விடுதலை பெற்ற நாடுகளின் பொதுநலவாயம்

விடுதலை பெற்ற நாடுகளின் பொதுநலவாயம் (CIS) Содружество Независимых Государств (СНГ) Sodruzhestvo Nezavisimykh Gosudarstv (SNG)
கொடி Emblem
நிர்வாக மையம்	மின்ஸ்க்
பெரிய நகர்	மாஸ்கோ
வேலை செய்யும் மொழி	உருசிய மொழி
அங்கத்துவம்	9 நாடுகள்  ஆர்மீனியா  அசர்பைஜான்  பெலருஸ்  கசக்கஸ்தான்  கிர்கிசுத்தான்  மல்தோவா  உருசியா  தஜிகிஸ்தான்  உஸ்பெகிஸ்தான்
அரசாங்கம்	பொதுநலவாயம்
• நிர்வாகச் செயலாளர்	உருசியா சேர்கெய் லெபெடேவ்
• ஜனாதிபதி
உருவாக்கம்	21 டிசம்பர் 1991
• கூட்டுப் பாதுகாப்பு உடன்படிக்கை அமைப்பு	15 மே 1992
• சுதந்திர வர்த்தக உடன்படிக்கை (CISFTA) கையெழுத்திடப்பட்டது	1994
• CISFTA நிறுவப்பட்டது	2010 ஆம் ஆண்டின் இறுதியில்
பரப்பு
• மொத்தம்	22,100,843 km^2 (8,533,183 sq mi)
மக்கள் தொகை
• 2008 மதிப்பீடு	276,917,629
• அடர்த்தி	12.53/km^2 (32.5/sq mi)
மொ.உ.உ. (கொ.ஆ.ச.)	2007 மதிப்பீடு
• மொத்தம்	$2,906.944 பில்லியன்
• தலைவிகிதம்	$10,498
மொ.உ.உ. (பெயரளவு)	2007 மதிப்பீடு
• மொத்தம்	$1,691.861 பில்லியன்
• தலைவிகிதம்	$6,110
நாணயம்	உறுதிசெய்யப்பட்டது ஆர்மேனிய டிராம் அசர்பைஜானிய மனாட் பெலருசிய ரூபிள் கசக்ஸ்தானிய டெங்கே கிரிகிஸ்தானி சொம் மல்டோவிய லியு ரஷ்ய ரூபிள் தஜிகிஸ்தானி சொமொனி துருக்மிஸ்தானி மனாட் உஸ்பெகிஸ்தானி சொம் உறுதிசெய்யப்படாதது உக்ரைனிய ஹிருன்யா
நேர வலயம்	ஒ.அ.நே+2 to +12
வலைத்தளம் www.cis.minsk.by

விடுதலைபெற்ற நாடுகளின் பொதுநலவாயம் உருசியம்: Содружество Независимых Государств, СНГ, ஒ.பெ Sodruzhestvo Nezavisimykh Gosudarstv, SNG) (உருசியப் பொதுநலவாயம் என்றும் அழைக்கப்படுகின்றது) என்பது முன்னாள் சோவியத் ஒன்றியத்தில் இருந்து விடுதலை பெற்ற நாடுகள் அடங்கிய ஒரு பிராந்திய அமைப்பு ஆகும்.

விடுதலை பெற்ற நாடுகளின் பொதுநலவாயம் அரசுகளின் ஒரு தளர்வான கூட்டமைப்பு ஆகும். இருப்பினும் விடுதலை பெற்ற நாடுகளின் பொதுநலவாயத்திற்கு நாட்டிற்கும் அப்பாற்பட்ட சில் அதிகாரங்கள் இருக்கின்றன. முற்றிலும் அடையாள அமைப்பாக இருப்பதற்கு மேலாக பெயரளவில் வைத்திருக்கும் ஒருங்கிணைக்கும் அதிகாரங்களை வர்த்தகம், நிதி, சட்டம் இயற்றல் மற்றும் பாதுகாப்புத் துறைகளில் செயற்படுத்துவதே இக் கூட்டமைப்பின் நோக்கமாகும். இக் கூட்டமைப்பு எல்லை தாண்டிய குற்றங்களைத் தடுப்பதற்கான ஒத்துழைப்பையும் வழங்குகின்றது. விடுதலை பெற்ற நாடுகளின் பொதுநலவாயத்தின் சில அங்கத்துவ நாடுகள் முழுமைபெற்ற பொதுச் சந்தையை உருவாக்கும் நோக்குடன் இயூரேசிய பொருளாதார சமூகத்தை நிறுவின.

