Wiesław Olszewski (chorąży)

Wiesław Olszewski

chorąży
Pełne imię i nazwisko	Wiesław Tomasz Olszewski
Data i miejsce urodzenia	4 sierpnia 1895 Lusławice
Data i miejsce śmierci	25 sierpnia 1918 pod Kaltówką
Przebieg służby
Lata służby	1914–1918
Formacja	Wojsko Polskie we wschodniej Rosji
Jednostki	1 pułk strzelców polskich
Stanowiska	dowódca plutonu
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna domowa w Rosji
Odznaczenia

Wiesław Tomasz Olszewski (ur. 4 sierpnia 1895 w Lusławicach, zm. 25 sierpnia 1918 pod Kaltówką) – chorąży Wojska Polskiego we wschodniej Rosji, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się 4 sierpnia 1895 w Lusławicach, w ówczesnym powiecie brzeskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Michała i Barbary z domu Spieszna^[1][2]. Absolwent gimnazjum i szkoły agronomicznej^[3].

18 sierpnia 1914 wstąpił do Legionów Polskich. Początkowo służył w 1. kompanii 1 pułku piechoty, później w batalionie uzupełniającym, a od września 1915 w 5. kompanii II batalionu 6 pułku piechoty, w szeregach której walczył podczas I wojny światowej^[4][2]. Wyróżnił się 5 lipca 1915 w bitwie pod Kostiuchnówką^[5]. Podpułkownik Maksymilian Milan-Kamski we wniosku na odznaczenie Orderem Virtuti Militari napisał: „w szturmie na Górę Polaków, na czele swojej sekcji jeden z pierwszych wpadł do nieprzyjacielskich okopów i w bohaterskiej walce wręcz dał przykład męstwa swoim żołnierzom. W dalszym szturmie na stanowisko nieprzyjacielskiego karabinu maszynowego kapral Olszewski objął dowództwo plutonu po śmierci dowódcy i brawurowo prowadził go dalej, aż ugodzony sam kulą padł ranny i dostał się do niewoli”^[6][2]. Po zakończeniu leczenia szpitalnego został wysłany do obozu jeńców w Ufie^[4].

Od 1 lipca 1918 organizował tam 1 pułku strzelców polskich im. Tadeusza Kościuszki. 20 lipca jako dowódca plutonu 2. kompanii tego pułku wyruszył na front pod wsią Ochlebinino(inne języki)^[7]. 15 sierpnia dowodzony przez niego pluton dokonał wypadu na wieś Berezówka(inne języki) i zdobył 12 koni, 8 karabinów oraz aparat telefoniczny^[8]. 25 sierpnia 1918 poległ w walce z bolszewikami pod wsią Kaltówka(inne języki) (Kołtówka, Koltówka, Kaftówka) nad rzeką Sim(inne języki) w guberni ufijskiej^[2][7].

W 1917 w Ufie ożenił się z Martą z Jankowskich, z którą miał córkę Mirosławę ps. „Barska”, „Jola” (ur. 17 października 1918, zm. 28 sierpnia 1944), uczestniczkę powstania warszawskiego, łączniczkę w pułku Narodowych Sił Zbrojnych im. gen. Jana Henryka Dąbrowskiego^[9][10][11]

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 6435 – pośmiertnie 17 maja 1922^{[12][1][13][14][2]}
• Krzyż Niepodległości – pośmiertnie 16 marca 1937 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^{[15][16][17][10]}
• Krzyż Walecznych dwukrotnie – pośmiertnie^[4][18][10] (po raz pierwszy „za czyny orężne w bojach b. 5-ej Dywizji Wojsk Polskich na Syberii”^[19][20])
• Srebrny Medal Waleczności 2 klasy^[4]
• Brązowy Medal Waleczności^[4][21]

Przypisy

1. Kolekcja ↓, s. 1.
2. Polak (red.) 1993 ↓, s. 153.
3. Kolekcja ↓, s. 2.
4. Kolekcja ↓, s. 3.
5. Kolekcja ↓, s. 6.
6. Kolekcja ↓, s. 6, 11.
7. Dindorf-Ankowicz 1929 ↓, s. 7, 44.
8. Kolekcja ↓, s. 12.
9. Kolekcja ↓, s. 2, 3.
10. Polak (red.) 1993 ↓, s. 154.
11. Maria Mirosława Olszewska. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2023-08-03].
12. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 stycznia 1923, s. 31.
13. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-08-03]..
14. Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 156.
15. M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94.
16. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-08-03]..
17. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-08-03]..
18. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-08-03]..
19. Kolekcja ↓, s. 15.
20. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 28 marca 1923, s. 211.
21. Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 203.

Bibliografia

• Olszewski Wiesław Tomasz. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.77-7404 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-08-02].
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
• Jan Kazimierz Ciastoń, Adam Lisiewicz, Edward Skarbek, Edward Wojciechowski: Historia 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego. T. 1: Tradycja. Warszawa: Komenda Koła 6 Pułku Piechoty Legionów Polskich i Dowództwo 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego, 1939.
• Franciszek Dindorf-Ankowicz: Zarys historji wojennej 82-go syberyjskiego pułku piechoty. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
• Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.