Wiewiórkokształtne

Wiewiórkokształtne
Sciuromorpha[1]
Brandt, 1855[2]
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Nadgromada

żuchwowce

Gromada

ssaki

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

wiewiórkokształtne

Synonimy
Rodziny

10 rodzin (w tym 7 wymarłych) – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Hasło w Wikisłowniku

Wiewiórkokształtne[8][9][10][11] (Sciuromorpha) – podrząd ssaków z rzędu gryzoni (Rodentia).

Charakterystyka

Wiewiórkokształtne to małe lub średnie zwierzęta, niektóre zdolne do lotu ślizgowego. Charakteryzują się silnym naporem w przód w czasie gryzienia. Posiadają długie owłosione ogony, potężne, długi tylne kończyny i ostre pazurki. Prowadzą przeważnie dzienny tryb życia, nierzadko żyją w koloniach. Żyją na drzewach, budując gniazda z liści lub gałęzi lub przebywają w dziuplach, inne prowadzą naziemny tryb życia, zamieszkując w ziemnych norach. Część gatunków zapada w sezonowy sen zimowy. Pożywieniem wiewiórkopodobnych są w większość rośliny, poza tym żywią się także owadami, małymi kręgowcami, jajami ptaków, pisklętami. Niektóre gromadzą zapasy na zimę.

Podział systematyczny

Do podrzędu należą następujące występujące współcześnie rodziny[12][13][8]:

oraz rodziny wymarłe[14]:

Rodzaje wymarłe nie sklasyfikowane w żadnej z powyższych rodzin:

Przypisy

  1. ↑ Sciuromorpha, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ J.F. von Brandt. Beiträge zur nähern Kenntniss der Säugethiere Russland’s. 5. Abhandlung: Unlersuchungen uber die craniologischen Entwickelungsstufen und die davon herzuleiteten Yerwandtschaften und Classificationen der Nager der Jetztzeit, mit besonderer Beziehung auf die Gattung Castor. 2. Theil: Craniologische Charakteristik der einzeluen Nagergruppen. „Mémoires de l’Académie impériale des sciences de St.-Pétersbourg”. 6e série. Seconde partie. Sciences naturelles. 7 (2), s. 144, 292, 1855. (niem.). 
  3. ↑ J.K.W. Illiger: Prodromus systematis mammalium et avium: additis terminis zoographicis utriusque classis, eorumque versione germanica. Berolini: Sumptibus C. Salfeld, 1811, s. 82. (łac.).
  4. ↑ K.A. von Zittel: Handbuch der palaeontologie. Cz. 4. München: R. Oldenbourg, 1893, s. 521. (niem.).
  5. ↑ O. Thomas. On the Genera of Rodents: an Attempt to bring up to Date the current Arrangement of the Order. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1896, s. 1015, 1896. (ang.). 
  6. ↑ M. Kretzoi. Ein neuer Muscardinide aus dem ungarischen Miozän. „Földtani közlöny”. 73 (1), s. 273, 1943. (niem.). 
  7. ↑ L.J. Flynn, L.L. Jacobs, Y. Kimura & E.H. Lindsay. Rodent suborders. „Fossil Imprint”. 75 (3-4), s. 294, 2019. DOI: 10.2478/if-2019-0018. (ang.). 
  8. ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 192–215. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  9. ↑ Borys Kala. Polskie wiewiórki. „Salamandra. Magazyn Przyrodniczy”. 20 (1), 2005. (pol.). 
  10. ↑ A. Brehm: Życie zwierząt – ssaki. PWN, 1963.
  11. ↑ Abrikosow G, Becker Z, Birstein J, Lange A, Lewinson L, Matwiejew B, Matiekin P, Paramonow A: Zoologia. Warszawa: PWRiL, 1972, s. 620.
  12. ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-19]. (ang.).
  13. ↑ C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 26. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  14. ↑ J.S. Zijlstra, Sciuromorpha, Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-10-19] (ang.).
  15. ↑ Vianey-Liaud i Hautier 2022 ↓, s. 89.
  16. ↑ G. Escarguel. Les rongeurs de l’Éocène inférieur et moyen d’Europe occidentale. Systématique, phylogénie, biochronologie et paléobiogéographie des niveaux-repères MP 7 à MP 14. „Palaeovertebrata”. 28 (2–4), s. 201, 1999. (fr.). 
  17. ↑ Vianey-Liaud i Hautier 2022 ↓, s. 86.
  18. ↑ Hartenberger 1971 ↓, s. 104.
  19. ↑ J.-L. Hartenberger. Les Pseudosciuridae (Rodentia) de l’Eocene moyen et le genre Masillamys Tobien. „Comptes rendus hebdomadaires des séances de l’Académie des Sciences”. Série D: Sciences naturelles. 267, s. 1818, 1968. (fr.). 
  20. ↑ M. Vianey-Liaud & L. Marivaux. The beginning of the adaptive radiation of Theridomorpha (Rodentia) in Western Europe: morphological and phylogenetic analyses of early and middle Eocene taxa; implications for systematics. „Palaeovertebrata”. 44 (2), s. 70, 2021. DOI: 10.18563/pv.44.2.e2. (ang.). 
  21. ↑ Hartenberger 1971 ↓, s. 105.
  22. ↑ B. Comte, M. Sabatier, B. Marandat & M. Vianey-Liaud. Les rongeurs de Chéry-Chartreuve et Rocourt-Saint-Martin (est du bassin de Paris; Aisne, France). Leur place parmi les faunes de l’Éocène moyen d’Europe. „Palaeovertebrata”. 37 (4–5), s. 198, 2012. DOI: 10.18563/pv.37.4-5.167-271. (fr.). 

Bibliografia

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!