வரலாறு

இவ்வமைப்பு 1991 ஆம் ஆண்டு டிசம்பர் 8 ஆம் திகதி பெலாரஸ், ரஷ்யா, உக்ரேன் ஆகிய நாடுகளால் நிறுவப்பட்டது. மேற் காட்டிய திகதியில் இம் மூன்று நாடுகளின் தலைவர்களும் பெலாரஸின் பிரெஸ்சிற்கு வடக்கில் 50 கிலோமீற்றர் தொலைவில் அமைந்திருந்த பெலொவெல்ஸ்கயா புஷ்கா இயற்கைப் பூங்காவில் சந்தித்து, சோவியத் ஒன்றியத்தைக் கலைத்து, அதனிடத்தில் விடுதலைபெற்ற நாடுகளின் பொதுநலவாயத்தை அமைப்பதற்கான ஒப்பந்தத்தில் கையெழுத்து இட்டனர். 1991 டிசம்பர் 21 இல், ஆர்மேனியா, அசர்பைஜான், கசாக்ஸ்தான், கிர்கிஸ்தான், மால்டோவா, துர்க்மெனிஸ்தான், தாஜிக்ஸ்தான், உஸ்பெகிஸ்தான் ஆகிய மேலும் எட்டு நாடுகள் இவ்வமைப்பில் இணைந்தன. ஜார்ஜியா இரண்டு ஆண்டுகள் கழித்து இதில் இணைந்து கொண்டது. 1993 டிசம்பர் நிலைப்படி 15 முன்னாள் சோவியத் குடியரசுகளில் 12 இவ்வமைப்பின் உறுப்பு நாடுகள் ஆகிவிட்டன. ஐரோப்பிய ஒன்றியத்தில் இணைவதற்கு விருப்பம் கொண்டிருந்ததால் எஞ்சிய மூன்று பால்ட்டிக் நாடுகளான எஸ்தோனியா, லத்வியா, லித்துவேனியா என்பன இவ்வமைப்பில் இணைவது இல்லை என முடிவு செய்திருந்தன.

அங்கத்துவ நாடுகள்

விடுதலை பெற்ற நாடுகளின் பொதுநலவாயத்தில் ஒன்பது முழு அங்கத்துவ நாடுகள் உள்ளன.

நாடு	கைச்சாத்திட்டது	உறுதிசெய்யப்பட்டது	சாசனத்தில் உறுதிசெய்யப்பட்டது	அங்கத்துவ நிலை
ஆர்மீனியா	21 டிசம்பர் 1991	18 பெப்ரவரி 1992	16 மார்ச் 1994}}	அதிகாரப்பூர்வ உறுப்பினர்
அசர்பைஜான்	21 டிசம்பர் 1991	24 செப்டம்பர் 1993	14 டிசம்பர் 1993	அதிகாரப்பூர்வ உறுப்பினர்
பெலருஸ்	8 டிசம்பர் 1991	10 டிசம்பர் 1991	18 சனவரி 1994}}	அதிகாரப்பூர்வ உறுப்பினர்
கசக்கஸ்தான்	21 டிசம்பர் 1991	23 டிசம்பர் 1991	20 ஏப்ரல் 1994	அதிகாரப்பூர்வ உறுப்பினர்
கிர்கிசுத்தான்	21 டிசம்பர் 1991	6 மார்ச் 1992	12 ஏப்ரல் 1994	அதிகாரப்பூர்வ உறுப்பினர்
மல்தோவா	21 டிசம்பர் 1991	8 ஏப்ரல் 1994	27 ஜூன் 1994	அதிகாரப்பூர்வ உறுப்பினர்
உருசியா	8 டிசம்பர் 1991	12 டிசம்பர் 1991	20 ஜூலை 1993	அதிகாரப்பூர்வ உறுப்பினர்
தஜிகிஸ்தான்	21 டிசம்பர் 1991	26 ஜூன் 1993	4 ஆகஸ்ட்t 1993	அதிகாரப்பூர்வ உறுப்பினர்
உஸ்பெகிஸ்தான்	21 டிசம்பர் 1991	1 ஏப்ரல் 1992	9 பெப்ரவரி 1994	அதிகாரப்பூர்வ உறுப்பினர்

