William B. Davis (aktor)

William B. Davis

Imię i nazwisko	William Bruce Davis
Data i miejsce urodzenia	13 stycznia 1938 Toronto
Zawód	aktor, reżyser
Współmałżonek	Emmanuelle Davis
Lata aktywności	od 1949
Strona internetowa

William Bruce Davis (ur. 13 stycznia 1938) – kanadyjski aktor filmowy i reżyser, znany szerokiej publiczności przede wszystkim z roli Palacza w serialu Z Archiwum X^[1]. Wystąpił w wielu programach telewizyjnych i filmach^[2]. Założyciel własnej szkoły aktorskiej^[3]. Były narciarz wodny, mistrz Kanady w tej dyscyplinie^[4], działacz społeczny na rzecz walki z nikotynizmem^[5], propagator sceptycyzmu, członek Committee for Skeptical Inquiry. W 2011 roku opublikował swoje wspomnienia w książce pt. Tam gdzie unosi się dym... Rozmyślania Palacza (tyt. oryg. Where There’s Smoke... The Musings of a Cigarette Smoking Man)^[6].

Życiorys

Młodość

Davis urodził się w Toronto w prowincji Ontario. Jego ojciec był prawnikiem, a matka – psychologiem^[7]. Karierę aktorską rozpoczął w wieku 11 lat w teatrze radiowym i teatrze letnim. Jego kuzyni – Murray i Donald Davisowie – występowali w teatrze letnim „Gracze w Słomkowych Kapeluszach” w Ontario w latach 40. i wczesnych 50. Ćwiczyli w piwnicy domu państwa Davisów. Kiedy potrzebowali roli chłopca, dawali Williamowi jego pierwsze aktorskie zlecenia. Swój talent aktorski William Davis rozwijał w radiu CBC (CBC/Radio-Canada), występując jako aktor chłopięcy do wieku, w którym jego głos uległ mutacji^[8].

W 1955 roku Davis rozpoczął studia filozoficzne na Uniwersytecie w Toronto, równolegle kontynuował karierę aktorską obok przyszłego aktora Donalda Sutherlanda. W roku 1959 ukończył studia na uniwersytecie z tytułem bakalaureata w dziedzinie filozofii. Podczas studiów przerzucił swoją uwagę z aktorstwa na reżyserię i wraz ze swym kolegą, Karlem Jaffaryem, przejął trupę i kierował „Graczami w Słomkowych Kapeluszach” przez kolejne cztery lata^[9].

Kariera

W 1960 roku Davis wyjechał do Anglii, aby uczyć się w londyńskiej Akademii Muzyki i Sztuki Dramatycznej (ang. The London Academy of Music and Dramatic Art). Pracował w Wielkiej Brytanii przez następne pięć lat, reżyserując spektakle w teatrach repertuarowych i szkołach aktorskich. Był dyrektorem artystycznym Dundee Repertory Theatre^[10] Ostatnim stanowiskiem jakie zajmował w Wielkiej Brytanii była posada asystenta reżysera w Royal National Theatre^[11] u Laurencea Oliviera, gdzie pracował m.in. z Albertem Finneyem, Maggie Smith, Derekiem Jacobim oraz Ronaldem Pickupem^[12]. Do Kanady powrócił w 1965 roku, by rozpocząć pracę w Narodowej Szkole Teatralnej (ang. The National Theatre School of Canada), i wkrótce – w wieku 28 lat – został powołany na stanowisko dyrektora artystycznego anglojęzycznej sekcji aktorskiej^[13]. W tym okresie cieszył się aktywnością jako niezależny reżyser w wielu kanadyjskich teatrach. W 1971 roku dołączył do nowo utworzonego Wydziału Dramatycznego Uniwersytetu Bishopa w Lennoxville w prowincji Quebec. Stał się dyrektorem artystycznym i założycielem festiwalu w Lennoxville, profesjonalnego teatru letniego, którego działalnością kierował przez całą dekadę^[14].

