PROFILBARU.COM

Zespół Rzeczników Platformy Obywatelskiej – zespół wewnętrzny Platformy Obywatelskiej, powołany uchwałą nr 03/64/2006 Zarządu Krajowego Platformy Obywatelskiej z dnia 10 stycznia 2006 w sprawie utworzenia Zespołu Rzeczników Platformy Obywatelskiej^[1] w celu monitorowania i analizowania pracy odpowiednich ministrów rządu, zajmowania stanowiska wobec bieżących jego decyzji oraz uczestniczenia w pracach programowych Platformy^[1]. Tym samym inicjatywa ta nawiązywała do brytyjskiej koncepcji gabinetu cieni.

Skład gabinetu

W skład zespołu weszło 21 osób. Koordynatorem gabinetu został Jan Rokita^[1]. Oprócz niego członkami Zespołu Rzeczników byli^[1]:

Marek Biernacki – sprawy wewnętrzne i służby specjalne
Zbigniew Chlebowski – finanse
Mirosław Drzewiecki – sport
Waldy Dzikowski – administracja
Stanisław Gawłowski – środowisko
Aleksander Grad – rolnictwo i rozwój wsi
Tadeusz Jarmuziewicz – infrastruktura
Bronisław Komorowski – sprawy zagraniczne
Ewa Kopacz – zdrowie
Sławomir Piechota – polityka społeczna
Julia Pitera – sprawiedliwość
Elżbieta Radziszewska – sprawy kobiet i rodziny
Arkadiusz Rybicki – kultura
Jacek Saryusz-Wolski – szef frakcji PO w Parlamencie Europejskim
Tomasz Szczypiński – rozwój regionalny
Adam Szejnfeld – gospodarka
Krystyna Szumilas – edukacja i nauka
Jan Wyrowiński – skarb państwa
Bogdan Zdrojewski – obrona narodowa
Anna Zielińska-Głębocka – sprawy europejskie.

Sekretarzami Zespołu Rzeczników PO byli Sławomir Nitras oraz Tomasz Lenz^[1].

Działalność Zespołu Rzeczników

Prezentacja dokumentu programowego

Dorobek gabinetu cieni został zaprezentowany przez jego szefa Jana Rokitę na konferencji prasowej, na której wystąpił 28 stycznia 2007 wspólnie z parlamentarzystami PO – posłem Pawłem Śpiewakiem i senatorem Jarosławem Gowinem, którzy reprezentowali liberalne i konserwatywne skrzydło klubu, co miało symbolizować linię ideową partii^[2]. W prezentacji projektu nie brał natomiast udziału poza Janem Rokitą żaden z rzeczników, ani nikt z kierownictwa partii^[2]. Przynajmniej dwoje z rzeczników nie było nawet poinformowanych o planowanej konferencji, na której dokument ten miał być ujawniony^[3].

Dokument przedstawiony przez Jana Rokitę liczył 339 stron^[3]. Koncentrował się na ośmiu przedsięwzięciach^[2]:

naprawa procesu tworzenia prawa – gabinet proponował m.in. powrót do dwóch czytań projektów ustaw w parlamencie, standardowe wysłuchanie publiczne w toku prac rządowych nad projektami legislacyjnymi, powołanie Narodowego Centrum Legislacyjnego^[2];
zmiany w systemie sądowniczym – gabinet proponował m.in. zniesienie immunitetu sędziowskiego (z pewnymi wyjątkami), zmianę składu Krajowej Rady Sądownictwa, publikowanie orzeczeń sądowych w internecie, jawność w dostępie do materiałów wymiaru sprawiedliwości oraz pozwalającej na ocenianie sędziów dokumentacji^[2];
reforma prokuratury – gabinet postulował oddzielenie funkcji prokuratora generalnego od funkcji ministra sprawiedliwości oraz przeniesienie nadzoru nad prokuratorami do sądów^[2];
przebudowa administracji publicznej – gabinet postulował powszechny wybór starostów, przeniesienie dużej części zadań samorządowych do samorządu wojewódzkiego oraz wprowadzenie do samorządu służby cywilnej, a także wprowadzenie finansowej odpowiedzialności urzędnika za złe decyzje^[2];
przebudowa budżetu i finansów publicznych – gabinet proponował m.in. wprowadzenie nowej struktury budżetu, zastąpienie jednoletniego planowania budżetu pięcioletnią perspektywą, likwidację funduszy i agencji celowych, szybkie wprowadzenie euro, a także jednolitej stawki podatku dochodowego wraz z ulgami rodzinnymi w systemie podatkowym^[2];
reforma systemu edukacji – gabinet proponował m.in. likwidację kuratoriów oświaty i przeniesienie większych kompetencji w ręce dyrektorów szkół, a także wprowadzenie bonu samorządowego jako systemu finansowania oświaty^[2];
zmiany w funkcjonowaniu służb mundurowych – gabinet postulował m.in. oddanie lokalnych policji prewencyjnych pod nadzór samorządu terytorialnego oraz oddzielenie ich od kryminalnej i śledczej policji, a także stworzenie jednolitego dowództwa sił operacyjnych w wojsku, likwidację poboru oraz wprowadzenie zawodowych wojsk operacyjnych^[2];
„naprawa polityki” – gabinet postulował m.in. zniesienie immunitetów poselskich i stworzenie kategorii wyższych funkcjonariuszy publicznych oraz zaostrzenie kar za nadużycie funkcji publicznych^[2].

