2014 FIFA Kupa e Botës ishte edicioni i 20 i Kupës së Botës, një turne botëror që u zhvillua në Brazil nga data 12 qershor deri në datën 13 korrik 2014.[1] Kjo është hera e dytë që ky turne u zhvillua në Brazil, pas edicionit 1950. Brazili u zgjodh si mikpritësi i Kupës së Botës në 2007 pasi federata ndërkombëtare e futbollit, FIFA deklaroi se turneu do të zhvillohet në Amerikën Jugore për herë të parë që pas edicionit 1978 ku ky turne u zhvillua në Argjentinë, dhe për herë të pestë në total. Brazili u bë shteti i pestë që është mikpritës i dyfishtë i një Kupe Bote pas: Meksikës, Italisë, Francës dhe Gjermanisë.
Kombëtaret e 31 shteteve përparuan për në Kupën e Botës pasi luajtën në kompedicione kualifikuese që filluan në qershor 2011 për t'u kualifikuar në Kupën e Botës sëbashku me vendin mikpritës. Gjithsej u luajtën 64 ndeshje në qytete të ndryshme rreth e qark Brazilit në secilin prej stadiumeve të rindërtuar apo të ri. Për herë të parë në historinë e Kupës së Botës, zyrtarët e ndeshjes përdorën teknologjinë e vijës fatale, dhe spraj me shkumë në goditjet e dënimit.[2]
Sëbashku me vendin mikpritës, të gjitha kombëtaret fituese që nga Kupa a Botës 1930: Argjentina, Anglia, Franca, Gjermania (e cila e ka fituar turnamentin 3 herë si Gjermania Perëndimore), Italia, Spanja dhe Uruguaji, janë kualifikuar për këtë kompeticion. Spanja ishte kampionia në fuqi, e cila mposhti Hollandën 1–0 në finalen e 2010 për të fituar Kupën e saj të parë të Botës. Të katërt turnetë e mëparshme të zhvilluara në Amerikën Jugore ishin fituar nga kombëtare Amerikano-Jugore.[3]
Në mars 2003, FIFA lajmëroi se turnamenti do të mbahet në Amerikën e Jugut për herë të parë që nga viti 1978, në përputhje me politikën e saj pas-aktive të rradhës për të drejtën për të organizuar Kupën e Botës midis konfederatave të ndryshme.[4][5]. Vendimi do të thotë se do të ishte hera e parë që dy kupa të njëpasnjëshme Bote do të luhen jashtë Europës. Vetëm dhe Brazili dhe Kolumbia shpallën zyrtarisht kanditaturën e tyre, por pas tërheqjes së kësaj të fundit nga procesi,[6] Brazili zyrtarisht u zgjodh si vendi mikpritës i turnamentit më 30 tetor 2007.[7]
Poshtë janë ndeshjet kualifikuese ndërmjet qershor 2011 dhe nëntor 2013 dhe skuadrat pjesmarrëse – të treguara me renditjen e tyre përfundimtare para-turneut.[8] – duke u kualifikuar në turnamentin final. Bosnja dhe Hercegovina është e vetmja skuadër që është kualifikuar për herë të parë në një Kupë Bote dhe që nuk ka eksperienca të mëparshme.[9]Ukraina është kombëtarja e vetme që ka renditjen më të lartë në listën e FIFA-s dhe që nuk merr pjesë.
Skuadrat e listuara sipas renditjes së FIFA në qershor[8]
Shteti
Konfederata
Rend.
