Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 2016 roku

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 2016 roku

Państwo	Stany Zjednoczone
Rodzaj	wybory prezydenckie
Data przeprowadzenia	8 listopada 2016 (głosowanie powszechne) 19 grudnia 2016 (kolegium elektorów)
Głosowanie
Wyniki wyborów prezydenckich: HC 48,18% DT 46,09% GJ 3,28% JS 1,07% EM 0,54% DC 0,15% GLR 0,05% RDLF 0,02% RD 0,02% pozostali 0,6%
Frekwencja: 55,67%
poprzednie: 2012 następne: 2020

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 2016 roku – 58. wybory prezydenckie, które odbyły się 8 listopada 2016, w wyniku których wyłoniony został 45. prezydent Stanów Zjednoczonych. Spośród dwóch głównych partii politycznych o najwyższy urząd w Stanach Zjednoczonych zmierzyli się kandydatka demokratów, była sekretarz stanu, Hillary Clinton, żona byłego prezydenta i republikanin, miliarder Donald Trump^[1] oraz kandydaci mniejszych partii, m.in. były gubernator stanu Nowy Meksyk Gary Johnson z ramienia Partii Libertariańskiej oraz lekarka Jill Stein z ramienia Partii Zielonych.

Były to pierwsze w historii USA wybory prezydenckie, w których kobieta ubiegała się o stanowisko prezydenta jako kandydatka jednej z dwóch głównych sił politycznych w Stanach Zjednoczonych^[2]. Były to również piąte wybory w historii Stanów Zjednoczonych w których zwycięzca wyborów uzyskał mniej głosów, ale wygrał w głosowaniu elektorskim oraz pierwsze wybory od wyborów prezydenckich w 1944 roku, w których to oboje kandydatów reprezentowało ten sam stan macierzysty, a mianowicie Nowy Jork.

2012 ← 8 XI 2016 → 2020
Mapa z wynikami wyborów Kandydat na prezydenta Partia polityczna Stan macierzysty Kandydat na wiceprezydenta Głosy elektorskie Głosy powszechne Stany Wyniki procentowe	Donald Trump Partia Republikańska Nowy Jork Mike Pence 304 62 984 825 30 + ME-02 46,09%	Hillary Clinton Partia Demokratyczna Nowy Jork Tim Kaine 227 65 853 516 20 + DC 48,18%

Sytuacja

Artykuł drugi Konstytucji Stanów Zjednoczonych stanowi, że prezydentem Stanów Zjednoczonych może być amerykański obywatel mający co najmniej 35 lat, urodzony na terenie Stanów Zjednoczonych i mieszkający na terenie Stanów Zjednoczonych przez co najmniej 14 lat.

Urzędujący prezydent, demokrata Barack Obama, zgodnie z 22. poprawką do konstytucji nie mógł ubiegać się o reelekcję. Jego kadencja wygasła 20 stycznia 2017 o godzinie 12:00 czasu wschodniego. W łonie obu głównych partii odbywała się otwarta walka o nominację.

W USA bardzo często kiedy urzędujący prezydent nie ubiega się o kolejną kadencję, w kolejnych wyborach kandyduje urzędujący wiceprezydent.

Zgodnie z tą tendencją pojawiły się liczne spekulacje, że kandydatem demokratów zostanie wiceprezydent USA Joe Biden^[3][4]. Zwłaszcza że ubiegał się już wcześniej o nominację w wyborach w 1988 i w 2008 roku oraz publicznie przyznawał, że nie wyklucza startu w kolejnych prawyborach^[5][6]. Jednakże 21 października 2015 roku w Moda Center oficjalnie oświadczył, że nie zamierza ubiegać się o nominację w 2016 roku^[7][8][9].

Główni kandydaci^[1]

Lp.	Kandydat na prezydenta	Kandydat na wiceprezydenta	Logo kampanii	Partia	Hasło wyborcze
1.	Donald Trump	Mike Pence		Partia Republikańska	"Uczyńmy Amerykę Znów Wielką” (Make America Great Again)
2.	Hillary Clinton	Tim Kaine		Partia Demokratyczna	„Razem Silniejsi” (Stronger Together)

Kandydaci w prawyborach

Partia Demokratyczna

Zwycięzca prawyborów w Partii Demokratycznej

• 
  Hillary Clinton,
  była sekretarz stanu i senator z Nowego Jorku

Pozostali uczestnicy prawyborów w Partii Demokratycznej

• 
  Bernie Sanders,
  senator z Vermont
• 
  Martin O’Malley,
  gubernator Marylandu
• 
  Rocky De La Fuente,
  biznesmen z Kalifornii