Po powrocie do Toronto w późnych latach 70. Davis pracował kilka lat jako reżyser sztuk radiowych oraz wykładowca w Humber College. W okresie tym realizował się jako nauczyciel aktorstwa i aktor po przeszło dwudziestu latach nieobecności w zawodzie. Davis podejmował się wielu ról teatralnych i filmowych. Następnie uzyskał nominację na stanowisko dyrektora artystycznego Vancouver Playhouse Acting School, która wymagała od niego przeprowadzki wraz z żoną i dziećmi. Aktor wspomina ten moment w swoim pamiętniku następująco: „Tak więc jesienią 1985 roku przymocowaliśmy naszą używaną łódź do naszego używanego samochodu i ruszyliśmy przez kraj^[15]”.

Choć okres jego pracy w Vancouver Playhouse był krótki, pozostał w samym mieście dłużej i w 1989 roku założył własną szkołę aktorską William Davis Centre for Actors Study^[13]. Kształciło się w niej kilka przyszłych gwiazd, m.in. Lucy Lawless^[16]. Davis był angażowany do coraz większej ilości ról, aż w końcu został zatrudniony do odegrania najsłynniejszej – roli Palacza w serialu Z Archiwum X, gdzie pojawiał się regularnie przez następne dziewięć lat. Poza serialem Davis występował w innych produkcjach, np. w serialach Gwiezdne wrota i Tajemnice Smallville, filmach i innych projektach. Od czasu do czasu brał udział w spotkaniach z fanami, rozdając autografy oraz podpisując egzemplarze swojej książki^[17].

W późniejszych latach Davis powrócił do reżyserii spektakli teatralnych i filmowych. Napisał scenariusze i wyreżyserował trzy filmy krótkometrażowe. Współtworzył także scenariusze i reżyserował kilka odcinków serialu telewizyjnego 49th & Main dla kanadyjskiej CBC. W 2011 roku wyreżyserował dwie sztuki dla The United Players of Vancouver, Waste autorstwa Harleya Granvillea Barkera oraz Hay Fever autorstwa Noela Cowarda. Obecnie występuje w kanadyjskim serialu Continuum w roli Aleca Sadlera^[18].

Życie prywatne

Pomimo popularności odgrywanej przez niego postaci Palacza, Davis rzucił palenie w latach 70. Kiedy rozpoczęto produkcję serialu Z Archiwum X, aktor musiał dokonać wyboru pomiędzy papierosami ziołowymi a standardowymi zawierającymi tytoń. Z początku zdecydował się na normalne papierosy, jednakże przeszedł na ziołowe w obawie przed nawrotem nałogu^[19]. Davis wykorzystał swoją sławę zdobytą dzięki serialowi, by pomóc Kanadyjskiemu Stowarzyszeniu na Rzecz Walki z Rakiem (ang. Canadian Cancer Society) w realizacji jego programu walki z nikotynizmem^[5].

William B. Davis jest byłym mistrzem Kanady w narciarstwie wodnym. Przez pewien czas bił rekordy w wyższych kategoriach wiekowych. W rozmowie z Brenandem Beiserem aktor przyznał, iż posiada kilka rekordów w trickach narciarskich w swojej kategorii wiekowej. Utrzymywał też przez pewien czas rekord w slalomie^[8].

Od 2011 roku Davis dzieli czas pomiędzy Amerykę Północną i Francję, gdzie poślubił Emmanuelle Herpin, mieszkającą i pracującą na południu kraju^[20]. Ma dwie córki z poprzedniego małżeństwa Melindę oraz Rebeccę. Melinda jest kardiologiem pracującym na University of Michigan, z kolei Rebecca prowadzi szkołę tańca Rebecca Davis Dance Company w Filadelfii z programem dla dzieci dotkniętych traumą konfliktów zbrojnych z krajów takich jak Bośnia, czy Rwanda. Davis jest także dziadkiem dla dwojga wnuków Amelii i Kevina^[21].

Sceptycyzm

William B. Davis biorący udział w panelu dyskusyjnym „Sceptycyzm i media” podczas CSICON w Nowym Orleanie w 2011r.

