Polska
pomorskie
kościerski
Karsin
1341
58
83-441[2]
GKS
0162783
Wiele (dodatkowa nazwa w j. kaszub. Wielé; niem. Wielle[3][4]) – wieś kaszubska w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie kościerskim, w gminie Karsin, na południowym krańcu Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego i nad jeziorem Wielewskim.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa gdańskiego.
W obszar wsi wchodzą ponadto:
Najstarsza pośrednia wzmianka pochodzi z 1352, gdzie mowa jest o „puszczy wielewskiej” (niem. Velymschen heyde) nad Wdą, w tekście przywileju nadania wsi Górki Wangeriszowi z Cisewia. Pierwszy zapis nazwy Wiele pochodzi z 1382, z przywileju nadania tej miejscowości prawa niemieckiego przez komtura z Tucholi – brata Henryka von Bullendorfa[7].
Miejsce urodzin kaszubskich działaczy: Hieronima Derdowskiego oraz Tomasza i Wincentego Rogalów.
Wiele to miejscowość letniskowo - wypoczynkowa i rolnicza. Nad jeziorem Wielewskim znajdują się ośrodki wypoczynkowe, a także zakład przeróbki drewna.
Siedziba Muzeum Ziemi Zaborskiej, z największą w kraju kolekcją haftów jednego autora (ok. 500 dzieł) – Leonarda Brzezińskiego, twórcy szkoły haftu wielewskiego.
We wsi odbywają się również Turnieje Gawędziarzy Ludowych Kaszub i Kociewia. Od 2004 rokrocznie latem Wiele jest jedną ze scen Międzynarodowego Festiwalu Folkloru.
Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa[8] na listę zabytków wpisany są:
Neobarokowy kościół z 1906 pod wezwaniem św. Mikołaja został zbudowany na miejscu dawnego, drewnianego z 1728[7]. Część materiału starego kościoła wykorzystano do budowy kościoła w pobliskim Karsinie. Na wzgórzach otaczających jezioro Wielewskie znajduje się Kalwaria Wielewska, drugi taki obiekt na Pomorzu Gdańskim obok Kalwarii Wejherowskiej, założona w latach 1915–1927.
Według Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2011 roku liczba ludności we wsi Wiele to 1257 z czego 50,6% to kobiety, a 49,4% to mężczyźni. Miejscowość zamieszkuje 20,2% mieszkańców gminy[11].