Shelisheli

Republic of the Seychelles (engl.)
République des Seychelles (frz.)
Repiblik Sesel (Seselwa)
Jamhuri ya Shelisheli

Wito: Finis Coronat Opus. (Kilatini "Matokeo ni taji la kazi")
Lugha rasmi	Seselwa, Kiingereza, Kifaransa
Mji Mkuu	Victoria
Serikali	Jamhuri
Rais	Wavel Ramkalawan[1]
Eneo	km² 459
Idadi ya wakazi	97,096 (2018)
Wakazi kwa km²	205.3
Uhuru	29 Juni 1976 (kutoka Uingereza)
Pesa	Rupia ya Shelisheli
Wakati	UTC +4
Wimbo la taifa	Koste Seselwa

Ramani ya Shelisheli

Mji mkuu Victoria

Shelisheli ni funguvisiwa na jamhuri katika Bahari Hindi, mashariki kwa mwambao wa Afrika Mashariki na kaskazini kwa Madagaska.

Jiografia

Visiwa vya Shelisheli kati ya visiwa vya Kiafrika katika Bahari Hindi

Shelisheli ina visiwa 115; 32 kati ya hivyo ni visiwa vikubwa kidogo vyenye milima, vingine ni vidogo na huitwa "Visiwa vya nje".

Kisiwa kikubwa zaidi ni Mahé na mji mkuu Victoria uko huko. Wakazi wengi huishi Mahe pamoja na visiwa vya karibu, hasa Praslin na La Digue.

Visiwa hivyo vina milima inayofikia hadi mita 900 juu ya UB. Mkubwa ni Morne Seychellois wenye mita 905 juu ya UB.

Hali ya hewa ni ya kitropiki ikiwa halijoto iko kati ya 24 °C na 30 °C. Kiasi cha mvua ni kati ya mm 2.880 huko Victoria na mm 3.550  mlimani.

Historia

Hakuna hakika kuhusu wakazi wa kwanza. Inaaminika ya kwamba ndio mabaharia na wafanyabiashara Waarabu.

Taarifa ya kwanza imepatikana kutoka kwa Wareno waliozunguka hapa kuanzia mwaka 1505.

Kwa karne moja na nusu meli au jahazi zilipitia Shelisheli tu kwa kusudi la kuchota maji ya kunywa au kukusanya matunda bila ya kuanzisha makao ya kudumu. Majambazi wa baharini walipenda kujificha Shelisheli.

Ndio Ufaransa uliojenga vituo vya kwanza vya kudumu mwaka 1756. Wafaransa waliita visiva "Seychelles" kwa heshima ya waziri wao wa siku zile Jean Moreau de Sechelles.

Walowezi wao walianzisha mashamba makubwa ya mazao ya biashara wakitumia watumwa kutoka Madagaska na Afrika bara kwa ajili ya kazi yenyewe.

Tangu mwaka 1814 visiwa vilikuwa chini ya Uingereza. Waingereza walivumilia walowezi na utamaduni wa Kifaransa visiwani.

Kwanza Shelisheli zilikuwa zikitawaliwa pamoja na Mauritius, lakini mwaka 1903 visiwa vilipewa cheo cha koloni mbali na Mauritius.

Mwaka 1970 Shelisheli walipata uhuru. Katiba ya kwanza ilifuata mfano wa Uingerezeza lakini mwaka 1979 katiba mpya ilileta mfumo wa chama kimoja.

Tangu 1993 katiba ilisahihishwa tena ikiruhusu vyama vingi vya kisiasa.

Chama kilichopata kura nyingi ndicho SPPF (Seychelles People's Progressive Front).

Wakazi

Wakazi kwa jumla (93.2%) ni machotara wenye mchanganyiko wa damu ya Afrika bara, Ulaya na Asia. Licha ya hao kuna vikundi vidogo vya Wahindi (6%), Wazungu (5%) na Wachina (0.5%) halisi.

Lugha rasmi ni tatu: Kiingereza (5.1%), Kifaransa (0.7%) na Kiseselwa, aina ya Krioli ambayo imetokana na Kifaransa na ndiyo lugha ya kawaida (91%).

