Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu – doroczne obchody w Kościele katolickim, ustanowione z inicjatywy Soboru Watykańskiego II. Co roku mają inny temat wybrany przez papieża, który wydaje z tej okazji orędzie, poruszające różne problemy związane z tematyką środków masowego przekazu.
Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu jest jedynym wydarzeniem tego rodzaju o zasięgu międzynarodowym.
Idea i obchody
Idea Światowego Dnia Środków Społecznego Przekazu została sformułowana w soborowym Dekrecie o środkach społecznego przekazu Inter mirifica z 4 grudnia 1963. W punkcie 18 czytamy:
"W celu skuteczniejszego umacniania różnorodnych form apostolstwa w zakresie środków społecznego przekazu, zgodnie z postanowieniem biskupów, należy ustanowić we wszystkich diecezjach świata dzień, w którym każdego roku wierni będą pouczani o swoich obowiązkach pod tym względem, zachęcani do zanoszenia w tej intencji modlitw i do składania na ten cel ofiar, które winny być przeznaczane na organizowanie i utrzymywanie instytucji i przedsięwzięć, popieranych na tym polu przez Kościół, stosownie do potrzeb świata katolickiego".
Pierwszy raz Dzień Środków Społecznego Przekazu obchodzono w niedzielę 7.05.1967 r. na polecenie papieża Pawła VI. Papież ogłosił z tej okazji orędzie.
W większości krajów Dzień ten obchodzony jest w niedzielę przed uroczystością Zesłania Ducha Świętego. Episkopaty krajowe mogą jednak określać własne terminy tego Dnia. W Polsce obchody przypadają na trzecią niedzielę września.
W dniu 2 kwietnia 1964 r. została ustanowiona Papieska Komisja ds. Środków Społecznego Przekazu, która kontynuowała działalność kilku innych instytucji watykańskich, powołanych zwłaszcza przez Piusa XII. Od 1 marca 1989 r. działa jako Papieska Rada Środków Społecznego Przekazu.
W Konferencji Episkopatu Polski istnieje Rada do spraw Środków Społecznego Przekazu. Obecnie (2020) jej przewodniczącym jest abp Wacław Depo, a członkami biskupi Tadeusz Bronakowski, Adam Lepa i Józef Szamocki.
Hasła i orędzia
Początkowo orędzie ukazywało się bezpośrednio przed obchodami. Od obchodów 20. Dnia Środków Społecznego Przekazu (1986 r.) orędzie ogłaszane jest 24 stycznia (wspomnienie św. Franciszka Salezego, patrona pisarzy katolickich i dziennikarzy). Natomiast hasło Dnia jest ogłaszane 29 września (święto świętych archaniołów: Michała, Rafała i Gabriela – ten ostatni jest patronem radiowców). Takie wyprzedzenie pozwala episkopatom i diecezjom przygotować własne obchody, uwzględniające treść aktualnego orędzia.
Papież Paweł VI ogłosił 12 orędzi, Jan Paweł II – 27, Benedykt XVI – 8. Papież Franciszek kontynuuje tę tradycję.