பங்குபற்றும் நாடுகள்

நாடு	கைச்சாத்திட்டது	உறுதிசெய்யப்பட்டது	சாசனத்தில் உறுதிசெய்யப்பட்டது	அங்கத்துவ நிலை
துருக்மெனிஸ்தான்	21 டிசம்பர் 1991	26 டிசம்பர் 1991	உறுதிசெய்யப்படவில்லை	உத்தியோகபூர்வமற்ற அங்கத்துவ உறுப்பினர்
உக்ரைன்	8 டிசம்பர் 1991	10 டிசம்பர் 1991	உறுதிசெய்யப்படவில்லை	நடைமுறைப்படி பங்கு பற்றுகின்றது; அதிகாரப்பூர்வமான ஓர் உறுப்பினர் இல்லை

முன்னாள் அங்கத்துவ நாடுகள்

நாடு	கைச்சாத்திட்டது	உறுதிசெய்யப்பட்டது	சாசனத்தில் உறுதிசெய்யப்பட்டது	விலகியது	பயனுள்ளது
சியார்சியா	—	3 டிசம்பர் 1993	19 ஏப்ரல் 1994	18 ஆகஸ்ட் 2008	17 ஆகஸ்ட் 2009

பொருளாதாரத் தரவு

இந்தத் தரவானது ஐக்கிய அமெரிக்காவின்  புள்ளிவிபரவியல் பிரிவு மற்றும் மத்திய புலனாய்வு நிறுவனம்  [1] பரணிடப்பட்டது 2018-12-24 at the வந்தவழி இயந்திரம் ஆகியவற்றிலிருந்து எடுக்கப்பட்டது

நாடு	மக்கள்தொகை (2012)	மொத்த உள்நாட்டு உற்பத்தி 2007 (ஐ. அ. டொ)	மொத்த உள்நாட்டு உற்பத்தி 2012 (ஐ. அ. டொ)	மொத்த உள்நாட்டு உற்பத்தி வளர்ச்சி (2012)	மொத்த உள்நாட்டு உற்பத்தியில் தனி நபருக்கு (2007)	மொத்த உள்நாட்டு உற்பத்தியில் தனி நபருக்கு (2012)
பெலருஸ்	9,460,000	45,275,738,770	58,215,000,000	4.3%	4,656	6,710
கசகஸ்தான்	16,856,000	104,849,915,344	196,642,000,000	5.2%	6,805	11,700
கிரிகிஸ்தான்	5,654,800	3,802,570,572	6,197,000,000	0.8%	711	1,100
உருசியா	143,369,806	1,294,381,844,081	2,022,000,000,000	3.4%	9,119	14,240
தஜிகிஸ்தான்	8,010,000	2,265,340,888	7,263,000,000	2.1%	337	900
உஸ்பெகிஸ்தான்	29,874,600	22,355,214,805	51,622,000,000	4.1%	831	1,800
ஈ. ஏ. ஈ. சி. மொத்தம்	213,223,782	1,465,256,182,498	2,339,852,000,000	-	7,077	9,700
அசர்பைஜான்	9,235,100	33,049,426,816	71,043,000,000	3.8%	3,829	7,500
ஜோர்ஜியா	4,585,000	10,172,920,422	15,803,000,000	5.0%	2,334	3,400
மோல்டோவா	3,559,500	4,401,137,824	7,589,000,000	4.4%	1,200	2,100
உக்ரைன்	45,553,000	142,719,009,901	175,174,000,000	0.2%	3,083	3,870
ஜீ. யூ. ஏ. எம். மொத்தம்	62,932,500	186,996,463,870	269,609,000,000	-	2,975	4,200
ஆர்மீனியா	3,274,300	9,204,496,419	10,551,000,000	2.1%	2,996	3,500
துருக்மெனிஸ்தான்	5,169,660	7,940,143,236	33,466,000,000	6.9%	1,595	6,100
மொத்தக் கூட்டுத்தொகை	284,598,122	1,668,683,151,661	2,598,572,000,000	-	6,005	7,800