Podczas prac nad Z archiwum X Davis krytykowany był przez fanów serialu za swoją niewiarę w zjawiska paranormalne oraz obecność na Ziemi istot pozaziemskich^[22]. Aktor zwrócił się do Barry’ego Beyersteina oraz Komitetu Badań Sceptycznych (ang. Committee for Skeptical Inquiry) z podaniem o przyjęcie go na członka organizacji. Davis stawał się coraz bardziej zaangażowany w działalność ruchu sceptycznego. Jako jego rzecznik zaczął prowadzić wykłady na uniwersytetach Ameryki Północnej oraz na konwentach sceptyków, m.in. CSI’s CSICON w Nowym Orleanie^[23].

Pytany przez Jacoba Fortina o rolę sceptyka w serialu, której sprzeciwiał się Richard Dawkins, Davis odpowiedział, że w pierwszej chwili odczuwał pewną obawę przed realizacją tego, co Dawkins określił mianem braku dowodów na cokolwiek. Obawiał się, iż show może zachęcać ludzi do bezkrytycznego myślenia: Serial jest fikcją... to nie dokument. O debacie, którą Davis moderował wraz z psychiatrą Johnem Mackem (zwolennikiem poglądu, iż na Ziemi dochodzi do uprowadzeń ludzi przez obcych), Davis powiedział, że wiele osób oczekiwało od niego, iż będzie wspierał Macka. Nie podzielał jednak jego zdania. Aktor przyznał, że przeprowadził z Mackem kilka dyskusji: Mack jest genialny... myli się, okazał się bardzo dobry... Jednym z problemów ludzkiej inteligencji jest to, że jesteśmy tak dobrzy w bronieniu idei, iż dotarliśmy do irracjonalności^[24].

Z początku William B. Davis był agnostykiem, jednakże po ukończeniu studiów filozoficznych określił siebie jako ateistę^[21].

Filmografia

Źródło: Internet Movie Database^[2]

