Środek Europy

Skrajne punkty Europy i wynikające z przyjęcia różnych kryteriów przykładowe "środki Europy"

Środek Europy w Suchowoli

Środek Europy w miejscowości Purnuškės (dawniej Purnuszki), 20 km na północ od Wilna

Geograficzny środek Europy jest trudny do jednoznacznego wyznaczenia. Jego położenie można wskazać stosując różne kryteria.

Problemy

Problematycznymi elementami w jego wyznaczeniu są:

• kontrowersyjny przebieg granicy Europa-Azja;
• kwestia przynależności Islandii, Azorów i Madery, będących wyspami oceanicznymi, do Europy;
• uwzględnienie lub nie Svalbardu i arktycznych wysp Rosji (Nowa Ziemia, Ziemia Franciszka Józefa), które leżą na szelfie kontynentalnym Europy.

Niektóre środki Europy

W 1775 kartograf i astrolog królewski Szymon Antoni Sobiekrajski określił miejsce, gdzie krzyżują się linie łączące najdalsze punkty Europy. Zgodnie z obliczeniami środek Europy znajduje się w miejscowości Suchowola^[1] koło Białegostoku. Ustawiono tam pamiątkowy obelisk z tablicą.

Według obliczeń dokonanych w 1989 roku przez Jean-George'a Affholdera z francuskiego Narodowego Instytutu Geografii środek Europy znajduje się na terytorium Litwy w pobliżu Wilna, co Litwini uczcili specjalnym parkiem. Na przylądku Kolka na Łotwie znajduje się z kolei miejsce, które mają wyznaczać cięciwy łączące skrajne punkty Europy.

Ponadto istnieje kilkanaście innych punktów uważanych za „środek Europy”, znajdujących się na terenie Austrii, Białorusi, Czech, Estonii, Litwy, Niemiec, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii i Ukrainy (Diłowe w okolicy Rachowa). Zjawisku temu reżyser Stanisław Mucha poświęcił film dokumentalny Środek Europy (2004).

Środek Unii Europejskiej

Od chwili przystąpienia Chorwacji do Unii Europejskiej 1 lipca 2013 r. środek Unii Europejskiej znajdował się w Westerngrund w Dolnej Frankonii^[2]. Przy wyznaczaniu tego środka nie zostały uwzględnione obszary specjalne państw członkowskich Unii Europejskiej, takie jak Gujana Francuska, stanowiące de iure części państw Unii.

Po wystąpieniu Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej 31 stycznia 2020 roku nowym środkiem UE stała się niemiecka miejscowość Gadheim w gminie Veitshöchheim, w powiecie Würzburg, w Bawarii^[3].

Zobacz też

• Geografia Europy
• Geometryczny środek Polski
• Europa Środkowa

Przypisy

1. Podlasie: przewodnik / Tadeusz Glinka; et al. — Warszawa, 2000. ISBN 83-7200-591-5 s. 63.
2. Mittelpunkt der EU - Mitten am Rand – www.faz.net (niem.)
3. mb//dap: Nowy geograficzny środek Unii Europejskiej. TVN24 BiS, 2020-01-29. [dostęp 2020-02-01]. (pol.).

Linki zewnętrzne

Zobacz multimedia związane z tematem: Środek Europy

• O środku Europy wymierzonym w Austro-Węgrzech w r. 1887