மனித உரிமைகள்

அதன் தொடக்கத்திலிருந்து, புதிதாக சுயாதீன மாநிலங்களின் சமூக மற்றும் பொருளாதார வளர்ச்சியுடன் தொடர்புடைய விவகாரங்களைப் பற்றி விவாதிக்க CIS இன் முதன்மை இலக்குகளில் ஒன்று உள்ளது. இந்த இலக்கை அடைய உறுப்பு நாடுகள் மனித உரிமைகளை மேம்படுத்தி பாதுகாக்க ஒப்புக்கொண்டன. தொடக்கத்தில், இந்த இலக்கை அடைவதற்கான முயற்சிகள் மட்டுமே நல்ல விருப்பத்தின் அறிக்கைகளை உள்ளடக்கியிருந்தன, ஆனால் 1995 ஆம் ஆண்டு மே 26 ஆம் தேதி மனித உரிமைகள் மற்றும் அடிப்படை சுதந்திரம் குறித்த ஒரு பொதுநலவாய நாடுகளின் பொதுநலவாய அமைப்பை CIS ஏற்றுக்கொண்டது.^[1]

1995 ஆம் ஆண்டு மனித உரிமைகள் உடன்படிக்கை க்கு முன்பே, 1991 ஆம் ஆண்டில், CIS இன் சாசனம், 33 வது கட்டுரையில், பெனாரஸ், மிஸ்ஸ்கில் மனித உரிமைகள் ஆணையம் உருவாக்கப்பட்டது. இது 1993 ஆம் ஆண்டு CIS மாநிலங்களின் தலைவர்கள் கவுன்சில் முடிவு மூலம் உறுதி செய்யப்பட்டது. 1995 இல், CIS மனித உரிமைகள் ஒப்பந்தத்தை சிவில் மற்றும் அரசியல் மற்றும் சமூக மற்றும் பொருளாதார மனித உரிமைகள் உள்ளடக்கியது. இந்த ஒப்பந்தம் 1998 இல் நடைமுறைக்கு வந்தது. CIS ஒப்பந்தம் மனித உரிமைகளின் ஐரோப்பிய உடன்படிக்கையில் மாதிரியாக இருக்கிறது, ஆனால் பிந்தையவரின் வலுவான செயல்பாட்டு வழிமுறைகளைக் கொண்டிருக்கவில்லை. CIS ஒப்பந்தத்தில், மனித உரிமைகள் ஆணையம் மிகவும் தெளிவற்ற அதிகாரத்தை கொண்டுள்ளது. எவ்வாறிருந்த போதினும், மனித உரிமைகள் ஆணைக்குழுவின் சட்டமானது CIS உறுப்பினர் உறுப்பு நாடுகளின் ஒரு முடிவாக ஏற்றுக்கொள்ளப்பட்டது, ஆணையம், மாநில மற்றும் தனிப்பட்ட தகவல்தொடர்புகளை பெறும் உரிமையை வழங்குகிறது.

CIS உறுப்பினர்கள், குறிப்பாக மத்திய ஆசியாவில்,உலகின் மிக ஏழ்மையான மனித உரிமைகள் பதிவுகள் தொடர்கின்றன.உஸ்பெகிஸ்தானில் 2005 ஆண்டிஜியன் படுகொலை அல்லது துர்க்மேனிஸ்தானின் ஜனாதிபதி குர்பாங்கலி பெர்டிமுஹம்டோ சுற்றியுள்ள ஆளுமைச் சித்திரத்தை சுட்டிக்காட்டியுள்ளனர் (மனித உரிமைகள் ஆணையம் உறுப்பினர் அல்ல என்றாலும்), மனித உரிமைகள் மீது எந்த முன்னேற்றமும் இல்லை. மத்திய ஆசியாவில் சோவியத் ஒன்றியத்தின் பிறிவின் பின்னர், ஜனாதிபதி விளாதிமிர் பூட்டின் ஆல் அதிகாரத்தை ஒருங்கிணைப்பதன் மூலம் ரஷ்யாவில் முந்தைய ஆண்டுகளின் மிதமான முன்னேற்றத்தில் நிலையான சரிவு ஏற்பட்டுள்ளது. சுதந்திர சர்வதேச பொதுநலவாய நாடுகளும் கூட அடிப்படை சர்வதேச தரங்களைச் சந்திப்பதில் கடுமையான சவால்களை எதிர்கொள்கின்றன.^[2]

