Zofia Leśniowska

Zofia Wanda Leśniowska

Zofia Leśniowska (1942)
porucznik
Data i miejsce urodzenia	1912 lub 1913 Lwów
Data i miejsce śmierci	4 lipca 1943 Gibraltar
Przebieg służby
Siły zbrojne	Polskie Siły Zbrojne
Jednostki	Pomocnicza Służba Wojskowa Kobiet
Stanowiska	komendantka główna PSK
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa (kampania wrześniowa)
Odznaczenia

Zofia Leśniowska oraz adiutanci generała Władysława Sikorskiego por. pilot Czesław Główczyński i por. marynarki Józef Ponikiewski

Symboliczny grób Zofii Leśniowskiej na warszawskim Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Zofia Wanda Leśniowska (ur. 1912 lub 1913 we Lwowie, zm. 4 lipca 1943 w Gibraltarze) – córka generała Władysława Sikorskiego, porucznik Wojska Polskiego, działaczka Polskiego Czerwonego Krzyża.

Życiorys

Zofia Leśniowska była córką gen. Władysława Sikorskiego i Heleny Zubczewskiej, poślubionych w 1909. Według różnych źródeł urodziła się 2 marca 1912^[1] lub 24 marca 1913 we Lwowie^[2].

30 września 1936 w Parchaniu wyszła za mąż za porucznika Stanisława Leśniowskiego (1904-1987^[3], syna urzędnika rolniczego Stanisława Leśniowskiego^[4]).

Po wybuchu II wojny światowej 7 września 1939 roku ojciec zlecił jej organizację ruchu oporu. Jej mieszkanie w Warszawie przy ul. Górskiego było wykorzystywane w celach konspiracyjnych. Na początku 1940 roku została wywieziona przez kuriera Samsona Mikicińskiego do Francji^[5]. Odtąd towarzyszyła ojcu jako jego sekretarka, tłumacz i doradca.

16 listopada 1942 roku minister spraw wojskowych generał dywizji Marian Kukiel mianował ją komendantką główną Pomocniczej Służby Kobiet^[6]. Z dniem 18 lutego 1943 roku została zwolniona na własną prośbę ze stanowiska komendantki głównej Pomocniczej Służby Wojskowej Kobiet przez ministra obrony narodowej generała Mariana Kukiela^[7] (jej zastępczynią, a następnie pełniącą obowiązki komendantki była Maria Leśniakowa). Pełniła funkcję komendantki plutonu w Wojskowej Służbie Kobiet^[2].

Według oficjalnych źródeł zginęła 4 lipca 1943 w katastrofie lotniczej w morzu pod Gibraltarem^[2], wraz ze swoim ojcem, ale jej ciała nigdy nie odnaleziono. Była odznaczona Honorową Odznaką PCK.

Kontrowersje wokół katastrofy lotniczej

Udział Zofii Leśniowskiej w śmierci generała Sikorskiego jest przedmiotem teorii spiskowych. Jej ciało nie zostało odnalezione, a obecność u boku generała w owych tragicznych dniach wiąże się z wieloma kontrowersjami i niedomówieniami. Jak podawali świadkowie, była ona kilkakrotnie ostrzegana przed udziałem w feralnym locie samolotu, podobno telefonicznie przez samego Churchilla. Powstały również hipotezy mówiące o jej nieobecności podczas lotu, porwaniu i osadzeniu w obozach pod Moskwą, a później w głębi kraju, gdzie miała być z oddali widziana przez polskich oficerów, m.in. przez cichociemnego Tadeusza Kobylińskiego^[8]. Badający katastrofę Tadeusz Kisielewski stwierdził, że nie ma źródła potwierdzającego fakt wejścia na pokład samolotu córki generała Sikorskiego^[9]. Dodatkowo jej bransoletka z monogramem wkrótce potem miała zostać odnaleziona w kairskim hotelu Mena House.

Ustalenia śledztwa Instytutu Pamięci Narodowej z 2009 roku wykluczyły teorie dotyczące domniemanego zamordowania członków lotu jeszcze przed startem samolotu oraz sfingowania ich śmierci w katastrofie, przesądzając, że śmierć Władysława Sikorskiego nastąpiła najwcześniej w chwili uderzenia samolotu w wodę^[10]. Tym samym, podaje to w wątpliwość również teorie dotyczące wcześniejszego porwania Zofii Leśniowskiej.

Przypisy

1. Polski Słownik Biograficzny, zeszyt nr 154 z 1997 r., T. XXXVII/3, s. 478 (biogram Władysława Sikorskiego).
2. Wykaz poległych i zmarłych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na obczyźnie w latach 1939-1945. Londyn: Instytut Historyczny im. Gen. Sikorskiego, 1952, s. 339.
3. Najbliższa rodzina generała Władysława Sikorskiego. sikorskich.republika.pl. [dostęp 2013-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-12)]. (pol.).
4. Stanisław Leśniowski. sejm-wielki.pl. [dostęp 2015-09-30].
5. Sławomir Koper, Piekiełko nad Wisłą. Sceny z życia polskich elit pod okupacją., wyd. Bellona, 2019, rozdział 3 - Przypadek Samsona Mikicińskiego ISBN 978-83-11-15668-5
6. Kukiel 1942 ↓, s. 31.
7. Kukiel 1943 ↓, s. 58.
8. Baliszewski: Bransoletka Zofii
9. Kto porwał córkę generała Sikorskiego. Rozmowa z Tadeuszem Kisielewskim. „Uważam Rze Historia”, nr 2, maj 2012, s. 58-59.
10. 76. rocznica śmierci gen. Władysława Sikorskiego – 4 lipca 2019. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 2020-04-13].

Bibliografia

• Marian Kukiel: Pismo L.dz. 2459/PSW/42 z 16 listopada 1942 roku. [w:] Kancelaria Przyboczna Naczelnego Wodza, Akta jawne, X 1941 - III 1943, sygn. A.XII.1/7 [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1942. [dostęp 2017-01-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-01)].
• Marian Kukiel: Pismo L.dz. 1281/PSW/43 z 22 lutego 1943 roku. [w:] Kancelaria Przyboczna Naczelnego Wodza, Akta jawne, VII 1942 - XI 1943, sygn. A.XII.1/8 [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1943. [dostęp 2017-01-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-01)].
• Dariusz Baliszewski. Bransoletka Zofii. „Wprost”. 52 (1152), 31 grudnia 2004. brak numeru strony
• Dariusz Baliszewski. Tajemnica Hieny. „Wprost”. 5 (1157), 6 lutego 2005. brak numeru strony
• Dodatek Rzeczpospolitej: Córka generała [dostęp 08.09.2009]

Kontrola autorytatywna (osoba):

• VIAF: 2062151778207718130002
• PLWABN: 9810567503905606
• NUKAT: n2012066845