Żuków Dolny

Żuków Dolny
Dolní Žukov

Część miasta Czeskiego Cieszyna
Centrum w pobliżu przedszkola i biblioteki
Państwo	Czechy
Kraj	morawsko-śląski
Powiat	Karwina
Miasto	Czeski Cieszyn
W granicach Czeskiego Cieszyna	1960
Powierzchnia	5,34 km²
Populacja (2001) • liczba ludności	1026
• gęstość	192,1 os./km²
Kod pocztowy	737 01
Położenie na mapie Czeskiego Cieszyna Żuków Dolny Dolní Žukov
Położenie na mapie Czech Żuków Dolny Dolní Žukov
Położenie na mapie kraju morawsko-śląskiego Żuków Dolny Dolní Žukov
49°43′12″N 18°35′28″E

Żuków Dolny^[1] (cz.  Dolní Žukov^ⓘDolní Žukov, niem. Nieder-Zukau, Nieder-Žukau^[2]) – część miasta Czeskiego Cieszyna w kraju morawsko-śląskim, w powiecie Karwina w Czechach. Jest to także gmina katastralna o powierzchni 534,07 ha^[3]. Położona około 4 kilometry na południowy zachód od centrum miasta. Populacja w 2001 wynosiła 1026 osoby^[4], zaś w 2010 odnotowano 439 adresów^[2].

Historia

Żuków to jedna z najstarszych miejscowości na Śląsku Cieszyńskim. Miejscowość została po raz pierwszy wzmiankowana jako Zukow w 1229 roku, w bulli papieża Grzegorza IX dla benedyktynów tynieckich, zatwierdzającej ich posiadłości w okolicy Orłowej^[5]. W 1268 powstał klasztor Benedyktynów w Orłowej, który odtąd miał prawo do pobierania dziesięcin w Żukowie^[6]. W 1281 wymieniony został tutejszy proboszcz imieniem Gerard^[7].

Wieś politycznie znajdowała się początkowo w granicach piastowskiego (polskiego) księstwa opolsko-raciborskiego. W 1290 w wyniku trwającego od śmierci księcia Władysława opolskiego w 1281/1282 rozdrobnienia feudalnego tegoż księstwa powstało nowe Księstwo Cieszyńskie, w granicach którego znalazł się również Żuków jako własność książęca^[7]. Od 1327 Księstwo Cieszyńskie stanowiło lenno Królestwa Czech, a od 1526 roku w wyniku objęcia tronu czeskiego przez Habsburgów wraz z regionem aż do 1918 roku w monarchii Habsburgów (potocznie Austrii).

Źródło historyczne z 1626 wspomina poprzedni dokument, z którego wynika że już w 1523 istniał podział na Żuków Dolny i Żuków Górny. Podział ten nastąpił w nieznanym czasie, wiadomo jednak że wydzielona część ziemi z Żukowa (odtąd Dolnego) utworzyła nową wieś – Żuków Górny. Żuków Dolny pozostawał odtąd wsią książęcą, natomiast Żuków Górny – szlachecką^[8].

Według spisu z 1900 we wsi znajdowały się 142 domy. Mieszkało tu 835 osób, z czego według używanego języka potocznego było 809 Polaków, 9 Czechów i 17 Niemców^[9].

Według austriackiego spisu ludności z 1910 roku Żuków Dolny miał 1165 mieszkańców, z czego 1158 było zameldowanych na stałe, 1135 (98%) było polsko-, 14 (1,2%) niemiecko- i 9 (0,8%) czeskojęzycznych, 336 (28,8%) katolików, 824 (70,7%) ewangelików oraz 5 (0,4%) wyznawców judaizmu^[10].

W granicach administracyjnych Czeskiego Cieszyna znajduje się od 1960.

Przypisy

1. Nazewnictwo geograficzne świata. Zeszyt 11. Europa, Część I, 2009 Publikacja w formacie PDF
2. Adresy v České republice. 2010-09-23. [dostęp 2010-09-23]. (cz.).
3. Informace o katastrálním území Dolní Žukov. [dostęp 2010-09-23]. (cz.).
4. Český statistický úřad: Historický lexikon obcí ČR 1869 - 2005 - 1. díl. 20 sierpnia 2008. s. 718-719. [dostęp 2010-10-03]. (cz.).
5. Idzi Panic: Śląsk Cieszyński w średniowieczu (do 1528). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2010, s. 286, 294. ISBN 978-83-926929-3-5.
6. I. Panic, 2010, s. 430
7. Może to być jednak wzmianka nieautentyczna, por. I. Panic, 2010, s. 311
8. Idzi Panic: Śląsk Cieszyński w średniowieczu (do 1528). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2010, s. 307. ISBN 978-83-926929-3-5.
9. „Gwiazdka Cieszyńska” 1901 nr 3.
10. Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.). Brak numerów stron w książce

Linki zewnętrzne

• Mapa gminy katastralnej Dolní Žukov
• Městská část Dolní Žukov. dolnizukov.ctesin.cz. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-21)]. (cz.)