Zawartość alkoholu we krwi

Zawartość alkoholu we krwi – ilość alkoholu etylowego we krwi, określana najczęściej w promilach (1 promil oznacza 100 mg alkoholu w 1 dl (decylitrze) krwi).

Najbardziej wiarygodne wyniki w zakresie zawartości alkoholu we krwi daje laboratoryjne badanie krwi. W następnej kolejności są to wyniki alkomatu, który jednak określa zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu.

Zawartość alkoholu we krwi wykorzystywana jest przez policję w sposób określony przez prawo karne.

Zawartość alkoholu we krwi a zachowanie

Zawartość alkoholu	Typowy objaw
0,3‰	rozproszona uwaga
0,8‰	pobudliwość, upośledzenie koordynacji ruchowo-wzrokowej, obniżony krytycyzm
1,5‰	zaburzenia równowagi, błędy w logicznym myśleniu, opóźnienie czasu reakcji, agresywność, brawura
2  ‰	zaburzenia mowy, senność, obniżenie kontroli zachowania i poruszania się
4  ‰	senność, możliwość zapadnięcia w śpiączkę
4–5  ‰	zatrucie, śmierć (dawka śmiertelna ma charakter orientacyjny, znane są przypadki przeżycia przy o wiele większych dawkach)

Powyższa tabela ma jedynie orientacyjny i uogólniony charakter, ze względu na wielorakość zmiennych w przypadku konkretnej jednostki.

Historia

Badanie zawartości alkoholu we krwi upowszechniło się w krajach rozwiniętych już w pierwszych dekadach XX wieku. Używano wówczas skali podobnej do dzisiejszej, z tym, że powszechnie za stan wpływający niekorzystnie na prowadzenie pojazdów lub na inne czynności motoryczne uznawano dopiero zawartość alkoholu we krwi na poziomie 1 promila^{[potrzebny przypis]}.

Odnotowane rekordy

W 1995 kierujący samochodem Tadeusz S. pod wpływem alkoholu spowodował wypadek, mając we krwi 14,8 promila alkoholu. Mężczyzna zmarł kilkanaście dni później na skutek odniesionych w wypadku obrażeń^[1].

Jedna z najwyższych odnotowanych zawartości alkoholu we krwi dotyczy 45-letniego mężczyzny z Makowa-Kolonii, który w 2009 przeżył przy 12,3 promila^[2].

22,3 promila alkoholu we krwi zmierzono u kierowcy, który pod koniec maja 2012 w Dobrołęce (gmina Olszewo-Borki) doprowadził do śmiertelnego wypadku drogowego, prowadząc samochód osobowy. Wynik badania potwierdził rzecznik prasowy Komendy Miejskiej Policji w Ostrołęce. Istnieje jednak duże prawdopodobieństwo, że próbka krwi została zanieczyszczona, gdyż nie została pobrana z żyły, a z rany poszkodowanego. Mężczyzna zmarł w wyniku obrażeń odniesionych w wypadku^[1].

W lipcu 2013 30-letni mężczyzna z Alfredówki (woj. podkarpackie) przeżył, mając 13,74 promila we krwi^[3][4].

Szacowanie zawartości alkoholu we krwi

Podjęto wiele prób oszacowania zawartości alkoholu we krwi. Nie są one dokładne, ponieważ zbyt wiele czynników wpływa na tę zawartość. Przydatne mogą być jednak w samookreśleniu.

Spożywanie pokarmów przed, w trakcie, lub po piciu alkoholu opóźnia wchłanianie: szczytowe stężenie alkoholu u osoby pijącej na czczo pojawia się po 0,5–1 godzinie, u pijącej „na pełny żołądek” – po 1,5–3 godzinach. Przeciętnie człowiek spala w ciągu godziny od 0,12 do 0,15 promila alkoholu zawartego we krwi.

Wzór Erika Widmarka

Najpopularniejszy wzór stworzył Erik Widmark(inne języki)^[5]:

${\displaystyle P={\frac {A}{K\cdot W}}}$

gdzie:

• P – zawartość alkoholu we krwi w promilach,
• A – ilość wypitego czystego alkoholu w gramach (pamiętać należy, że zawartość alkoholu w napojach podaje się zazwyczaj w procentach objętościowych, dlatego 500 ml wódki o zawartości 40% alkoholu zawiera 200 ml, czyli 160 g alkoholu),
• K – współczynnik związany z zawartością wody w organizmie, wynoszący (w przybliżeniu):
  • 0,68–0,7 dla mężczyzn
  • 0,55–0,60 dla kobiet i młodzieży
  • 0,75-0,80 dla niemowląt i małych dzieci,
• W – masa ciała w kilogramach.

Metoda porcji standardowych

Bardzo przybliżona metoda samookreślenia momentu, w którym można zasiąść za kierownicą. Opiera się na liczeniu porcji standardowych^[6], czyli ilości napojów alkoholowych, które zawierają 10 g czystego alkoholu. Np:

• 250 ml piwa 5% to 10 g alkoholu etylowego,
• 100 ml wina 12% to 10 g alkoholu etylowego,
• 30 ml wódki 40% to 10 g alkoholu etylowego.