Inne działania

Analiza działalności poszczególnych ministrów konstytucyjnych przez członków Zespołu Rzeczników owocowała także wnioskami o odwołanie niektórych szefów resortów, m.in. Krzysztofa Jurgiela^[4], Romana Giertycha^[5], Jerzego Polaczka^[6], Anny Kalaty^[7], Zbigniewa Ziobry^[8] czy Zyty Gilowskiej^[9].

Konsekwencje w okresie rządu Donalda Tuska

Po wygranych przez Platformę Obywatelską wyborach parlamentarnych w 2007 w rządzie Donalda Tuska dwie osoby objęły kierownictwo resortów zgodne z ich wcześniejszym zakresem obowiązków w gabinecie cieni (Mirosław Drzewiecki i Ewa Kopacz). Kolejne dwie osoby otrzymały stanowiska ministerialne, jednak w innych resortach (Aleksander Grad i Bogdan Zdrojewski). Dalsze 5 osób objęło stanowiska sekretarzy stanu w ministerstwach odpowiadających ich zakresowi obowiązków w zespole (Stanisław Gawłowski, Tadeusz Jarmuziewicz, Sławomir Piechota, Adam Szejnfeld i Krystyna Szumilas), zaś Julia Pitera i Elżbieta Radziszewska objęły funkcje pełnomocników w randze sekretarza stanu w KPRM. 9 członków zespołu nie objęło jednak żadnej funkcji rządowej, a jego koordynator Jan Rokita zrezygnował z kandydowania do parlamentu i wycofał się z działalności politycznej^[10].

Rząd podjął się realizacji niektórych postulatów zapisanych w dokumencie wypracowanym przez Zespół Rzeczników^[11]. Jedną z przyczyn braku realizacji niektórych postulatów gabinetu cieni, a także zmniejszenia liczby członków gabinetu, którzy weszli w skład rządu, było współtworzenie koalicyjnego rządu z Polskim Stronnictwem Ludowym.

Nawiązanie

17 listopada 2016, po upływie rocznego okresu ponownego pobytu PO w opozycji, partia ta ponownie powołała gabinet cieni (na czele z ówczesnym przewodniczącym partii Grzegorzem Schetyną), funkcjonujący do końca ówczesnej kadencji parlamentu w 2019^[12].

Skład drugiego gabinetu cieni (2016−2019)

