Tajne Archiwum Państwowe Fundacji Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego
Główny budynek archiwum
|
| Rodzaje zbioru
|
zbiory pruskiego dziedzictwa kulturowego
|
| Państwo
|
 Niemcy
|
| Miejscowość
|
Berlin
|
| Adres
|
Archivstraße 12/14
14195 Berlin
|
Położenie na mapie Niemiec  Tajne Archiwum Państwowe Fundacji Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego |
 52°27′40″N 13°17′34″E/52,461111 13,292778
|
|
|
| Strona internetowa
|
Tajne Archiwum Państwowe Fundacji Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego (niem. Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz) z siedzibą w Berlinie – instytucja zajmująca się gromadzeniem, przechowywaniem i zabezpieczaniem zbiorów pruskiego dziedzictwa kulturowego[1]. Od roku 1963 należy do Fundacji Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego (niem. Stiftung Preußischer Kulturbesitz)[1].
Historia
Początki archiwum sięgają roku 1282, czasów rządów margrabiów brandenburskich[1]. Za panowania Joachima II (XVI wiek) archiwum zostało podporządkowane kanclerzowi[2]. W roku 1598 ustanowiono stanowisko archiwisty, na które został mianowany Erazm Langenhain. Połączył on zespoły w repozyturach[2], dzięki czemu archiwum zaczęło pracować autonomicznie[1]. Podczas panowania królów Fryderyka Wilhelma I, Fryderyka II Wielkiego i Fryderyka Wilhelma II wiele dokumentacji włączano do archiwum gabinetowego. Po rozwiązaniu tajnej kancelarii dokumenty te przeszły do archiwum departamentu spraw zagranicznych. W tym czasie stanowisko szefa ministrów piastował Christian von Haugwitz[2]. Nadał on[2] w roku 1803[2] dla archiwum nazwę Tajne Archiwum Państwowe. Wtedy też włączono do niego Tajne Archiwum Ministerialne (niem. Geheimes Ministerialarchiv). W połowie XIX wieku powstało archiwum centralne i obejmowało ono cały obszar państwa pruskiego. Było ono wówczas podporządkowane prezesowi ministrów[2]. Po I wojnie światowej pod naciskiem ówczesnego premiera Otto Brauna zdecydowano się na budowę nowej siedziby[2]. Od roku 1923 instytucja mieści się przy ulicy Archivstraße 12/14 w berlińskiej dzielnicy Dahlem[1].
W czasie II wojny światowej część zasobów archiwum została ewakuowana do Merseburga w kraju związkowym Saksonia-Anhalt. Po wojnie nie wróciły do Berlina, a zostały w Centralnym Archiwum NRD (niem. Zentrales Staatsarchiv der DDR) w Merseburgu. W berlińskiej siedzibie były dostępne tylko te zbiory które nie były wywiezione[1]. Po zjednoczeniu Niemiec wszystkie zbiory na powrót znalazły się w Berlinie[1].
Udostępnianie materiałów
Za udostępnianie materiałów z archiwum nie pobiera się opłat. Płatne są natomiast prace reprograficzne.
Zagrabione archiwalia w zbiorach Tajnego Archiwum Państwowego Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego
W archiwum znajduje się zbiór 74 średniowiecznych dokumentów skradzionych w 1940 przez urzędników hitlerowskich z Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, a po wojnie przejęty przez Tajne Archiwum Państwowe Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego. Pomimo żądań strony polskiej nie zostały oddane prawowitym właścicielom[3].
Przypisy
Linki zewnętrzne
