Włodzimierz Gosławski

Włodzimierz Gosławski

Data i miejsce urodzenia	12 lipca 1903 Mokrsko
Data i miejsce śmierci	kwiecień 1940 Tatry
Zawód, zajęcie	chemik
Miejsce zamieszkania	Kraków
Narodowość	polska
Tytuł naukowy	dr
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Uczelnia	Uniwersytet Jagielloński Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie
Stanowisko	asystent

Włodzimierz Gosławski (ur. 12 lipca 1903 w Mokrsku, zm. w kwietniu 1940 w Tatrach) – polski chemik, taternik i alpinista.

Życiorys

Okres przed II wojną światową

We wczesnej młodości brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej^[1]. W drugiej połowie lat 20. studiował chemię na Uniwersytecie Jagiellońskim, który ukończył w 1930. Cztery lata później obronił pracę doktorską^[2]. Był asystentem na Uniwersytecie Jagiellońskim (1929–1936) i na Akademii Górniczej w Krakowie (1936–1939). Opublikował kilka prac naukowych, m.in.^[3][4]:

• W. Gosławski, L. Marchlewski, The absorption of ultraviolet light by some organic substances (1931),
• W. Gosławski, Studja nad ligniną (1934)^[5],
• W. Gosławski, Influence of hydrogen ions on the dielectric potential and the surface cinchonine and cinchonidine solutions (1936),
• W. Wilkosz, W. Gosławski, L. Staronka, Na nowych drogach nauki: drogi nauki, materia i energia, czas i przestrzeń (1938)^[6].

Taternictwem zajął się dopiero w roku 1936. W 1938 wspinał się w Alpach. Zdobył wówczas, wspólnie z Wawrzyńcem Żuławskim, najwyższy szczyt Alp Berneńskich – Finsteraarhorn. W latach 1938–1939 pełnił funkcję przewodniczącego Koła Krakowskiego Klubu Wysokogórskiego.

Okres II wojny światowej

W 1939 r. walczył w kampanii wrześniowej. Po kampanii udało mu się uciec z transportu jenieckiego, po czym spotkał Tadeusza Pawłowskiego, który z żoną i siostrą (Adą Kopczyńską) wracał ze Lwowa do Krakowa. We czworo zdecydowali się oni zaopiekować opuszczonym schroniskiem w Roztoce. Przez kilka miesięcy wspierali osoby przedostające się przez Tatry do Wojska Polskiego we Francji. W zimie z powodu tej działalności byli ścigani przez gestapo, zdecydowali się więc na ucieczkę na Węgry. Pierwsza próba ucieczki nie powiodła się – zostali złapani w pociągu przez słowacką żandarmerię i odesłani do Polski.

Włodzimierz Gosławski zmarł w czasie drugiej próby ucieczki, w kwietniu 1940 r.

Okoliczności śmierci

Tablice poświęcone osobom zmarłym
w górach na Tatrzańskim Cmentarzu Symbolicznym. Na pierwszym planie,
w lewej dolnej części zdjęcia – tablica poświęcona Włodzimierzowi Gosławskiemu i Adzie Kopczyńskiej

Ponowną próbę Gosławski podjął w marcu 1940 r. wraz z Adą Kopczyńską. Na dzień przed ucieczką udał się do Dzianisza, aby zakupić korony czechosłowackie. Tam w czasie noclegu zatruł się czadem, kolejnego dnia zdecydował się jednak nie porzucać planu. Gosławski i Kopczyńska wyruszyli w góry wraz z czterema innymi osobami mimo bardzo trudnych warunków atmosferycznych. Zatrzymali się oboje na Przełęczy pod Kopą Kondracką, podczas gdy reszta osób zbiegła do Dolinki Rozpadłej. Ponieważ towarzysze nie doczekali się Gosławskiego i Kopczyńskiej, wrócili w górę, gdzie znaleźli martwego już Gosławskiego i skrajnie wyczerpaną Kopczyńską, która zmarła po krótkiej chwili. Ich ciała pozostały w Tatrach – odnaleźli je później wracający z Węgier kurierzy Czesław Wrześniak i Jan Bobowski, a Adę Kopczyńską rozpoznał Józef Krzeptowski^[1]. Oboje zostali pochowani na cmentarzu w Kokawie Liptowskiej^[7].

Wybrane osiągnięcia wspinaczkowe

• 1939 – droga środkiem południowo-zachodniej ściany Ciężkiej Turni, z Kazimierzem Paszuchą i Marianem Paullym,
• 1939 – droga wschodnią ścianą Ganku, z Paszuchą i Paullym,
• 1939 – droga zachodnią ścianą Pośredniej Śnieżnej Turni, z Paszuchą i Paullym,
• kwiecień 1939 – pierwsze wejście zimowe północno-zachodnią ścianą Galerii Gankowej, z Paszuchą,
• lipiec 1939 – pierwsze wejście środkiem północno-zachodniej ściany Galerii Gankowej, z Tadeuszem Orłowskim. Droga ta została uznana później za najtrudniejszą z pokonanych do tej pory w Tatrach^[1].

Przypisy

1. Bolesław Chwaściński: Z dziejów taternictwa. O górach i ludziach. Warszawa: Sport i Turystyka, 1988, s. 215, 218, 224. ISBN 83-217-2463-9.
2. Włodzimierz Gosławski: Studja nad ligniną (praca doktorska). [w:] Repozytorium Cyfrowe Instytutów Naukowych, Rocznik Wydziału Filozoficznego UJ 1 (1930–1934) [on-line]. Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1934. [dostęp 2012-11-18].
3. Bibliografia polska 1901–1931, t. 10. www.bn.org.pl. [dostęp 2012-11-18]. (pol.).
4. Książki aut. Włodzimierza Gosławskiego w: books.google.pl. [dostęp 2012-11-18]. (pol.).
5. WłodzimierzW. Gosławski WłodzimierzW., Studja nad ligniną, Kraków 1934 . Brak numerów stron w książce
6. WitoldW. Wilkosz WitoldW., Na nowych drogach nauki ; Drogi nauki ; Materia i energia ; Czas i przestrzeń, Warszawa: Towarzystwo Uniwersytetów Robotniczych, [1938] . Brak numerów stron w książce
7. Na kurierskich szlakach. [w:] Partyzanci AK. Przerzuty i Kurierzy [on-line]. www.partyzanciak.podhaleonline.pl. [dostęp 2012-11-18]. (pol.).

Bibliografia

• Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wyd. Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1. Brak numerów stron w książce
• Gosławski Włodzimierz (1903–1940). W: Praca zbior. pod red. Józefa Pietruszy i Anny Wyszyńskiej: Wychowankowie UJ-Ofiary II wojny światowej [1939–1945. Biogramy. T.1]. Kraków: Stowarzyszenie Absolwentów Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1994. ISBN 83-904090-0-3. Brak numerów stron w książce

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000112731693
• VIAF: 164375129
• PLWABN: 9810562680305606
• NUKAT: n00052983