Tęczowe herbicydy

Opryski defoliantami podczas operacji Ranch Hand w Wietnamie

Tęczowe herbicydy (ang. Rainbow Herbicides) – grupa chemikaliów należących do herbicydów i defoliantów używanych jako broń chemiczna podczas działań wojennych przeprowadzonych przez Armię Stanów Zjednoczonych w celu zniszczenia roślinności dżungli oraz pól uprawnych.

Historia

Pierwsze testy tych substancji przeprowadzono w południowym Wietnamie w ramach tzw. Projektu AGILE w roku 1961. Po testach Amerykanie zdecydowali się użyć herbicydów tęczowych w operacji w Wietnamie, przeprowadzonej pod nazwą Operation Ranch Hand (1961–1971), będącej częścią projektu Operation Trail Dust. Armia amerykańska używała herbicydów tęczowych w celu niszczenia roślinności dżungli. Operacja miała dwa cele:

• doprowadzenie do zrzucenia liści przez drzewa w celu uniemożliwienia ukrycia się partyzantów na danym terenie
• spowodowanie zniszczenia upraw w celu doprowadzenia do braków żywności u wroga

Rodzaje

Zakres użycia przez USA herbicydów jako broni w Wietnamie w latach 1965-1971

Armia amerykańska użyła podczas operacji na terenie Azji następujących herbicydów tęczowych^[1]:

• Agent Pink – jako substancję czynną zawiera kwas 2,4,5-trichlorofenoksyoctowy (2,4,5-T); został użyty w latach 1961 i 1965
• Agent Green – ester n-butylowy kwasu 2,4,5-trichlorofenoksyoctowego (2,4,5-trichlorofenoksyoctan butylu); używany razem z Agent Pink
• Agent Purple – mieszanina 2,4,5-T i kwasu 2,4-dichlorofenoksyoctowego (2,4-D); używany między 1962–1965
• Agent Blue – zawiera 65% soli sodowej kwasu kakodylowego (CH₃)₂AsOONa oraz 35% wypełniacza (NaCl, K₂SO₄); używany w latach 1962–1971.
• Agent White – mieszanina 2,4-D i pikloramu (kwasu 4-amino-3,5,6-trichloropikolinowego, znanego również jako tordon) w proporcji 4:1^[2]; używany w latach 1966–1971
• Agent Orange – składający się z estrów n-butylowych 2,4-D (50%) i 2,4,5-T (50%); używany w latach 1965–1970

Wpływ na zdrowie ludzi

Matka z synem upośledzonym fizycznie i psychicznie wskutek zastosowania przez USA oprysków w wojnie wietnamskiej

Herbicydy te zostały użyte podczas wojen w Wietnamie, Laosie oraz Kambodży. Armia amerykańska testowała je także na terenie USA^[3], Kanady, Portoryko, Korei, Indii oraz Tajlandii^[4] pomiędzy 1940 rokiem aż do późnych lat 60. Ich użycie w Wietnamie, a w szczególności środka Agent Orange zanieczyszczonego dioksynami miało tragiczny wpływ na zdrowie ludzi wystawionych na ich działanie (deformacje płodu, zniekształcenia twarzy u dzieci, podatność na choroby nowotworowe, niedorozwój).

Odnośniki w kulturze

• Amerykańskim nalotom z opryskami herbicydami w ramach operacji Ranch Hand i ich skutkom poświęcony jest album Agent Orange thrash metalowego zespołu Sodom wydany w 1989 roku^[5].
• „Agent Orange” – instrumentalny bonus z płyty Music for the Masses z 1987 grupy Depeche Mode.

Przypisy

1. Stellman, Jeanne et al. "The extent and patterns of usage of Agent Orange and other herbicides in Vietnam." Nature Vol 422, pg 681
2. A. Young, M. Newton. Long Overlooked Historical Information on Agent Orange and TCDD Following Massive Applications of 2,4,5-T-Containing Herbicides, Eglin Air Force Base, Florida. „Environmental Science and Pollution Research”. 11 (4), s. 209-221, 2004. DOI: 10.1007/BF02979627. (ang.). 
3. Agent Orange: Herbicide Tests and Storage in the U.S. Veterans Administration Website. Retrieved 2010-06-16
4. Agent Orange: Herbicide Tests and Storage Outside the U.S. Veterans Administration Website. Retrieved 2010-06-16
5. Sodom Agent Orange, utwór wraz z tekstem w YouTube.com