1
Spanja
UEFA
1
2
Gjermania
UEFA
2
3
Brazili (mikpritës)
CONMEBOL
3
4
Portugalia
UEFA
4
5
Argjentina
CONMEBOL
5
6
Zvicra
UEFA
6
7
Uruguaji
CONMEBOL
7
8
Kolumbia
CONMEBOL
8
9
Italia
UEFA
9
10
Anglia
UEFA
10
11
Belgjika
UEFA
11
12
Greqia
UEFA
12
13
Shtetet e Bashkuara
CONCACAF
13
14
Kili
CONMEBOL
14
15
Hollanda
UEFA
15
16
Franca
UEFA
17
17
Kroacia
UEFA
18
18
Rusia
UEFA
19
19
Meksiko
CONCACAF
20
20
Bosnja dhe Hercegovina
UEFA
21
21
Algjeria
CAF
22
22
Bregu i Fildishtë
CAF
23
23
Ekuadori
CONMEBOL
26
24
Kosta Rika
CONCACAF
28
25
Hondurasi
CONCACAF
33
26
Gana
CAF
37
27
Irani
AFC
43
28
Nigeria
CAF
44
29
Japonia
AFC
46
30
Kameruni
CAF
56
31
Koreja e Jugut
AFC
57
32
Australia
AFC
62
Vendosja finale
Të 32 skuadrat pjesmarrëve do të vendosen në tetë grupe në fazën e grupeve. Në përgatije për këtë, skuadrat janë vendosur në katër vazo dhe shtatë skuadrat me renditjen më të mirë do të vendosen në të njëjtën vazo me Brazilin.[10] Si në turnet e mëparshëm, FIFA ka për qëllim për të krijuar grupe të cilat kanë ndarje gjeografike dhe për këtë arsye ekipet janë rregulluar në vazo bazuar në konsiderata gjeografike.[11][12] Shorteu u bë më 6 dhjetor 2013 në resortin e Costa do Sauipe në Bahia, gjatë të cilës skuadrat u vendosën në grupeve nga zgjedhjet e rastësishme të lojtarëve që në të shkuarën kanë qënë fitues të Kupës së Botës.[13][14]
Si në turnamentin e 2010, çdo skuadër është e përbërë nga 23 lojtarë (3 duhen të jetë patjetër portierë). Çdo skuadër që merr pjesë duhet të konfirmojë 23 lojtarët e tyre final 10 ditë para fillimit të turnamentit [15]
Skuadrat kanë të drejtë të bejnë zëvëndësime të vonshme vetëm në rast të një dëmtimi serioz, dhe kjo gjë duhet të behet 24 orë para fillmit të ndeshjes së tyre.
Në mars 2013, FIFA publikoi listën e 52 gjygjtarëve të mundshëm, me secilin prej tyre të kombinuar me dy ndihmësa gjygjtari, nga gjashtë konfederata futbolli për turnamentin. Më 14 janar 2014, komiteti i gjygjtarëve të FIFA-s publikoi 23 treshet e gjygjtarëve nga 43 shtete të ndryshme për turnamentin.[16][17]
12 stadiumet (shtatë të reja dhe pesë të rikonstruktuara) në 12 qytete janë zgjedhur për turnamentin. Stadiumet janë të ndërtuar në të gjitha rajonet e Brazilit dhe krijojnë më shumë shpërndarje të barabartë të tifozëve ndryshme nga edicioni 1950.[18] Si pasojë, turnamenti do të shkaktojë udhëtime të gjata për skuadrat.[19] Gjatë Kupës së Botës, qytetet braziliane gjithashtu do të bëhen shtëpia e 32 skuadrave pjesmarrëse të cilat do të strehoen atje gjatë turnamentit,[20] dhe sigurisht duke organizuar festa zyrtareku ku tifozët dhe mbështetësit mund të shikojnë ndeshjet e kombëtareve të tyre.[21]
Kampet janë përdorur nga 32 skuadrat pjesmarrëse të qëndrojnë dhe stërviten para fillimit të turnamentit. Më 31 janar 2014, FIFA lajmëroi vendqëndrimet për çdo skuadër pjesmarrëse,[22] duke njoftuar më herët 84 vendet e herëshme.[23] Vetëm pesë skuadra kanë vendosur për të qëndruar në rajonin verior të Brazilit.[24]
Për të tretin turnement të Kupës së Botës rresht, FIFA ka organizuar FIFA Festimet e Tifozëve në të 12 qytetet mikpritës gjatë gjithë turnamentit. Shëmbuj të njohur janë plaziCopacabana Beach në Rio de Janeiro, që pasi festime të tifozëve në 2010, gjithashtu edhe São Paulo's Vale do Anhangabaú dhe Brasília's Esplanada dos Ministérios, me kongresin në sfond.[25][26] Eventi i parë zyrtar u zhvillua në Iracema Beach, në Fortaleza, më 8 qershor 2014.[27]
Ndryshimet
Teknologjitë e reja janë vendosur në Kupën e Botës për herë të parë, ku përfshihen teknologjia e vijës fatale dhe sigurisht sparjd llaku në goditjet e dënimit, duke përmirësuar teknologjinë e prodhimit të futbollit.
Pas këtyre turnamenteve të suksesshme, FIFA lejoi edhe përdorimin e sprajdit në goditjet e dënimit për herë të parë në finalet e një Kupe Bote. Spajdi, e cila zhduket brenda 1 minute, mund të përdoret për të vendosur mbrojtjen 10 metra larg goditjes së dënimit dhe gjithashtu për vendin ku do të vendoset topi.[32]
Brazuca është topi zyrtar i 2014 FIFA Kupës së Botës.[33][34][35] Ai është bërë nga kompania Addidas, një partner i FIFA-s dhe ka bërë topin zyrtar të Kupës së Botës për herë të parë që nga edicioni 1970. Adidas krijoi një model të ri për topin pas kritikave për Adidas Jabulani që u përdor në Kupën e fundit të Botës në 2010. Numri i ngjyrave është reduktuar në gjashtë, me ngjyrat që janë të lidhur termikisht. Kjo gjë është bërë me qëllim për të rritur qëndrueshmërinë e topit në krahasim me topin e shkuar. Për më tepër se 2 vite, Addidas i'u nënshtua një procesi të gjitha testimi për të përmbushur miratimin e lojtarëve profesionistë për prodhimin e topit.