Rok	Tytuł	Rola	Uwagi
1983	Martwa Strefa	Kierowca karetki
	SCTV Channel	Mężczyzna przy telefonie	Half Wits Save the World Parade, serial telewizyjny
1985	The Cuckoo Bird	Ted	Film
	Centrala	Dziekan uniwersytetu
1986	The Beachcombers	Dave Douglas	Trial Balloon, serial telewizyjny
1987	Śmiertelne oszustwo	Lawyer	Film
	Sworn to Silence	Peter Massio	Film
	Airwolf	F.I.R.M. official	odc. The Key Roque Warrior Stavograd: Part 1 Stavograd: Part 2
	Dziewczynka z zapałkami	Doktor Sam Easton	Film
1988	Kapitan Power i żołnierze przyszłości	Arvin	Judgement, serial telewizyjny
	Niebezpieczna zatoka	Frank Norris Jack Kane	odc. Racing Against Time High Five
1989	Beyond the Stars	Hal Simon
	Przedstawienie	Heath Harris	Film
	I kto to mówi	Lekarz sprzedający narkotyki
	Wiseguy	Curant / Inspector #2	odc. People Do it All the Time The Merchant of Death
1990	Wszystko aby przeżyć	Doktor Reynolds	Film
	To	Pan Gedreau	Film
1991	21 Jump Street	Sędzia Harrison Pan Weidlin Pan Wickenton	odc. Crossfire Champagne High Mean Streets and Pastel Houses
	MacGyver	Sędzia	Serial telewizyjny
	Omen IV: Przebudzenie	Lawyer (nie wymieniony w czołówce)	Film
	The Hitman	Doktor Atkins
	The Commish	Don Chesley	odc. A Matter of Life or Death: Part 1 A Matter of Life or Death: Part 2
1992	Diagnoza morderstwo	Marvin Parkins
	Street Justice	Badgely	Homecoming, serial telewizyjny
	Nightmare Cafe	Lekarz	Sanctuary for a Child, serial telewizyjny
1993	North of 60	Inspektor Neilsen	Out of the Blue, serial telewizyjny
1994	Serce dziecka	Vern	Film
	Poza podejrzeniem	Kapitan Dick Roth	Film
	Nie rozmawiaj z nieznajomym	Huddleston	Film
1995	Złe zamiary	Przywódca grupy
	Not Our Son	Szef policji	Film, autor niewymieniony w czołówce
	Circumstances Unknown	Gene Reuschel	Film
	Sliders	Profesor Myman	Eggheads, serial telewizyjny
	When the Vows Break	Doktor Alexander	Film
1996	Podwójna świadomość	Doktor Smoot
	Mroczne dziedzictwo	Doktor Bill Nigel	Do not go Gently, serial telewizyjny
	Obsesja zbrodni	Nauczyciel	Film
1998	The X-Files Game	Palacz	Gra komputerowa
	The Last Tzaddik	Pan Drazien	Film krótkometrażowy
	Z Archiwum X: Pokonać przyszłość	Palacz
	Rejs pod przymusem	Doktor Norman Ellisy	Film
	Pechowi porywacze	Henderson
1999	Mentors	sir Arthur Conan Doyle	The Truth is in Here, serial telewizyjny
	Murder Most Likely	Inspektor	Film
2000	Księżyc śmierci	Ed	Film
	Kariera po trupach	Doktor Hardwin	Film
	The Fearing Mind	Michell Cofax	Gentleman Caller, serial telewizyjny
2001	Żona tajniaka	Agent Frank Gruning
	Pierwsza fala	Sagon	Checkmate, serial telewizyjny
	Niepokorny	Russell
	Wojna umysłów	Parish
	Po tamtej stronie	Dr Biemler Ed John Wyrner	odc. Worlds Within Out of Body The Conversation
	Jay i Cichy Bob kontratakują	Palacz	Aktor niewymieniony w czołówce
	Wąglik	Tye Crow
	Mythquest	Naczelny kapłan	The Oracle, serial telewizyjny
	Andromeda	Profesor Logitch	Pitiless as the Sun, serial telewizyjny
2002	Polished	Phillip	Film krótkometrażowy
	Strefa Zniszczenia	Z-ca dyrektora Edwards
	Polisa śmierci	Doktor Sam Verbush	Film
	Body & Soul	Doktor Edward A. Esseff	Serial telewizyjny
	The Thing (gra komputerowa)	Col. Whitely	Gra komputerowa
	Święty grzesznik	Ojciec Michael	Film
	100 dni w dżungli		Film
2003	Broken Saints	Benjamin Palmer	Głos
	Arbor Vitae	Stara dusza	Film krótkometrażowy
	Tajemnice Smallville	Major William ‘Billy’ Tate	odc. Relic Ryan
	Słowo honoru	Lewis Kaplan – Szef Tysona	Film
2004	Postrach z jeziora	Doc Jenkins
	Szpital „Królestwo”	Dean Swinton	The Young and the Headless, serial telewizyjny
	The Cradle Will Fall	Dist. Atty. Alex Myerson	Film
	Lyon King	Minister finansów	Film krótkometrażowy
	Detektyw Murdoch	Alderman Godfrey Shepcote	Expect the Dying, serial telewizyjny
	Packing Up	Jenkins	Film krótkometrażowy
	The X-Files: Resist or Serve	Palacz	Gra komputerowa
2005	The Cost of Living	Mark Mortinson	Film krótkometrażowy
	The Last Round	Mitchell
	Tilt	Ojciec Mike	Nobody Ever Listens, serial telewizyjny
	Max rządzi: Przygody superszpiega	Rick Brinkley
	Robson Arms	Dr Carlisle Wainwright	odc. Aftershock The Recipe Educating Alicia The Loney Passion of Mr. Tan A Material Breach
	Dark Pines	Shannon Fraser	Film dokumentalny
	Gwiezdne wrota (serial telewizyjny)	Damaris Ori Prior Damaris	odc. The Fourth Horseman Babylon
2006	Nie z tego świata	Profesor koledżu	Scarecrow, serial telewizyjny
	The Janitors	Harvey	Film krótkometrażowy
	Ciemna noc	General Killion	Film
	Jej wielka słabość	Richard O’Brien	Film
	Sisters	Dr Bryant
	Tajemnica Hidden Lane	Sędzia Landers	Film
	Canadian Comedy Shorts	minister finansów	Episode #10.9, serial telewizyjny
2007	Posłańcy	Colby Price
	Judicial Indiscretion	Senator Garland Wolf	Film
	Facet, który się zawiesił	Peter Milbank
	Mistrzowie science-fiction	Prezydent	The Awakening, serial telewizyjny
2008	The Femme Fatale	Sam	Film krótkometrażowy
	Oblicza strachu	Ojciec Chris	In Sickness and in Health, serial telewizyjny
	A Pickle	Mack	Film krótkometrażowy
	Ocaleni	Jack
	Reverse	Chris	Film krótkometrażowy
2009	Possession	Doktor Creane
	Spóźniony gość	Pan Dutton	Film telewizyjny
	The Shortcut	Benjamin Hartley
	Caprica	Minister Chambers	Pilot, serial telewizyjny
	Śmiertelna odwilż	Ted
	Skaza	Veltz
	Web of Desire	Doktor Charles Friedman	Film
2010	Blob	Szef	Film krótkometrażowy
	Człowiek – cel	Whitey Doyle	Run, serial telewizyjny
	Medium Raw: Night of the Wolf	Doktor Robert Parker	Film
	Flowers for Norma	Starszy pan #2	Film krótkometrażowy
	Amazon Falls[25]	Calvin
	R.L. Stine’s The Haunting Hour	Plumberg	serial telewizyjny
2011	Goose on the Loose	Alfons David
	Monstrum (film)	William Walsh	Film
2012	The Tall Man	Szeryf Chestnut
	Continuum	Alec Sadler (2077)	Serial telewizyjny
2013	Motel de Gracia		(niezweryfikowane) w trakcie produkcji
	Singularity Principle	Lawrence Cason
2016	Z archiwum X	Palacz