• Willie Wilson z Illinois
• Paul Farrell z Wirginii Zachodniej
• Keith Judd z Teksasu
• Michael Steinberg z Florydy
• Henry Hewes z Nowego Jorku

Partia Republikańska

Zwycięzca prawyborów w Partii Republikańskiej

• 
  Donald Trump,
  przedsiębiorca z Nowego Jorku

Pozostali uczestnicy prawyborów w Partii Republikańskiej

• 
  Ted Cruz,
  senator z Teksasu
• 
  John Kasich,
  gubernator Ohio
• 
  Marco Rubio,
  senator z Florydy
• 
  Ben Carson,
  neurochirurg z Marylandu
• 
  Jeb Bush,
  były gubernator Florydy
• 
  Rand Paul,
  senator z Kentucky
• 
  Chris Christie,
  gubernator New Jersey
• 
  Mike Huckabee,
  były gubernator Arkansas
• 
  Carly Fiorina,
  była szefowa Hewlett-Packard
• 
  Jim Gilmore,
  były gubernator Wirginii
• 
  Rick Santorum,
  były senator z Pensylwanii

Kandydaci mniejszych partii

Obok dwóch głównych kandydatów, kolejnych siedmiu (spośród wszystkich łącznie 31 startujących kandydatów) uzyskało w wyborach prezydenckich ponad 20 tys. głosów:

• Gary Johnson nominację partyjną otrzymał w trakcie Narodowej Konwencji Libertarian odbywającej się w dniach 26–30 maja 2016 w Orlando na Florydzie^[10],

• Jill Stein oficjalnie została nominowana podczas konwencji krajowej Partii Zielonych, która odbyła się w dniach 4–7 sierpnia 2016 w Houston w Teksasie^[11].

Lp.	Kandydat na prezydenta	Kandydat na wiceprezydenta	Logo kampanii	Partia	Liczba stanów	Wyniki[12]
3.	Gary Johnson	William Weld		Partia Libertariańska	50+DC (komplet)	4 489 221, tj. 3,28%
4.	Jill Stein	Ajamu Baraka		Partia Zielonych	44+DC	1 457 216, tj. 1,07%
5.	Evan McMullin	Mindy Finn		niezależny	11	731 788, tj. 0,54%
6.	Darrell Castle	Scott Bradley		Partia Konstytucyjna	24	203 010, tj. 0,15%
7.	Gloria La Riva	Dennis Banks		Peace and Freedom	8	74 392, tj. 0,05%
8.	Rocky De La Fuente	Michael Steinberg		Partia Reform	20	33 136, tj. 0,02%
9.	Richard Duncan	Ricky Johnson		niezależny	1	24 307, tj. 0,02%
10-31.	22 pozostałych kandydatów łącznie					89 597, tj. 0,07%
	dopisani przez wyborców łącznie					699 366, tj. 0,51%
	głosy skreślające wszystkich kandydatów					28 863, tj. 0,02%
	wszystkie głosy ważne łącznie					136 669 237, tj. 100%

Rozstrzygnięcie wyborów

Trump otrzymał blisko 3 mln głosów mniej niż Clinton, zdobył jednak 304 mandaty elektorskie wobec 227 Clinton. O zwycięstwie Trumpa przesądziła wygrana w trzech spośród stanów tzw. Rust Belt (Michigan, Pensylwania i Wisconsin), gdzie zdobył 46 mandatów elektorskich wygrywając różnicą niespełna 78 tys. głosów (w tych trzech stanach łącznie).

Realne wyniki wyborów

Wyznacznikiem wyborów amerykańskich jest głosowanie w Kolegium Elektorów. Poza Donaldem Trumpem i Mikiem Pence’em (304 głosy) oraz Hillary Clinton i Timem Kainem (227 głosów), głosy elektorskie otrzymali^{[13][14][15][16][17][18][19][20][21][22][23][24][25][26][27][28][29][30]}:

Kandydat na prezydenta

• 
  Colin Powell, 3 głosy
• 
  Bernie Sanders, 1 głos (plus 2 unieważnione)
• 
  John Kasich, 1 głos (plus 1 unieważniony)
• 
  Ron Paul, 1 głos
• 
  Faith Spotted Eagle, 1 głos

Kandydat na wiceprezydenta

• 
  Elizabeth Warren, 2 głosy
• 
  Carly Fiorina, 1 głos
• 
  Maria Cantwell, 1 głos
• 
  Susan Collins, 1 głos
• 
  Winona LaDuke, 1 głos
• 
  Tulsi Gabbard (1 głos unieważniony)

Zobacz też

• rosyjska ingerencja w wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 2016 roku

