PROFILBARU.COM

Maria Leśniak
Maria Cecylia Emeryk
Maruta
	pułkownik
Data i miejsce urodzenia	1902 ; Gruzja
Data i miejsce śmierci	1987 ; Londyn
	Przebieg służby
Siły zbrojne	Polskie Siły Zbrojne
Jednostki	Pomocnicza Służba Wojskowa Kobiet
Stanowiska	komendantka PSWK
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Maria Cecylia Leśniak, z domu Emeryk, primo voto Czajkowska, powszechnie określana jako Maria Leśniakowa, ps. „Maruta” (ur. 1902 w Gruzji, zm. 1987 w Londynie) – pułkownik Polskich Sił Zbrojnych, działaczka emigracyjna na polu kombatanckim, społecznym, charytatywnym i politycznym.

Życiorys

Urodziła się w 1902 na Kaukazie w Gruzji^[1]^[2]. Pochodziła z rodu Emeryków zamieszkujących na tym obszarze^[3]. Jej rodzicami byli Piotr Emeryk (z zawodu prawnik i architekt, trudniący się wydobyciem rud manganu na obszarze kaukaskim, w latach 20. zaginął w Imperium Rosyjskim) i Cecylia z domu Regulska (siostra Michaliny, matki Zygmunta Waliszewskiego)^[2]. Jej rodzeństwem byli Gustaw (inżynier górnik), Helena (architekt), Eugeniusz, Paweł, Natalia (1900–1954, po mężu Stabrowska), Irena (po mężu Stopniewicz)^[2].

Po zakończeniu I wojny światowej rodzina Emeryków powróciła do niepodległej II Rzeczpospolita i zamieszkała w pensjonacie „Ukrainka” w Konstancinie (wybudowany w 1914 według projektu Tadeusza Tołwińskiego, obecnie przy ul. Stefana Batorego 16, wpisana do rejestru zabytków w 2008)^[2]^[3]. Maria studiowała w Wyższej Szkole Handlowej w Warszawie^[1]. Pracowała w Czerwonym Krzyżu^[1]. Po pierwszym mężu nosiła nazwisko Czajkowska^[2]. Później została żoną oficera dyplomowanego Jana Leśniaka^[1].

Po wybuchu II wojny światowej 1939 i klęsce polskiej przedostała się do Paryża, gdzie udzielała się w służbie Czerwonego Krzyża^[1]. Po upadku Francji trafiła do Szkocji^[1]. Wstąpiła do służby w Polskich Siłach Zbrojnych^[4]. 16 listopada 1942 została mianowana przez ministra spraw wojskowych gen. dyw. Mariana Kukiela zastępczynią komendantki głównej Pomocniczej Służby Wojskowej Kobiet, Zofii Leśniowskiej^[5], a z dniem 18 lutego 1943 ten sam generał powierzył jej tymczasowo pełnienie funkcji komendantki głównej PSWK po uprzednim zwolnieniu Leśniowskiej^[6]. Po katastrofie w Gibraltarze z lipca 1943 i zaginięciu Zofii Leśniowskiej, Maria Leśniak pozostawała komendantką PSWK^[7]. Wojnę zakończyła w stopniu podpułkownika^[3]. Używała pseudonimu „Maruta”^[3].

Po wojnie pozostała na emigracji w Wielkiej Brytanii. Zamieszkiwała w Londynie i działała w tamtejszym Kole Kobiet b. Żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych, prowadząc m.in. gromadzenie dokumentacji i pamiątek kobiet-żołnierzy PSZ i PSWK^[8]. Był przewodniczącą Zjednoczenia Polek na Emigracji^[9]. Z ramienia tej organizacji zasiadała w V Radzie Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej (1973–1978), pełniąc funkcję sekretarza Prezydium RN^[10]. Od 1979 do 1981 była przewodniczącą Głównej Komisji Skarbu Narodowego^[11]. W stopniu pułkownika i jako przedstawicielka Kobiet Żołnierzy została powołanego w 1982 Komitetu Honorowego Fundacji Armii Krajowej w Londynie^[12]. Organizowała pomoc materialną dla Polaków w ojczyźnie^[1].

Po śmierci męża w 1976, z myślą o przeniesieniu i pochówku jego prochów oraz w przyszłości własnych, w latach 70. była inicjatorkę stworzenia krypt, wybudowanych następnie po akceptacji ks. prałata Kazimierza Sołowieja, przy kościele św. Andrzeja Boboli w Londynie (początkowo powstało 18 krypt po lewej stronie od głównego wejścia)^[13]. Zmarła w 1987 w Londynie^[2]^[14]. Jej pogrzeb odbył się w piątek 20 marca 1987 w kościele św. Andrzeja Boboli w Londynie z udziałem licznych uczestników, w tym prezydenta RP na uchodźstwie Kazimierza Sabbata i sześciu księży odprawiających egzekwie żałobne (głównym celebransem był ks. prałat Stanisław Świerczyński), następnie uroczystości żałobne były kontynuowane w kaplicy krematorium w Mortlake^[2].