Hasła Światowych Dni Środków Społecznego Przekazu
Paweł VI
01. Środki społecznego przekazu ważnymi elementami cywilizacji – 1967
02. Prasa, kino, radio i telewizja w służbie postępu ludzkości – 1968
03. Środki społecznego przekazu a rodzina – 1969
04. Środki masowego przekazu i młodzież – 1970
05. Środki masowego przekazu w służbie jedności ludzkiej – 1971
06. Środki masowego przekazu w służbie prawdy – 1972
07. Środki masowego przekazu a umocnienie i propagowanie wartości duchowych – 1973
08. Środki społecznego przekazu i ewangelizacja – 1974
09. Środki społecznego przekazu i pojednanie – 1975
10. Środki społecznego przekazu wobec podstawowych praw i obowiązków człowieka – 1976
11. Środki społecznego przekazu: korzyści – niebezpieczeństwa – odpowiedzialność – 1977
12. Odbiorcy środków społecznego przekazu, ich oczekiwania, prawa i obowiązki – 1978
Jan Paweł II
13. Środki społecznego przekazu w służbie ochrony i rozwoju dziecka w rodzinie i w społeczeństwie – 1979
14. Rodzina wobec środków społecznego przekazu – 1980
15. Środki społecznego przekazu w służbie odpowiedzialnej wolności człowieka – 1981
16. Środki społecznego przekazu a problemy ludzi starszych – 1982
17. Środki społecznego przekazu w służbie pokoju – 1983
18. Środki społecznego przekazu pomostem pomiędzy wiarą i kulturą – 1984
19. Środki społecznego przekazu w służbie chrześcijańskiej promocji młodzieży – 1985
20. Kształtowanie opinii publicznej – 1986
21. Środki społecznego przekazu w służbie sprawiedliwości i pokoju – 1987
22. Środki społecznego przekazu w służbie braterstwa i solidarności – 1988
23. Religia w środkach przekazu – 1989
24. Misja Kościoła w erze komputerów – 1990
25. Środki społecznego przekazu w służbie jedności i postępu rodziny ludzkiej – 1991
26. Niech Bóg obdarzy mocą i wsparciem katolików działających w świecie środków społecznego przekazu! – 1992
27. Rola kaset magnetofonowych i magnetowidowych w kształtowaniu kultury i sumieni – 1993
28. Telewizja w rodzinie: kryteria właściwego wyboru programów – 1994
29. Kino nośnikiem kultury i wartości – 1995
30. Współczesne środki przekazu w służbie postępu kobiety w społeczeństwie – 1996
31. Głosić Jezusa – Drogę, Prawdę i Życie – 1997
32. Z pomocą Ducha Świętego głosimy nadzieję – 1998
33. Środki przekazu cenną pomocą dla tych, którzy szukają Ojca – 1999
34. Głosić Chrystusa na progu nowego tysiąclecia – 2000
35. Rozgłaszajcie to na dachach: Ewangelia w epoce globalnej komunikacji – 2001
36. Internet: nowe forum głoszenia Ewangelii – 2002
37. Środki społecznego przekazu w służbie prawdziwego pokoju w świetle encykliki 'Pacem in terris' – 2003
38. Media w rodzinie: ryzyko i bogactwo – 2004
39. Środki przekazu w służbie porozumienia między narodami – 2005
Benedykt XVI
40. Środki przekazu: sieć komunikacji, jedności i współpracy – 2006
41. Dzieci i środki komunikowania – wyzwanie dla edukacji – 2007
42. Środki społecznego przekazu na rozdrożu między gwiazdorstwem a służbą. Szukać prawdy, by się nią dzielić – 2008
43. Nowe technologie, nowe relacje. Trzeba rozpowszechniać kulturę szacunku, dialogu i przyjaźni – 2009
44. Kapłan i duszpasterstwo w cyfrowym świecie: nowe media w służbie Słowa – 2010
45. Prawda, przepowiadanie i autentyczność życia w erze cyfrowej – 2011
46. Milczenie i słowo drogą ewangelizacji – 2012
47. Portale społecznościowe: bramy prawdy i wiary; nowe przestrzenie dla ewangelizacji – 2013
Franciszek
48. Przekaz w służbie autentycznej kultury spotkania – 2014
49. Przekaz ukazujący rodzinę jako sprzyjające środowisko spotkania w bezinteresownej miłości – 2015
50. Komunikacja i Miłosierdzie – owocne spotkanie – 2016
51. «Nie lękaj się, bo jestem z tobą» (Iz 43, 5). Przekazujmy nadzieję i ufność w naszych czasach – 2017
52. «Prawda was wyzwoli» (J 8, 32). Fake news a dziennikarstwo pokoju – 2018
53. «Wszyscy tworzymy jedno» (Ef 4, 25). Od wirtualnych wspólnot społecznościowych do wspólnot ludzkich – 2019
54. «Obyś mógł opowiadać i utrwalić w pamięci» (por. Wj 10, 2). Życie staje się historią – 2020
Bibliografia
Linki zewnętrzne