Grzegorz Schetyna − szef Gabinetu Cieni
Stanisław Gawłowski − przewodniczący Stałego Komitetu Rady Ministrów w Gabinecie Cieni
Mariusz Witczak − szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w Gabinecie Cieni
Rafał Grupiński − szef Gabinetu Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Sławomir Neumann − szef Gabinetu Rozwoju i Infrastruktury
Borys Budka − szef Gabinetu Spraw Wewnętrznych i Administracji
Krzysztof Brejza − szef Gabinetu Sprawiedliwości
Andrzej Halicki − szef Gabinetu Spraw Zagranicznych
Kazimierz Michał Ujazdowski – szef gabinetu reform ustrojowych, decentralizacji i rozwoju samorządności
Czesław Mroczek − szef Gabinetu Obrony Narodowej
Włodzimierz Nykiel − szef Gabinetu Finansów
Urszula Augustyn − szef Gabinetu Edukacji Narodowej
Piotr Wach − szef Gabinetu Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Tomasz Grodzki − szef Gabinetu Zdrowia
Michał Szczerba − szef Gabinetu ds. Polityki Senioralnej
Jarosław Duda − szef Gabinetu Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej
Arkadiusz Marchewka − szef Gabinetu Cyfryzacji, Innowacji i Młodzieży
Jacek Protas − szef Gabinetu ds. Samorządu
Dorota Niedziela − szef Gabinetu Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Ireneusz Raś − szef Gabinetu Turystyki i Sportu
Gabriela Lenartowicz − szef Gabinetu Środowiska
Tadeusz Aziewicz − szef Gabinetu Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej
Zdzisław Gawlik − szef Gabinetu Energii
Maria Małgorzata Janyska − szef Gabinetu Gospodarki
Monika Wielichowska − pełnomocnik do Spraw Równego Statusu w Gabinecie Cieni
Ewa Kopacz − wiceszefowa Gabinetu Cieni
Tomasz Siemoniak − wiceszef Gabinetu Cieni
Izabela Mrzygłocka − wiceprzewodnicząca Stałego Komitetu Rady Ministrów w Gabinecie Cieni
Wojciech Król − wiceszef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w Gabinecie Cieni
Jerzy Fedorowicz − wiceszef Gabinetu Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Cezary Grabarczyk − wiceszef Gabinetu Rozwoju i Infrastruktury
Wojciech Wilk − wiceszef Gabinetu Spraw Wewnętrznych i Administracji
Marek Wójcik − wiceszef Gabinetu Spraw Wewnętrznych i Administracji
Piotr Zientarski − wiceszef Gabinetu Sprawiedliwości
Paweł Zalewski − wiceszef Gabinetu Spraw Zagranicznych
Cezary Tomczyk − wiceszef Gabinetu Obrony Narodowej
Izabela Leszczyna − wiceszef Gabinetu Finansów
Elżbieta Gapińska − wiceszef Gabinetu Edukacji Narodowej
Waldemar Sługocki − wiceszef Gabinetu Nauki i Szkolnictwa Wyższego
Lidia Gądek − wiceszef Gabinetu Zdrowia
Marzena Okła-Drewnowicz − wiceszef Gabinetu ds. Polityki Senioralnej
Magdalena Kochan − wiceszef Gabinetu Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej
Jan Grabiec − wiceszef Gabinetu Cyfryzacji, Innowacji i Młodzieży
Ryszard Wilczyński − wiceszef Gabinetu ds. Samorządu
Kazimierz Plocke − wiceszef Gabinetu Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Adam Korol − wiceszef Gabinetu Turystyki i Sportu
Tomasz Cimoszewicz − wiceszef Gabinetu Środowiska
Norbert Obrycki − wiceszef Gabinetu Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej
Krzysztof Gadowski − wiceszef Gabinetu Energii
Janusz Cichoń − wiceszef Gabinetu Gospodarki

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Uchwała nr 03/64/2006 Zarządu Krajowego Platformy Obywatelskiej z dnia 10 stycznia 2006 r. w sprawie utworzenia Zespołu Rzeczników Platformy Obywatelskiej.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Projekt naprawy państwa Jana Rokity, gazeta.pl, 28 stycznia 2007.
↑ ^a ^b Politycy PO zaskoczeni prezentacją programu naprawy państwa Rokity. gazeta.pl, 28 stycznia 2007. [dostęp 2017-10-12].
↑ Sześć grzechów Jurgiela. poranny.pl, 6 marca 2006. [dostęp 2011-01-28].
↑ Wotum nieufności dla ministra. nowosci.com.pl, 19 lipca 2006. [dostęp 2014-10-25].
↑ PO chce odwołania ministra Polaczka. gazetapodatnika.pl, 30 stycznia 2007. [dostęp 2011-01-28].
↑ Kraj: Platforma chce odwołania minister Kalaty. pmedia.pl, 2 marca 2007. [dostęp 2011-01-28].
↑ Sejmowa komisja przeciw wotum nieufności dla Ziobry. tvn24.pl, 21 sierpnia 2007. [dostęp 2020-11-07].
↑ Wotum nieufności wobec Gilowskiej. interia.pl, 6 września 2007. [dostęp 2011-01-28].
↑ Rokita rezygnuje z polityki. wprost.pl, 14 września 2007. [dostęp 2011-01-28].
↑ M.in. rozdzielenie stanowisk prokuratora generalnego od Ministerstwa Sprawiedliwości czy zniesienie poboru do wojska.
↑ Strona Gabinetu Cieni PO powołanego w 2016. gabinetcieni.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-20)]..