இராணுவ அமைப்புகள்

CIS உறுப்பு நாடுகளின் இராணுவ ஒத்துழைப்பை ஒருங்கிணைப்பதற்கான பணியைக் கொண்டிருக்கும் CIS சாசனம் பாதுகாப்பு அமைச்சகத்தை உருவாக்குகிறது.இந்த முடிவிற்கு, CIS உறுப்பு நாடுகளின் இராணுவ மற்றும் பாதுகாப்பு கொள்கையின் கேள்விகளுக்கு கருத்தாய்வு அணுகுமுறைகள் உருவாகின்றன; உறுப்பு நாடுகளின் பிராந்தியத்தில் அல்லது அவர்களது பங்கேற்புடன் ஆயுத மோதல்களைத் தடுக்க நோக்கமாக இருக்கும் திட்டங்களை உருவாக்குகிறது;பாதுகாப்பு மற்றும் இராணுவ அபிவிருத்திகளின் பிரச்சினைகள் தொடர்பான வரைவு ஒப்பந்தங்கள் மற்றும் ஒப்பந்தங்களில் நிபுணர் கருத்துக்களை அளிக்கிறது; மாநில தலைவர்கள் CIS சபையின் கவனத்திற்கு பரிந்துரைகள் மற்றும் திட்டங்கள் தொடர்பான பாதுகாப்பு மற்றும் இராணுவ வளர்ச்சியின் பரப்பளவில் சட்ட நடவடிக்கைகளை இவையெல்லாம் சபையின் முக்கிய பணியாகும்.

CIS உறுப்பு நாடுகளின் இராணுவ மற்றும் பாதுகாப்பு ஒத்துழைப்புப் பகுதியில் ஒருங்கிணைப்பு செயல்முறைகளின் முக்கிய வெளிப்பாடானது, 1995 ஆம் ஆண்டில், கூட்டு CIS வான் பாதுகாப்பு அமைப்பின் உருவாக்கம் ஆகும். பல ஆண்டுகளாக, CIS விமானத்தின் மேற்கு, ஐரோப்பிய எல்லையிலும், அதன் தெற்கு எல்லைகளில் 1.5 மடங்கிலும், கூட்டு CIS வான் பாதுகாப்பு அமைப்பு இராணுவ வீரர்கள் இரண்டு மடங்காக வளர்ந்தனர்.^[3]

மே 7, 1992 இல் போரிஸ் யெல்ட்சின் ரஷ்ய பாதுகாப்பு அமைச்சராக ஆனபோது, CIS ஆயுதப்படைகளின் தளபதியாக நியமிக்கப்பட்டவர், அவருடைய ஊழியரும்,லெனின்கிராட்ஸி ப்ராஸ்பெக்ட், வார்சா உடன்படிக்கை தலைமையகத்தில் உள்ள MOD மற்றும் ரஷ்ய கூட்டமைப்பின் பொதுப் படைகளின் பொதுப் பணியாளர்கள் மற்றும் பொதுமக்கள் பணியிலிருந்து வெளியேற்றப்பட்டனர்.^[4] on the northern outskirts of Moscow.^[5] 1993 ஆம் ஆண்டு ஷாப்போஸ்நிகோவ் ராஜினாமா செய்தார்.

டிசம்பர் 1993 இல், CIS ஆயுதப் படைகளின் தலைமையகம் அகற்றப்பட்டது.^[6] அதற்கு பதிலாக, 'பாதுகாப்பு அமைச்சர்களின் CIS சபை மாஸ்கோவில் ஒரு CIS இராணுவ ஒத்துழைப்பு ஒருங்கிணைப்பு தலைமையகம் (MCCH) உருவாக்கப்பட்டது, இதில் 50% நிதியுதவி ரஷ்யா வழங்கியது.^[7] ஜெனரல் விக்டர் சாம்சோவ் பணியாளரின் தலைமைப் பொறுப்பாளராக நியமிக்கப்பட்டார். தலைமையகம் இப்பொழுது 101000, மாஸ்கோ, சர்பாக், 3/2, மற்றும் 41 லெனின்கிராஸ்ட் ப்ரோஸ்பெக், இப்போது மற்றொரு ரஷ்ய MOD நிறுவனம் கையகப்படுத்தப்பட்டுள்ளது.

