల్లో ఒకటి. చారిత్రిక నగరం ఉజ్జయిని, ఈ జిల్లాకు ముఖ్యపట్టణం. కర్కట రేఖ ఉజ్జయిని గుండా వెళుతుంది. జిల్లా విస్తీర్ణం 6,091 చ.కి.మీ.  2011 లో జనాభా 19,86,864, 2001 లో 17,10,982 గా ఉన్న జనాభా దశాబ్ద కాలంలో 16.12% పెరిగింది.

జనాభా

చారిత్రికంగా జనాభా
సంవత్సరం	జనాభా	±%
1901	2,95,312	—
1911	3,40,132	+15.2%
1921	3,37,554	−0.8%
1931	3,96,894	+17.6%
1941	4,54,370	+14.5%
1951	5,43,325	+19.6%
1961	6,61,720	+21.8%
1971	8,62,516	+30.3%
1981	11,17,002	+29.5%
1991	13,83,086	+23.8%
2001	17,10,982	+23.7%
2011	19,86,864	+16.1%

2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం ఉజ్జయిని జిల్లా జనాభా 19,86,864. ^[1] ఇది స్లోవేనియా దేశానికి ^[2] లేదా యుఎస్ రాష్ట్రమైన న్యూ మెక్సికోకు సమానం. ^[3] జనాభా పరంగా ఇది భారతదేశ జిల్లాల్లో 233 వ స్థానంలో ఉంది. జిల్లాలో జనసాంద్రత 326. 2001-2011 దశాబ్దంలో దాని జనాభా వృద్ధి రేటు 16.11%. ఉజ్జయినీ జిల్లాలో లింగ నిష్పత్తి 954. అక్షరాస్యత రేటు 73,55%.

2011 జనగణన ప్రకారం, జిల్లా జనాభాలో 95,21% మంది హిందీ మాట్లాడేవారు. 2.83% మంది ఉర్దూ, 0.58% గుజరాతీ, 0.56% మరాఠీ0.40% సింధీ మాట్లేడ్వారు ఉన్నారు. ^[4]

భౌగోళికం

ఈ జిల్లాకు ఈశాన్యాన, తూర్పున షాజాపూర్, ఆగ్నేయంలో దేవాస్, దక్షిణాన ఇండోర్, నైరుతి దిశలో ధార్, పశ్చిమ, వాయువ్య దిశల్లో రత్లాం జిల్లాలు సరిహద్దులుగా ఉన్నాయి. ఈ జిల్లా ఉజ్జయిని డివిజన్‌లో భాగం.

నదులు, సరస్సులు

చంబల్ నదికి ఉపనది అయిన షిప్రా నది జిల్లాలో ప్రధానమైన నది. ఇతర నదులలో గంభీర్ నది, కాహ్న్ నది ఉన్నాయి. ఈ రెండూ షిప్రాకు ఉపనదులు

వివిధ విభాగాలు

2008 లో పార్లమెంటరీ, శాసనసభ నియోజకవర్గాల డీలిమిటేషన్ తరువాత, ఈ జిల్లాలో ఎనిమిది శాసనసభ నియోజకవర్గాలు ఉన్నాయి: నాగడ-ఖాక్రోడ్, మహీద్పూర్, తరానా, ఘాటియా, ఉజ్జయిని దక్షిణ, ఉజ్జయిని ఉత్తర, బద్నగర్. ^[5] జిల్లా లోని లోక్‌సభ నియోజకవర్గం ఉజ్జయిని.

మూలాలు

1. "District Census 2011". Census2011.co.in. 2011. Retrieved 2011-09-30.
2. US Directorate of Intelligence. "Country Comparison:Population". Archived from the original on 2011-09-27. Retrieved 2011-10-01. Slovenia 2,000,092 July 2011 est.
3. "2010 Resident Population Data". U. S. Census Bureau. Archived from the original on 2011-08-23. Retrieved 2011-09-30. New Mexico - 2,059,179
4. 2011 Census of India, Population By Mother Tongue
5. "Parliamentary & Assembly Constituency-Wise Report of Electors in the Final Roll-2009" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2011-07-21. Retrieved 2021-01-10.