Przypisy

1. General Election: Trump vs. Clinton [online], RealClearPolitics [dostęp 2016-07-29]  (ang.).
2. Hillary Clinton oficjalną kandydatką na prezydenta. Przyjęła nominację jako pierwsza kobieta w historii USA. wp.pl. [dostęp 2016-07-29].
3. Joe Biden Has History On His Side But Little Else If Hillary Clinton Runs [online], NPR.org [dostęp 2016-02-27] .
4. When Vice Presidents Run for President [online], The Huffington Post [dostęp 2016-02-27] .
5. Will Joe Biden run for president in 2016? [online], USA TODAY [dostęp 2016-02-27] .
6. PhilipP. Rucker PhilipP., Biden ponders a 2016 bid, but a promotion to the top job seems to be a long shot, „The Washington Post”, 2 maja 2013, ISSN 0190-8286 [dostęp 2016-02-27]  (ang.). Brak numerów stron w czasopiśmie
7. AOLA. Staff AOLA., Biden says he will not seek 2016 Democratic nomination [online], AOL.com [dostęp 2016-02-27] .
8. Joe Biden Is Not Running For President In 2016 [online], The Huffington Post [dostęp 2016-02-27] .
9. Colleen McCain Nelson And PeterC.M.N.A.P. Nicholas Colleen McCain Nelson And PeterC.M.N.A.P., Joe Biden Decides Not to Enter Presidential Race, „Wall Street Journal”, ISSN 0099-9660 [dostęp 2016-02-27] . Brak numerów stron w czasopiśmie
10. Libertarian Party National Convention. c-span.org, 29 maja 2016. [dostęp 2016-05-29].
11. Election 2016 Presidential Primaries, Caucuses, and Conventions January 2016 through September 2016. thegreenpapers.com.
12. 2016 OFFICIAL PRESIDENTIAL GENERAL ELECTION RESULTS. (ang.).
13. RobinR. Gradison RobinR., ‘Rogue’ GOP Elector Says Others Will Join in Opposing Trump [online], 2016 .
14. JimJ. Galloway JimJ., An Electoral College revolt against Donald Trump is quickly quashed in Georgia [online], 2016 .
15. EdE. Pilkington EdE., Teen becomes seventh ‘faithless elector’ to protest Trump as president-elect [online], 2016 .
16. EdE. Pilkington EdE., First Republican ‘faithless elector’ announces intent to vote against Trump [online], 2016 .
17. MattM. Broomfield MattM., Donald Trump is „threatening” rebel Republican politicians [online], 2016 .
18. DanielD. Halper DanielD., Congressman begs Electoral College voters to block Trump [online], 2016 .
19. ChristopherCh. Suprun ChristopherCh., Why I Will Not Cast My Electoral Vote for Donald Trump [online], 2016 .
20. KyleK. Cheney KyleK., Lessig, lawyers to offer support to anti-Trump electors [online], 2016 .
21. KyleK. Cheney KyleK., RNC keeps close tabs on Electoral College vote: GOP effort makes sure Republican electors don’t go wobbly on Trump [online], 2016 .
22. KyleK. Cheney KyleK., Lessig: 20 Trump electors could flip [online] .
23. MatthewM. Rozsa MatthewM., Source: Donald Trump’s campaign is threatening „political reprisal” for defecting Republican electors [online] .
24. LillyL. O’Donnell LillyL., Meet the ‘Hamilton Electors’ Campaigning for an Electoral College Revolt [online], 2016 .
25. 2004 Electors for President and Vice President of the United States [online], 2004 .
26. NeetzanN. Zimmerman NeetzanN., Republican elector chooses to resign rather than vote for Trump [online], 2016 .
27. Texas Elector Resigns, Saying He Can’t Vote For Trump In Electoral College [online], NPR, 2016 [dostęp 2016-12-29] . Brak numerów stron w książce
28. JamesJ. Himes JamesJ., Jim Himes Status/808116879558660098 [online], 2016 .
29. ValerieV. Richardson ValerieV., Harvard prof advising electors says 20+ Republicans may vote against Trump [online], 2016 .
30. Larry J.L.J. Sabato Larry J.L.J., Howard R.H.R. Ernst Howard R.H.R., Encyclopedia of American Political Parties and Elections, Infobase Publishing, 2014, ISBN 978-1-4381-0994-7 [dostęp 2016-11-15] . Brak numerów stron w książce

Bibliografia

• Kampania prezydencka 2016. dmoztools.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-30)]. na dmoz.org

Kontrola autorytatywna (wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych):

• BnF: 17056549b

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: topic/United-States-presidential-election-of-2016
• SNL: Presidentvalget_i_USA_2016