Hirkan II

Hirkan II (? - 30. pne.) je bio prvosvećenik i hasmonejski kralj Judeje.

Bio je najstariji sin Aleksandra Janeja, judejskog kralja i vrhovnog svećenika Jeruzalema. Nakon Aleksandrove smrti svjetovnu vlast je preuzela njegova udovica i Hirkanova majka Saloma Aleksandra, dok je Hirkan preuzeo dužnost vrhovnog svećenika. I on i majka su, za razliku od pro-saducejskog oca, podržavali farizeje. Nakon majčine smrti krajem 67. pne., Hirkan je preuzeo i svjetovnu vlast, ali je nakon samo tri mjeseca godine 66. pne. svrgnut u ustanku koji je vodio njegov pro-saducejski brat Aristobul II, a prilikom koga je Hirkanova, uglavnom najamnička, vojska prešla na Aristobulovu stranu.

Hirkanu je brat poštedio život, ali je Hirkanu njegov glavni savjetnik Antipater Idumejac tvrdio kako mu je život u opasnosti te da Aristobul samo čeka priliku da ga smakne. Hirkan se zbog toga sklonio kod Nabatejaca i njihovog kralja Arete III. Odatle je ponovno krenuo na Judeju. Tada započeti građanski rat nije imao pobjednika, sve do intervencije Rimljana, koji su pod vodstvom Pompeja htjeli konsolidirati teritorije stečene na Bliskom Istoku u Trećem mitridatskom ratu.

Godine 63. pne. je Pompej u Judeju poslao Marka Emilija Skaura da posreduje u sukobu. Zahvaljujući mitu od 400 talanata, Skaur je prvo odlučio u korist Aristobula te naredio Areti i Nabatejcima da povuku svoje trupe. Kada je, međutim, u Siriju došao sam Pompej, kod njega su došla izaslanstva tri frakcije - Hirkanove, Aristobulove i anti-hasmonejskih Jevreja. Pompej se, smatrajući Hirkana najslabijim i zato najovisnijim o Rimu, odlučio za njega, ali ga je postavio tek na mjesto vrhovnog svećenika. Antipater je preuzeo de facto vlast kao rimski predstavnik. Godine 47. pne. Julije Cezar je dio svjetovne vlasti dio Hirkanu, imenovavši ga etnarhom.

Godine 40. pne. je, koristeći nestabilnost Rimske Republike uzrokovane sukobom Oktavijana i Marka Antonija, a uz partsku pomoć, protiv Hirkana i Rimljana ustanak digao Aristobulov sin Antigon Hasmonejac. Hirkan je svrgnut, te su mu odsječene uši (prema nekim izvorima odgrizao ih je sam Antigon), a potom je kao zarobljenik poslan u tada partsku Babiloniju. Tamo je proveo četiri godine, uživajući veliko poštovanje među lokalnom jevrejskom zajednicom.

Izgnanstvo je potrajalo četiri godine. Kada je Herod Veliki uz rimsku pomoć preuzeo vlast nad Judejom, pozvao je Hirkana natrag. Iako mu je odavao sve počasti, prava svrha tog poteza je bila spriječavanje novog ustanka kome bi Hirkan kao legitimni vladar mogao biti vođa. Godine 30. pne. ga je pod optužbom za novu zavjeru sa Nabatejcima dao pogubiti.

Literatura

Primarni izvori

• Flavius Josephus, Starine Jevreja, knj. XIV, 5-13.
• Flavius Josephus, Jevrejski rat, knj. I, 8-13.

Sekundarni izvori

• Heinrich Ewald, Geschichte des Volkes Israel, volume IV, p. 524ff.
• Heinrich Graetz, History of the Jews, volume III, p. 167ff.
• HitzigŠablon:Clarify me, Geschichte des Volkes Israel, volume II, p. 500ff.
• Emil Schürer, Geschichte des judischen Volks im Zeitalter Jesu Christi, volume I, p. 338 et seq.

Hirkan II Hasmonejska dinastija Umro/la: 30. pne.
Prethodi: Aleksandar Janej	Vrhovni svećenik Jeruzalema 76. pne. – 66. pne.	Slijedi: Aristobul II
Prethodi: Saloma Aleksandra a	Kralj Judeje 67. pne. – 66. pne.
Prethodi: Aristobulus II	Kralj Judeje 63. pne. – 40. pne.	Slijedi: Antigon
	Vrhovni svećenik Judeje 63. pne. – 40. pne.