Upande wa dini, wakazi wengi ni Wakristo, hasa Wakatoliki (76.2%), halafu Waprotestanti (13.0%), wengine wachache ni Wahindu (2.4%), Waislamu (1.6%) n.k.

Uchumi

Biashara ya Shelisheli inategemea hasa utalii unaoingiza 70% ya pato la taifa. Asilimia 30 hivi za wafanyakazi wote wamo katika utalii.

Pamoja na utalii, uvuvi na kilimo ni muhimu pia.

Tazama pia

• Orodha ya nchi kufuatana na wakazi
• Orodha ya nchi za Afrika kulingana na idadi ya watu
• Orodha ya nchi za Afrika kulingana na msongamano wa watu
• Orodha ya nchi za Afrika kulingana na pato la taifa
• Demografia ya Afrika

Tanbihi

1. https://seychellen.com/en/wavel-ramkalawan-the-new-and-5th-president-of-the-seychelles/

Viungo vya nje

Wikimedia Commons ina media kuhusu:

Shelisheli

Serikali

• State House, Office of the President of the Republic of Seychelles
• Central Bank of Seychelles, on-shore banking and insurance regulator
• Seychelles International Business Authority (SIBA) Ilihifadhiwa 3 Oktoba 2015 kwenye Wayback Machine., regulator of off-shore financial sector
• Seychelles Investment Bureau Ilihifadhiwa 30 Novemba 2018 kwenye Wayback Machine., government agency promoting investment in the Seychelles
• National Bureau of Statistics, government agency responsible for collecting, compiling, analysing and publishing statistical information
• Serikali ya Shelisheli mtandaoni
• US Department of State, Background Note: Seychelles

Dini

• GigaCatholic

Taarifa za jumla

• Seychelles entry at The World Factbook
• Seychelles Ilihifadhiwa 25 Oktoba 2008 kwenye Wayback Machine. from UCB Libraries GovPubs
• Shelisheli katika Open Directory Project
• Seychelles from BBC News
• Wikimedia Atlas of Seychelles
• Island Conservation Society, a non-profit nature conservation and educational non-governmental organisation
• Nature Seychelles, a scientific/environmental non-governmental nature protection association
• The Seychelles Nation, the largest circulation local daily newspaper
• Seychelles Bird Records Committee
• Seychelles.travel Ilihifadhiwa 4 Agosti 2021 kwenye Wayback Machine., Government tourism portal
• Air Seychelles, Seychelles national airline
• ADST interview with U.S. Ambassador to the Seychelles David Fischer
• Private website with tips and images

Shelisheli travel guide kutoka Wikisafiri

Nchi za Afrika
Afrika ya Kati (Jamhuri ya) | Afrika Kusini | Algeria | Angola | Benin | Botswana | Burkina Faso | Burundi | Cabo Verde | Chad | Cote d'Ivoire | Eritrea | Eswatini | Ethiopia | Gabon | Gambia | Ghana | Guinea | Guinea Bisau | Guinea ya Ikweta | Jibuti | Kamerun | Kenya | Komori | Kongo (Jamhuri ya) | Kongo (Jamhuri ya Kidemokrasia ya) | Lesotho | Liberia | Libya | Madagaska | Malawi | Mali | Misri | Morisi (Visiwa vya) | Mauritania | Moroko | Msumbiji | Namibia | Niger | Nigeria | Rwanda | Sahara ya Magharibi | Sao Tome na Principe | Senegal | Shelisheli | Sierra Leone | Somalia | Sudan | Sudan Kusini | Tanzania | Togo | Tunisia | Uganda | Zambia | Zimbabwe
Maeneo ya Afrika ambayo ni sehemu za nchi nje ya Afrika
Hispania: Kanari · Ceuta · Melilla | Italia: Pantelleria · Pelagie | Ufaransa: Mayotte · Réunion | Uingereza: · St. Helena · Diego Garcia | Ureno: Madeira

Makala hii kuhusu maeneo ya Afrika bado ni mbegu. Je unajua kitu kuhusu Shelisheli kama historia yake, biashara, taasisi zilizopo, watu au utamaduni? Labda unaona habari katika wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.