Strzemieszyce (gmina)

Strzemieszyce

gmina wiejska
1941–50
Państwo	Polska
Powiat	będziński
Siedziba	Strzemieszyce
Szczegółowy podział administracyjny (1946)
Liczba gromad 9
brak współrzędnych

Strzemieszyce (niem. Amtsbezirk Strzemieszyce) – dawna gmina wiejska o charakterze miejskim, istniejąca w latach 1941–1944? woj. kieleckim i woj. śląskim.

Gminę Strzemieszyce utworzono 15 marca 1941^[1][2] za okupacji hitlerowskiej w miejsce dotychczasowej gminy Olkusko-Siewierskiej, czyli z gromad: Groß Strzemieszyce, Klein Strzemieszyce, Maczki, Niemce, Ostrowy (nowa gromada), Porombka i Strzemieszyce-Vorwerk (a więc oprócz Gołonoga, w którym Niemcy utworzyli odrębną gminę Gołonóg).

Po wojnie gmina przeszła pod administrację polską jako pozostałość po niemieckiej jednostce^[3]. Według stanu z 1 grudnia 1945 i 1 stycznia 1946 gmina o nazwie Strzemieszyce składała się z 9 gromad: Grabocin (nowa gromada), Kazimierz (nowa gromada), Maczki, Niemce, Ostrowy, Porąbka, Strzemieszyce Małe, Strzemieszyce Wielkie i Strzemieszyce Folwark^[3][4]. Gmina, wraz z całym powiatem będzińskim, została włączona do województwa śląskiego^[5], gdzie w 1947 roku otrzymała status gminy wiejskiej o miejskich uprawnieniach finansowych^[6].

Ostatecznie powrócono do przedwojennego podziału administracyjnego (powrócono do nazwy gmina Olkusko-Siewierska w odniesieniu do gminy Strzemieszyce), choć utrzymano odrębność gminy Gołonóg i wewnętrzny podział gmin na nowe gromady^[7][8].

Nową gminę o nazwie Strzemieszyce Wielkie aktywowano formalnie dopiero w 1950 roku, po oficjalnym zniesieniu gminy Olkusko-Siewierskiej, choć obejmowała ona już tylko połowę śródwojennej gminy Strzemieszyce (gromady Grabocin, Strzemieszyce Wielkie, Strzemieszyce Małe i Strzemieszyce Folwark). Związane było to z równoczesnym utworzeniem nowej gminy Kazimierz oraz zatwierdzeniem funkcjonujących de facto od czasów wojny gmin Gołonóg i Ząbkowice^[9][10].

Zobacz też gmina Strzemieszyce Wielkie

Przypisy

1. Amtsbezirk Strzemieszyce [online], www.territorial.de [dostęp 2021-04-17] .
2. yoyo.pl – Ressources et information concernant Resources and Information [online], www.dabrowag.yoyo.pl [dostęp 2018-02-13]  (ang.).
3. Wykaz gmin powiatu będzińskiego z podziałem na gromady (Katowice: Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki z dnia 22 grudnia 1945 r., Nr. 34, Poz. 470).
4. Według publikacji Podział administracyjny województwa śląsko-dąbrowskiego wraz ze skorowidzem gmin i gromad (stan z dnia 1 stycznia 1946) wydanej przez Wydawnictwa Instytutu Śląskiego w 1947 roku.
5. Dz.U. z 1945 r. nr 8, poz. 38.
6. Dz.U. z 1947 r. nr 25, poz. 96.
7. Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Kolumna, 1948. Brak numerów stron w książce
8. Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej: Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948. Brak numerów stron w książce
9. Dz.U. z 1950 r. nr 3, poz. 24.
10. Wykaz gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej: według stanu na z dnia 1 VII 1952 r.