Zespół Waterhouse’a-Friderichsena (ang. Waterhouse-Friderichsen syndrome, WFS) – zespół objawów spowodowanych masywnym, zazwyczaj obustronnym krwotokiem do nadnerczy w przebiegu posocznicy, najczęściej wywołanej przez Neisseria meningitidis[1][2]. Choroba ta przebiega piorunująco i potrafi doprowadzić do śmierci w ciągu kilku godzin[3].
Klasycznie objawy zespołu Waterhouse’a-Friedrichsena występują w przebiegu posocznicy meningokokowej; także posocznica pneumokokowa może przebiegać z ostrą niewydolnością nadnerczy (w takim przypadku większość przypadków WFS występuje u osób z asplenią)[1][4][5]. W ciągu dwóch pierwszych dekad XXI wieku dowiedziono, że Staphylococcus aureus, pałeczka ropy błękitnej i inne patogeny mogą wywołać posocznicę z przełomem nadnerczowym i WFS[6][7][8] oraz że przyczyną tej choroby może być zespół wstrząsu toksycznego wywołany przez paciorkowce grupy A[9].
W zespole Waterhouse’a-Friedrichsena obok objawów posocznicy występują objawy przełomu nadnerczowego, czyli ostrej niewydolności kory nadnerczy: znaczne osłabienie, nudności, wymioty, biegunka, tachykardia, obniżenie ciśnienia tętniczego i wstrząs[2][10]. Krzepnięcie wewnątrznaczyniowe objawia się rozległymi wylewami krwi w skórze[2].
Zespół jako pierwsi opisali niezależnie od siebie angielski lekarz Rupert Waterhouse (1873–1958)[11] w roku 1911 i duński pediatra Carl Friderichsen (1886–1979)[12] w 1918 roku[1].
Leczenie zespołu Waterhause’a-Friderichsena polega na stosowaniu dużych dawek kortykosteroidów i leczeniu zakażenia, które jest jego przyczyną[4]
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.