Wrzosiec (EricaL.) – rodzaj roślin z rodzinywrzosowatych. Obejmuje ok. 840 gatunków[4]. Ogromna większość występuje w Afryce – 760 gatunków rośnie w Afryce Południowej, 50 na Madagaskarze, 22 w górach wschodniej Afryki, pojedyncze na Wyżynie Abisyńskiej oraz innych wyżynach i górach Afryki zachodniej i równikowej. W basenie Morza Śródziemnego – w północnej Afryce, na Bliskim Wschodzie oraz w Europie rosną w sumie 23 gatunki. Najdalej na północ – do Półwyspu Skandynawskiego i Islandii sięga wrzosiec bagiennyErica tetralix[5] – jedyny przedstawiciel rodzaju rodzimy w Polsce[6]. Liczne gatunki rosną na glebach kwaśnych, w tym bagiennych, ale niektóre rozwijają się na glebach powstających ze skał wapiennych. Liczne gatunki przystosowały się do oddziaływania pożarów. Kwiaty zapylane są zwykle przez pszczoły, część gatunków afrykańskich o większych kwiatach zapylana jest przez nektarniki[7].
Są to rośliny miododajne, liczne gatunki uprawiane są jako ozdobne. Wykorzystywane jest ich drewno do sporządzania wyrobów galanteryjnych[7].
Morfologia
Pokrój
Wiecznie zielone krzewy lub krzewinki, rzadko niewielkie drzewa osiągające do 6 m wysokości[7][8]. Pędy nagie lub owłosione, zwykle silnie rozgałęzione, płożące, wzniesione prosto lub rozpościerające się[9]. Włoski pojedyncze, rozgałęzione lub z gruczołkiem na końcu[8].
Skupione w szczytowe lub kątowe kwiatostany różnego typu (baldachy, grona, wiechy[9] i pęczki[8]). Kwiaty są obupłciowe i promieniste[9], zwykle drobne i rurkowate[7], czasem dzwonkowate, dzbanuszkowate do kulistych[8]. Kielich składa się z 4–5 zrośniętych u nasady działek[7], często drobnych[8], czasem okazałych, ale zawsze krótszych od korony[9], zielonych lub takiej samej barwy jak korona, nagich lub owłosionych[8]. Korona jest trwała, złożona z 4–5 płatków zrośniętych niemal na całej długości, rzadziej tylko do połowy[9]. Pręcików jest 10, ich pylniki mają lub nie przydatki, otwierają się porami. Zalążnia z powodu fałszywych przegród jest pozornie 10-komorowa. Szyjka słupka jest prosta i cienka, krótsza od korony lub z niej wystająca, zakończona nitkowatym, stożkowatym lub główkowatym znamieniem[9].
Suche torebki zamknięte w trwałej, zaschniętej koronie. Nasiona są liczne i drobne[7][8].
Systematyka
Pozycja systematyczna
Należy do plemienia Ericeae, podrodziny Ericoideae, rodziny wrzosowatychEricaceae[2][10]. Wszystkie gatunki afrykańskie mają wspólnego przodka z wrzoścem drzewiastymErica arborea, a gatunki śródziemnomorsko-europejskie tworzą serię kladów bazalnych dla obszernej grupy gatunków afrykańskich[5].
Dla większości gatunków najbardziej odpowiednie jest podłoże przepuszczalne, bezwapienne, o odczynie od kwaśnego do obojętnego[11]. Rozmnaża się przez sadzonki zielne z piętką (kawałkiem zeszłorocznego pędu), odkłady, kopczykowanie, rzadko przez siew. Po przekwitnieniu wskazane jest przycinanie pędów.
Przypisy
↑Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
↑ZbigniewZ.MirekZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 77, ISBN 978-83-62975-45-7.
↑ abcdefghRoger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Volume I. Trees and shrubs. London: MacMillan, 2002, s. 210. ISBN 0-333-73003-8.
↑ abcdefghiWłodzimierz Seneta: Drzewa i krzewy liściaste C. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 71-72. ISBN 83-01-11074-0.
↑ abcdefghGordon C. Tucker: Erica Linnaeus. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-10-31].
↑Genus Erica L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2021-10-30].
↑ abGeoffreyG.BurnieGeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC271991134.
