Włoska Flotylla Morza Czerwonego została utworzona jako część Regia Marina (Królewska Włoska Marynarka Wojenna) operująca we Włoskiej Afryce Wschodniej z główną bazą w Massaua, w Erytrei. Formalnie działania wojenne trwały tam od wypowiedzenia wojny Wielkiej Brytanii i Francji przez Benito Mussoliniego 10 czerwca 1940 r. do upadku Massauy, który nastąpił 8 kwietnia 1941 r.
Flotylla, mimo braków w zaopatrzeniu, zwłaszcza w paliwo, była uważana przez Brytyjczyków za zagrożenie dla ich konwojów zmierzających z Oceanu Indyjskiego na Morze Śródziemne, które w efekcie były zmuszone do opływania Afryki wokół Przylądka Dobrej Nadziei.
Flotylla, odcięta od reszty Floty i pozbawiona dostaw, mogła prowadzić jedynie ograniczone działania bojowe, i w obliczu brytyjskiej ofensywy jej dowódcy, wobec braku paliwa uniemożliwiającego ewakuowanie okrętów odciętych na Morzu Czerwonym, zdecydowali się na samozatopienie ocalałych okrętów (wyjątkiem były cztery okręty podwodne, które przebiły się do Francji i dwa pomocnicze krążowniki, które dotarły do Japonii).