Szybkość rozkładu alkoholu u mężczyzn wynosi 10–12 g/h, u kobiet 8–10 g/h. Przyjmując wartość średnią, czyli 10 g, można założyć, że w ciągu jednej godziny wątroba spala jedną porcję standardową.

Dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi

Dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi w niektórych krajach pozwalająca prowadzić pojazdy mechaniczne.

Dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi w krajach europejskich w g/dl^[7]

Kraj	Promile
Albania	0,1‰
Andora	0,5‰
Australia	0,5‰[8]
Austria	0,5‰
Belgia	0,5‰
Białoruś	0,3‰
Bośnia i Hercegowina	0,5‰
Bułgaria	0,5‰
Chorwacja	0,5‰ (u kierowców w wieku 16–24 lata oraz kierowców zawodowych, wykonujących pracę – 0,0‰)[9]
Cypr	0,5‰
Czechy	0,0‰
Dania	0,5‰
Estonia	0,2‰[10]
Finlandia	0,5‰
Francja	0,5‰
Grecja	0,5‰
Hiszpania	0,5‰
Holandia	0,5‰
Irlandia	0,5‰ (0,2‰ dla kierowców posiadających prawo jazdy mniej niż 2 lata)
Islandia	0,5‰
Izrael	0,5‰
Liechtenstein	0,8‰[11]
Litwa	0,4‰[12]
Luksemburg	0,5‰ (Dla kierowców zawodowych oraz kierowców początkujących – 0,2‰)
Łotwa	0,5‰
Macedonia Północna	0,5‰
Malta	0,8‰
Niemcy	0,5‰ (u kierowców mających prawo jazdy krócej niż 2 lata i/lub wiek poniżej 25 lat – 0,0‰)
Norwegia	0,2‰
Polska	0,2‰
Portugalia	0,5‰
Rosja	0,3‰
Rumunia	0,0‰
Słowacja	0,0‰
Słowenia	0,5‰
Stany Zjednoczone	0,8‰[13]
Szwajcaria	0,5‰
Szwecja	0,2‰
Turcja	0,5‰
Ukraina	0,2‰
Węgry	0,0‰
Wielka Brytania	0,8‰ (Szkocja od 15 grudnia 2014 – 0,5‰)
Włochy	0,5‰

W Polsce prawo o ruchu drogowym zabrania^[14]:

kierowania pojazdem, prowadzenia kolumny pieszych, jazdy wierzchem lub pędzenia zwierząt osobie w stanie nietrzeźwości, w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu.

Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi definiuje^[15]

• stan po użyciu alkoholu – pomiędzy 0,2 i 0,5‰,
• stan nietrzeźwości – powyżej 0,5‰.

Przypisy

1. Śmiertelny rekord: Kierowca z powiatu ostrołęckiego miał 22 promile alkoholu! Zginął w wypadku.
2. 12 promili we krwi. Rekord!. Gazeta.pl Wiadomości, 2009-03-17. [dostęp 2012-12-31].
3. Mężczyzna miał 13,74 promila alkoholu i przeżył. onet.pl, 2013-08-08. [dostęp 2013-08-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
4. Miał 13,74 promila alkoholu we krwi. I przeżył. Rekord świata?. Gazeta.pl Wiadomości, 2013-08-07. [dostęp 2013-08-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-11)].
5. E. M. P. Widmark: Die theoretischen Grundlagen und die praktische Verwendbarkeit der gerichtlich-medizinischen Alkoholbestimmung. Urban & Schwarzenberg, Berlin/Wien 1932, OCLC 14737335.
6. Alkohol i kierowca, s. 3. alkomaty.biz. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-04-05)]., oprac. Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
7. European status report on road safety. WHO Europe, 2009. [dostęp 2012-04-01]. (ang.).
8. Blood alcohol levels. Alcohol and Drug Foundation (Australia). [dostęp 2023-06-19]. (ang.).
9. Informacje dla kierowców.
10. Liiklusseadus. Riigi Teataja. (est.).
11. Liechtenstein travel advice. Foreign and Commonwealth Office. [dostęp 2018-08-24]. (ang.).
12. Litwa. Przepisy drogowe.
13. Drunken / Impaired Driving. [w:] NCSL [on-line]. National Conference of State Legislatures. [dostęp 2017-10-30]. (ang.).
14. Art. 45 ustawy z dn. 20.06.1997 roku (Dz.U. z 2022 r. poz. 988, ze zm.).
15. Art. 46 ust. 2 i 3 ustawy z dn. 26.10.1982 roku (Dz.U. z 2023 r. poz. 2151).

Zapoznaj się z zastrzeżeniami dotyczącymi pojęć prawnych w Wikipedii.

Kontrola autorytatywna (biomedical measurand type):

• LCCN: sh85014959
• GND: 4139225-5
• BnF: 124461507
• J9U: 987007283114205171

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: topic/blood-alcohol-concentration
• DSDE: alkoholpromille