Przypisy

1. Notka o serialu Z Archiwum X na oficjalnej stronie Williama B. Davisa.
2. William B. Davis. IMDb.
3. William B. Davis jako nauczyciel aktorstwa – oficjalna strona aktora.
4. Informacje o narciarstwie wodnym na oficjalnej stronie Williama B. Davisa.
5. Tob Control. Potpourri. Tobacco Control.
6. Informacja o książce na oficjalnej stronie Williama B. Davisa.
7. William B. Davis: Where There’s Smoke: Musings of a Cigarette Smoking Man, a Memoir. Toronto: 2011, s. 4. ISBN 978-1-77041-052-7.
8. William B. Davis, Brendan Beiser: This Conversation. This Conversation TV.
9. Fred Euringer: A Fly on the Curtain. Ottawa: 2000, s. 103. ISBN 978-0778011415.
10. William B. Davis: Where There’s Smoke: Musings of a Cigarette Smoking Man, a Memoir. Toronto: 2011, s. 112. ISBN 978-1-77041-052-7.
11. History. 1960–1969. National Theatre School of Canada.
12. Strona serwisu Amazon.com z opisem książki Davisa.
13. Program Advisory Committee. Vancouver Institute of Media Arts.
14. Festival Lennoxville. Canadian Theatre Encyclopedia.
15. William B. Davis: Where There’s Smoke: Musings of a Cigarette Smoking Man, a Memoir. Toronto: 2011, s. 210. ISBN 978-1-77041-052-7.
16. Lucy Lawless: Expanded Bio. Loyal to Lucy and Xena.
17. O serialu Z Archiwum X na prywatnej stronie Williama B. Davisa.
18. William B. Davis. williambdavis.com.
19. William B. Davis, Gilles Nuytens: Interview with William B. Davis. The Scifi World.
20. Wywiad z Williamem B. Davisem dla portalu fanquarterly.com.
21. William B. Davis Życie Osobiste.
22. Allison Cossitt: Cigarette-Smoking Man. The Committee for Skeptical Inquiry.
23. Oficjalna strona Committee for Skeptical Inquiry. [dostęp 2013-01-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-01)].
24. Jacob Fortin: TGA Podcast: Episode 154. The Good Atheist Podcast.
25. William B. Davis, Amazon Falls, Toronto Film Festival. RealTVFilms.

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000119594994
• VIAF: 166895796
• LCCN: no2006099801
• GND: 1082210420
• BNE: XX5324359
• CiNii: DA13406245
• PLWABN: 9810625737305606
• NUKAT: n2009132030