CIS பொது ஊழியர்களின் தலைவர்கள் தங்கள் தேசிய ஆயுதப்படைகளை ஒருங்கிணைப்பதற்காக ஆதரவாக பேசியுள்ளனர்.^[8]

இணைக்கப்பட்ட நிறுவனங்கள்

வார்ப்புரு:Supranational PostSoviet Bodies

சுதந்திர வர்த்தக பகுதி (CISFTA)

1994

1994 இல், CIS நாடுகள் ஒரு சுதந்திர வணிகப் பகுதி உருவாக்க உடன்பட்டது, ஆனால் ஒப்பந்தங்கள் கையெழுத்திடப்படவில்லை. 1994 ஒப்பந்தம் துருக்மெனிஸ்தான் தவிர அனைத்து பன்னிரெண்டு CIS உறுப்பினர்களையும் உள்ளடக்கியிருக்கும்.^[9]

2011

2009 ஆம் ஆண்டில், ஒரு புதிய ஒப்பந்தம் FTA, CISFTA உருவாக்கத் தொடங்கியது.^[10] அக்டோபர் 2011 ல், புதிய சுதந்திர வர்த்தக உடன்படிக்கை பதினோரு CIS பிரதம உருப்பினர்களில் எட்டு உருப்பினர்கள் கையெழுத்திட்டன்ர்; செயிண்ட் பீட்டர்ஸ்பர்க்கிலுள்ள ஒரு கூட்டத்தில் ஆர்மீனியா, பெலாரஸ், கஜகஸ்தான், கிர்கிஸ்தான், மால்டோவா, ரஷ்யா, தஜிகிஸ்தான் மற்றும் உக்ரைன் ஆகிய நாடுகளிலும். 2013 ஆம் ஆண்டுக்குள், உக்ரைன், ரஷ்யா, பெலாரஸ், மால்டோவா மற்றும் ஆர்மீனியா ஆகியவற்றால் அது உறுதிப்படுத்தப்பட்டுள்ளது, மற்றும் அந்த மாநிலங்களுக்கு இடையே மட்டுமே நடைமுறை உள்ளது.^[11]

சுதந்திர வர்த்தக ஒப்பந்தம் பல பொருட்களின் மீது ஏற்றுமதி மற்றும் இறக்குமதி கடமைகளை நீக்குகிறது, ஆனால் இறுதியில் விலக்களிக்கப்படும் பல விதிகள் படிப்படியாக விலக்கப்பட உள்ளன.^[12] 2011 அக்டோபர் கூட்டத்தில் CIS இன் நாணய ஒழுங்குமுறை மற்றும் நாணய கட்டுப்பாடுகளின் அடிப்படைக் கொள்கைகளில் கையெழுத்திட்டது.^[13]

CIS நாடுகளில் வர்த்தகத்தில் ஊழல் மற்றும் அதிகாரத்துவம் ஆகியவை கடுமையான பிரச்சினைகளாக உள்ளது.^[14]

மேற்கோள்கள்

1. "Commonwealth of Independent States Convention on Human Rights and Fundamental Freedoms". 1995. Archived from the original on 16 ஏப்ரல் 2013. Retrieved 24 March 2013.
2. "Democracy Deficit Grows in Former Soviet Union" பரணிடப்பட்டது 2014-02-22 at the வந்தவழி இயந்திரம் 2011. date retrieved 12 February 2014
3. "Информация о Совете министров обороны государств – участников Содружества Независимых Государств". Cis.minsk.by. Retrieved 23 July 2013.
4. Johnson's Russia List #2142, 9 April 1998
5. Odom, The Collapse of the Soviet Military, p.385-86
6. Interfax, 22 December 1993, via Zbigniew Brzezinski, Paige Sullivan, 'Russia and the Commonwealth of Independent States' CSIS, 1997, p.464 via Google Books
7. SIPRI 1998 Annual, p.18
8. "CIS chiefs of staff want military integration." RIA Novosti, 3 December 2010.
9. "Free Trade Agreement Between Azerbaijan, Armenia, Belarus, Georgia, Moldova, Kazakhstan, The Russian Federation, Ukraine, Uzbekistan, Tajikistan And The Kyrgyz Republic" (PDF). Retrieved 23 July 2013.
10. Russia expects the CIS countries to create a free trade zone by yearend பரணிடப்பட்டது 2013-05-02 at the வந்தவழி இயந்திரம், 17 June 2010
11. CIS Free Trade Agreement comes into force; Baker & McKenzi, Kyiv, Ukraine, Thursday, 18 October 2012, 18 October 2011
12. CIS leaders sign free trade deal பரணிடப்பட்டது 2013-05-02 at the வந்தவழி இயந்திரம், 19 October 2011
13. Most CIS states sign free trade zone agreement, 19 October 2011
14. "Petro Jacyk Program – Centre for Russian and East European Studies, University of Toronto" (PDF). Archived from the original (PDF) on 11 டிசம்பர் 2013. Retrieved 25 September 2014. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)