Formati
Shtetet që marrin pjesë në 2014 FIFA Kupa e Botës
Raundi i parë, ose faza e grupeve, është një fazë kualifikuese ndërmjet 23 skuadrave duke u shpërndarë në tetë grupe me nga katër skuadra. Dy skuadrat më të mira të secilit grup do të kualifikohen në fazën me eleminim direkt.
Renditja e skuadrave në secilin grup bazohet në:
Pikët në të gjitha ndeshjet e grupit.
Diferenca e golave në të gjitha ndeshjet e grupit.
Golat e shënuar në të gjitha ndeshjet e grupit.
Pikët në ndeshjen ballë-për-ballë të skuadrave me pikë të barabarta.
Diferenca e golave në ndeshjen ballë-për-ballë të skuadrave me pikë të barabarta.
Golat e shënuar nga skuadrat me pikë të barabarta.
Më shumë barazime.
Në raundin me eleminim direkt, do të jenë katër raunde (raundi i 16-tave, çerek-finalet, gjysmë-finalet dhe finalja), ku çdo skuadër që humb eleminohet nga turnamenti. Dy humbësit e gjysmë–finaleve do të luanjë finalen e vogël për vendin e tretë. Një barazim në raundet me eleminim direkt do të ndiqet nga koha shtesë e cila është e ndarë në dy pjesë me nga 15 minuta për të vendosur fituesin. Nqs nuk ka fitues edhe pas kohës shtesë, atëherë do të përdoren gjuajtjet e penalltive për të vendosur fituesin.
Orari i ndeshjeve u publikua më 20 tetor 2011,[36] me oraret e fillimeve të ndeshjeve që u publikuan më 27 shtator 2012;[37] pas shortit përfundimtar, fillimet e shtatë ndeshjeve u rregulluan nga FIFA.[38] Turnamenti është organizuar që skuadrat që ndeshjen në grup, do të evitojnë përballjet midis tyre deri në finale (ose për ndeshjen e vendit të tretë).
Faza e grupeve filloi më 12 qershor, me skuadrën mikpritase që hapi turnamentin për herë të parë që nga edicioni i 2006. Ndeshja hapëse u parapri nga një ceremoni hapëse e cila filloi më 15:15 me orën lokale.[39]
Shuma totale e shpërblimeve e vendosur nga FIFA u konfirmua se ishte 576 milion $USD (duke përfshirë edhe pagesat e 70 milion USD për klubet vendase), një rritje 37% nga shuma e akorduar për turnamentin e 2010.[41] Përpara fillimit të turnamentit, çdo skuadër do të përfitojë 1,5 milion $USD si skuadër pjesmarrëse. Pas mbarimit të turnamentit, çmim do të shpërndahen si më poshtë:
8 milion $USD – Për çdo skuadër që eleminohet në fazën e grupeve (16 skuadra)
9 milion $USD – Për çdo skuadër që eleminohet në raundin e 16 (8 skuadra)
14 milion $USD – Për çdo skuadër që eleminohet në cerek–finale (4 skuadra)
^"1 day to go" (në anglisht). FIFA. Arkivuar nga origjinali më 15 korrik 2014. Marrë më 15 qershor 2014. "Kopje e arkivuar" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 15 korrik 2014. Marrë më 15 qershor 2014.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull (lidhja)
^"Draw procedures approved" (në anglisht). FIFA. 3 dhjetor 2013. Arkivuar nga origjinali më 8 korrik 2014. Marrë më 3 dhjetor 2013. Arkivuar 8 korrik 2014 tek Wayback Machine "Kopje e arkivuar". Arkivuar nga origjinali më 8 korrik 2014. Marrë më 15 qershor 2014. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull (lidhja)
^"Final draw procedures"(PDF) (në anglisht). FIFA. 3 dhjetor 2013. Arkivuar nga origjinali(PDF) më 18 mars 2019. Marrë më 3 dhjetor 2013. "Kopje e arkivuar"(PDF). Arkivuar nga origjinali(PDF) më 18 mars 2019. Marrë më 26 gusht 2021. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull (lidhja)
