Zgromadzenie Księży Misjonarzy[1], właściwie Zgromadzenie Misji,łac.Congregatio Presbiterorum Saeculorum Missionis (CM) – stowarzyszenie życia apostolskiego założone 17 kwietnia 1625 w Paryżu przez św. Wincentego a Paulo w celu ewangelizacji ubogich, w szczególności w formie misji ludowych w małych miasteczkach i wioskach. Misjonarze prowadzili przytułki dla sierot, opiekowali się chorymi oraz zajmowali się formacją kleru, nie przyjmowali natomiast beneficjów i godności kościelnych[2].
Historia
Kościół św. Krzyża w Warszawie na obrazie CanalettaBazylika Świętego Krzyża w Warszawie (widok współczesny)
Powstanie i rozwój Zgromadzenia
25 stycznia 1617 św. Wincenty a Paulo wygłosił kazanie o spowiedzi generalnej. Ten dzień jest uważany za duchowy początek Zgromadzenia Misji. Formalnie jednak Zgromadzenie zostało założone 17 kwietnia 1625, kiedy w pałacu rodziny de Gondi w Paryżu spisano dokument fundacyjny. Powołano wówczas stowarzyszenie duchownych, którzy mieli całkowicie poświęcić się pracy wśród mieszkańców wsi przez głoszenie misji i rekolekcji parafialnych, zachęcając do odbycia spowiedzi generalnej[3]. Oficjalnie Stolica Apostolska zatwierdziła Zgromadzenie bullą papieża Urbana VIIISalvatoris nostri w 1633.
Za życia św. Wincentego a Paulo Zgromadzenie przeżywało dynamiczny rozwój. W 1633 wspólnota przeniosła się do domu świętego Łazarza, w 1637 założono własne seminarium. W 1642 powierzono Zgromadzeniu prowadzenie seminarium duchownego w Annecy, założono pierwszy dom poza granicami Francji - w Rzymie. Okres 1642-1660 to czas kształtowania się struktur i ekspansji. Otwierano nowe domy we Francji, m.in. w Paryżu, Toul, Richelieu, Troyes, Marsylii, Cahors, Sedan, we Włoszech (1642), w dzisiejszej Tunezji (1645), Algierii (1646), Irlandii i Szkocji (1647), na Madagaskarze (1648) i w Polsce (1651)[4]. W chwili śmierci św. Wincentego a Paulo Zgromadzenie posiadało 19 domów we Francji, 4 we Włoszech, 2 w północnej Afryce i 1 w Polsce[5].
Założyciel Zgromadzenia Misji - św. Wincenty a Paulo
Przybycie misjonarzy do Polski
Pierwsi misjonarze św. Wincentego a Paulo zostali sprowadzeni do Polski z Francji na zaproszenie królowej Ludwiki Marii Gonzagi w listopadzie 1651. Osiedlili się w małym domku położonym w okolicy drewnianego kościoła św. Krzyża, będącego poprzednikiem bazyliki Świętego Krzyża w Warszawie. W 1652 królowa ofiarowała misjonarzom parafię w Sokółce koło Białegostoku, a w grudniu 1653 nastąpiło oficjalne objęcie świętokrzyskiej parafii i kanoniczne ustanowienie domu Zgromadzenia. W następnych latach dokonano jego rozbudowy i wzniesienia nowej świątyni[6].
W 1685 oficjalnie erygowano Polską Prowincję Zgromadzenia Misji. Pierwszym jej wizytatorem został Michał Bartłomiej Tarło. W skład nowo utworzonej struktury weszły trzy domy: w Warszawie, Chełmnie i Krakowie. Pracowało w nich wówczas 21 księży i 6 braci. Do czasów zaborów prowincja przeżywała dynamiczny rozwój. W 1772 liczyła 295 członków (193 księży, 59 braci, 43 seminarzystów), pracujących w 30 domach. Większość konfratrów prowadziła misje i rekolekcje parafialne, prowadziła parafie oraz pracowała lub prowadziła seminaria diecezjalne. W szczytowym momencie misjonarze prowadzili 18 seminariów duchownych (połowę wszystkich istniejących w Polsce)[7].
Medal Jubileuszu 350-lecia przybycia do Polski Księży Misjonarzy
Stan obecny
Aktualnie (stan na 25 października 2022 roku) Polska Prowincja Zgromadzenia Misji liczy 237 księży i 2 braci. W skład Prowincji wchodzi 25 domów. Misjonarze są obecni w Bydgoszczy, Grodkowie, Lipowej, Iłowej, Gozdnicy, Wymiarkach, Przewozie, Krakowie, Krzeszowicach, Odporyszowie, Pabianicach, Piekarach koło Krakowa, Skwierzynie, Trzcielu, Słubicach, Sopocie, Tarnowie, Warszawie, Ignacowie, Wrocławiu, Zakopanem i Żmigrodzie. Polscy misjonarze pracują również w Austrii (Wiedeń), Niemczech (Freilassing, Lippstadt), Francji (Saint-Etienne), Ukrainie, Białorusi, Belgii, Danii, Tajwanie, Kongo, Beninie, Brazylii, Madagaskarze, Kongo, Papui-Nowej Gwinei, Kazachstanie, Stanach Zjednoczonych[8][9].
Hasłem Zgromadzenia Misji są słowa: "Posłał mnie Pan, abym głosił ubogim Dobrą Nowinę" zaczerpnięte z Ewangelii według świętego Łukasza. Według świętego Wincentego a Paulo zadaniem misjonarzy jest przyoblekanie się w ducha Jezusa Chrystusa, to znaczy naśladowanie Jezusa głoszącego Ewangelię ubogim. W tym celu należy ćwiczyć się w nabywaniu pięciu cnót misjonarskich: prostoty, pokory, łagodności, umartwienia i gorliwości apostolskiej[12].
Naczelną regułą Zgromadzenia Misji jest Jezus Chrystus. Jest on jedynym motywem działania, to znaczy głoszenia Ewangelii ubogim i edukowania duchowieństwa. Wincenty opierał się przede wszystkim na kontemplacji Ewangelii według świętego Łukasza. Punktem wyjścia do działania jest trwanie na modlitwie[14].
↑Zgromadzenie Misji [online], Zgromadzenie Księży Misjonarzy [dostęp 2023-11-24](pol.).
↑JanJ.DukałaJanJ., JerzyJ.GórnyJerzyJ. (red.), Święty Wincenty a Paulo, Kraków 2012, s. 46-59.
↑Robert P.R.P.MaloneyRobert P.R.P., Duch Zgromadzenia Misji, [w:] JanJ.Dukała (red.), Słownik duchowości wincentyńskiej, t. 1, Kraków 1997, s. 230-233.